İddialar ve Kurulun İlk Değerlendirmesi

İhale süreçlerinde isteklilerin birbirlerinin yeterliklerini sorgulaması sık karşılaşılan bir durumdur. Ancak bazen şikâyetçi konumundaki bir istekli, kendi sunduğu belgelerdeki bir hata nedeniyle "kendi kalesine gol atma" riskiyle karşı karşıya kalabilir. Kamu İhale Kurulu'nun 17.09.2025 tarihli ve 2025/UH.I-1980 sayılı kararı, bu durumu net bir şekilde ortaya koymaktadır.

Bir personel taşıma hizmeti alımı ihalesinde, bir istekli, ihaleyi kazanan firma ve diğer geçerli teklif sahiplerinin yeterlik bilgileri tablosunu yanlış doldurduğu, geçici teminatlarının usulsüz olduğu ve iş deneyim belgelerinin geçersiz olduğu gibi bir dizi iddiayla Kurul’a başvurmuştur. İhale süreçlerinde karşılaşılan bu ve benzeri karmaşık yeterlik kriterleri ve belge standartları hakkında destek almak, olası hak kayıplarını önleyebilir. Bu noktada Yaka Danışmanlık, ihale, sözleşme ve hakediş konularında firmalara profesyonel destek sunmaktadır.

Kurul, başvuru sahibinin iddialarını tek tek incelemiş ve tamamının yersiz olduğuna karar vermiştir. Elektronik ortamda sunulan geçici teminatların Takasbank referans numaralarıyla doğrulanabildiği, yeterlik bilgileri tablolarının usulüne uygun doldurulduğu ve sunulan iş deneyim belgelerinin benzer iş tanımına ve süre şartına uyduğu tespit edilmiştir. Bu aşamada, başvuru sahibinin tüm iddiaları çürütülmüştür.

Kurulun Re'sen İncelemesi: Beklenmedik Aykırılığın Tespiti

Kamu İhale Kurulu, yalnızca başvuru sahibinin iddialarıyla sınırlı kalmayıp, mevzuat gereği dosya üzerinde re'sen (kendiliğinden) inceleme yapma yetkisine de sahiptir. Kurul, bu yetkisini kullanarak yaptığı incelemede, ne başvuru sahibinin ne de idarenin fark etmediği kritik bir aykırılığı ortaya çıkarmıştır.

Hem şikâyet başvurusunda bulunan isteklinin hem de hakkında iddiada bulunulan başka bir geçerli teklif sahibinin sunduğu iş deneyim belgelerinde, "belge tutarı"nın, işin dayanağı olan "toplam sözleşme tutarı"ndan veya "gerçekleştirilen iş tutarı"ndan daha yüksek olduğu görülmüştür.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin ilgili maddeleri, iş bitirme belgelerine yazılacak tutarın, KDV ve fiyat farkları hariç olmak üzere, varsa iş artışları dâhil, hakediş raporlarındaki fiilen gerçekleştirilen iş tutarı üzerinden belirlenmesi gerektiğini amirdir. Diğer bir deyişle, bir iş deneyim belgesinin tutarı, o işin sözleşme bedelini veya kesin hakedişteki tutarını aşamaz. Bu kural, iş deneyiminin gerçek ve doğru bir şekilde belgelendirilmesini sağlamayı amaçlamaktadır.

Hukuki Sonuç: İddiaların Reddi ve Belgelerin Düzeltilmesi Kararı

Kurul, bu tespiti üzerine önemli bir karar vermiştir. Öncelikle, başvuru sahibinin kendi sunduğu belgenin dahi kusurlu olması nedeniyle, rakipleri hakkındaki iddialarının tamamında haklı bulunması koşulunun gerçekleşmediği sonucuna varmıştır. Bu nedenle, itirazen şikâyet başvurusu bedelinin iadesi talebini de içeren başvuruyu reddetmiştir.

Ancak Kurul, tespit ettiği bu önemli usulsüzlüğü görmezden gelmemiştir. Mevzuata aykırı olarak düzenlenmiş bu iş deneyim belgelerinin ileride başka ihalelerde de kullanılarak haksız rekabete yol açmasını önlemek amacıyla, belgelerin iptal edilerek mevzuata uygun şekilde (yani gerçekleşen iş tutarını yansıtacak şekilde) yeniden düzenlenmesi için belgeleri düzenleyen kurumlara (Pendik İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ve İstanbul Halk Ekmek Gıda ve Sanayi A.Ş.) bildirimde bulunulmasına hükmetmiştir.

Analizin Sonucu ve Taraflar İçin Çıkarımlar

Bu karar, ihale süreçlerindeki aktörler için dikkat çekici dersler barındırmaktadır:

  • İstekliler için: Rakiplerine yönelik bir şikâyet süreci başlatmadan önce, kendi yeterlik belgelerinin, özellikle de iş deneyim belgelerinin, mevzuata harfiyen uygun olduğundan emin olmalıdırlar. Aksi takdirde, başlattıkları süreç kendi aleyhlerine işleyebilir. İş deneyim belgesindeki tutarın, ilgili işin kesin hakediş raporundaki KDV hariç tutarla birebir uyumlu olup olmadığı mutlaka kontrol edilmelidir.
  • Belge Düzenleyen İdareler için: İş deneyim belgesi düzenlemek, ciddi bir sorumluluktur. Bu belgeleri düzenlerken, sözleşme bedeli, varsa iş artışları ve kesin hakediş raporlarındaki fiili gerçekleşme tutarları dikkatle incelenmeli, belge tutarı hiçbir surette bu gerçek tutarları aşmamalıdır. Hatalı düzenlenen bir belge, hem ihalelerin sağlıksız sonuçlanmasına yol açabilir hem de belgeyi düzenleyen idareyi KİK nezdinde sorumlu duruma düşürebilir.

Sonuç olarak, iş deneyim belgesinin tutarlılığı, ihalelerin en temel yeterlik kriterlerinden birinin doğruluğunu temsil eder ve bu konudaki en küçük bir hata dahi ciddi hukuki sonuçlar doğurabilir.