Zorlu Şartlarda İşin Durdurulması ve Ceza

İnşaat projelerinde öngörülemeyen salgın hastalıklar veya aşırı hava koşulları, işin süresinde bitirilmesini imkansız hale getirebilir. Bu gibi durumlarda yüklenicilerin haklarını koruması ve idarelerin doğru kararlar alabilmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığı ile süreci yönetmek büyük önem taşır. Sayıştay Temyiz Kurulu'nun 10.01.2024 tarihli ve 56300 tutanak sayılı kararı, bu konuda idare lehine önemli bir içtihat oluşturmuştur.

Kararın İlgili Kısmı

"Söz konusu yapım işinin, yüklenicinin bir kusuru olmaksızın mevsim şartları normalleştiğinde yeniden başlamak üzere durdurulması dolayısıyla yaşanan gecikmenin makul olduğu, gecikme cezası uygulanmasının ise mevzuata uygun olmadığı değerlendirilmiştir."

İdarenin Süre Uzatımı Kararı

Bir spor kompleksi inşaatında, işin bitiş tarihi kış aylarına denk gelmiştir. Aynı dönemde Covid-19 salgını nedeniyle tedarik zincirinde aksamalar yaşanmıştır. İdare, kış şartlarının ağır geçmesi (2450 rakım) ve salgın etkisiyle işi durdurmuş ve bahar aylarında yeniden başlatmak üzere süre uzatımı vermiştir. Ancak Sayıştay denetçisi, sözleşmede "çalışılmayan günler"in zaten dikkate alındığını belirterek, verilen süre uzatımını ve kesilmeyen gecikme cezasını kamu zararı saymıştır.

Sayıştay Temyiz Kurulu'nun "Makul Gecikme" Yorumu

Temyiz Kurulu, sorumluların savunmasını haklı bulmuştur. Covid-19 salgınının mücbir sebep sayılan hallerden olduğu ve bölgenin ağır kış koşullarıyla birleştiğinde işin durdurulmasının zorunlu hale geldiği kabul edilmiştir. Her ne kadar süre uzatım yazısında "salgın" ifadesi sehven eksik yazılmış olsa da, fiili durumun salgın ve kış koşullarının birleşimi olduğu, bu nedenle yükleniciye kusur atfedilemeyeceği ve gecikme cezası kesilmemesinin doğru olduğu sonucuna varılmıştır.

Analizin Sonucu

  • Mücbir Sebeplerin Birleşimi: Salgın hastalık gibi genel mücbir sebepler, yerel hava koşullarıyla birleştiğinde işin durdurulması için geçerli bir gerekçe oluşturabilir.
  • İşin Durdurulması: Fen kuralları gereği çalışmanın imkansız olduğu durumlarda (don, aşırı kar vb.), idarenin işi durdurup süre uzatımı vermesi kamu yararınadır; aksi takdirde kalitesiz imalat riski doğar.
  • Ceza Uygulanmaz: Yüklenicinin kusuru olmayan bu tür gecikmelerde gecikme cezası uygulanması hukuka aykırıdır.