Yapım İşlerinde İş Deneyimi Sadece Sözleşme ile Kanıtlanabilir mi?

Yapım işi ihalelerinde iş deneyiminin belgelendirilmesi, yeterlik değerlendirmesinin temel taşıdır. İsteklilerin sıkça düştüğü hatalardan biri, resmi iş deneyim belgeleri (iş bitirme, iş durum vb.) yerine, bu işlerin dayanağı olan sözleşmeleri, faturaları veya SGK kayıtlarını sunmanın yeterli olacağını düşünmeleridir. Oysa Kamu İhale Kurulu (KİK), bu belgelerin "iş deneyim belgesi" yerine geçemeyeceği konusunda net bir içtihat oluşturmuştur. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, firmaların yeterlik aşamasında telafisi güç hatalar yapmasını engeller. KİK'in bu analize konu kararı, iş deneyim tevsikinin resmiyet şartını ve itiraz süreçlerindeki usul kurallarını vurgulamaktadır.

Kararın İlgili Kısmı

"...yapım işleri ihalelerinde kamu veya özel sektöre gerçekleştirilen işlere ilişkin iş deneyim belgesi istenilmesi ve isteklilerin ihalelere katılımda iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlarca düzenlenen iş deneyim belgelerini sunması gerektiği anlaşıldığından, anılan isteklinin teklifi kapsamında sunduğu belgelerin... iş deneyimi tevsiken kullanılacak bir iş deneyim belgesi olmadığı..."

Olayın Arka Planı: Bakım-Onarım İhalesinde Yetersizlik

Bir kamu idaresi, altyapı bakım ve onarımına ilişkin bir yapım işi ihalesi düzenlemiştir. İhaleye teklif veren bir inşaat firması, iş deneyimini kanıtlamak amacıyla yeterlik bilgileri tablosuna resmi bir iş deneyim belgesi (iş bitirme vb.) yüklememiştir. Bunun yerine, daha önce kamuya yaptığı benzer bir işe ait sözleşmeyi, o sözleşmeye ilişkin faturaları ve SGK dökümlerini yüklemiştir.

İdarenin Kararı: Doğrudan Değerlendirme Dışı

İhale komisyonu, firmanın teklifini, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin aradığı zorunlu yeterlik belgesi olan "iş deneyim belgesi" sunulmadığı gerekçesiyle doğrudan değerlendirme dışı bırakmıştır.

KİK'in İş Deneyim Belgesi Değerlendirmesi

Firma, idarenin kararına karşı KİK'e itirazen şikâyette bulunarak, sunduğu sözleşme ve faturaların işi yaptığını net bir şekilde kanıtladığını ve bu belgelerin iş deneyimi olarak kabul edilmesi gerektiğini savunmuştur.

KİK, bu iddiayı net bir şekilde reddetmiştir. Kurul, yapım işleri ihalelerinde yeterlik kriterlerinin nasıl tevsik edileceğinin mevzuatta açıkça tanımlandığını vurgulamıştır:

  1. Yapım işi ihalelerinde iş deneyimi, sadece ilgili mevzuata göre yetkili kurumlar (kamu idareleri, belediyeler vb.) tarafından düzenlenmiş resmi iş deneyim belgeleri (iş bitirme, iş durum, iş denetleme, iş yönetme) ile kanıtlanabilir.
  2. Sözleşme, faturalar, hakediş raporları veya SGK kayıtları, bu resmi belgelerin "dayanağı" olsalar da, onların "yerine geçemezler".
  3. İsteklinin, sözleşme ve faturaları sunarak idarenin veya KİK'in bu belgelere dayanarak yeni bir değerlendirme yapmasını veya "iş deneyimini kabul etmesini" beklemesi hukuken mümkün değildir.

Bu gerekçelerle KİK, idarenin firmayı eleme kararını hukuka uygun bulmuştur.

KİK'in Usuli Red Kararı (İkincil İddialar)

Başvuru sahibi firma, KİK'e yaptığı başvuruda, kendi elenmesi dışında, ihaleyi kazanan firmanın da çeşitli usulsüzlükleri olduğunu iddia etmiştir.

KİK, bu iddiaları incelemeye dahi almamıştır. Gerekçesi, 4734 sayılı Kanun'un öngördüğü iki aşamalı şikâyet sürecinin ihlal edilmesidir. Kanun'a göre, istekliler bir usulsüzlüğü fark ettiklerinde önce idareye şikâyet başvurusunda bulunmalı, idarenin kararı üzerine sonra KİK'e itirazen şikâyette bulunmalıdır. Başvuru sahibi, kazanan firmaya yönelik iddialarını ilk kez KİK'te dile getirmiştir. İdareye şikâyet aşamasında belirtilmeyen hususlar, itirazen şikâyet aşamasında incelenemez.

Analizin Sonucu

KİK, hem esas (iş deneyimi) hem de usul (itiraz süreci) yönünden başvuruyu reddetmiştir.

Bu karar, istekliler için iki önemli ders içermektedir:

  1. İş Deneyimi: Yapım işlerinde iş deneyim belgesinin kendisi olmadan, işin yapıldığını gösteren yüzlerce fatura veya sözleşme sunmak dahi yeterli değildir.
  2. İtiraz Usulü: İdareye yapılan ilk şikâyet dilekçesi kritik öneme sahiptir. O aşamada dile getirilmeyen iddialar, daha sonra KİK önünde öne sürülemez.