İhale Süreci Devam Ederken Yasaklanan Firmanın Teklifine Ne Olur? KİK'in Kritik Kararı

Kamu ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi süreci, hem idareler hem de istekliler için karmaşık hukuki dinamikler barındırır. Özellikle, bir firmanın teklif verdikten sonra, ancak ihale henüz sonuçlanmadan önce ihalelerden yasaklanması durumu, sıkça karşılaşılan bir sorundur. İdarenin bu durumda nasıl bir yol izlemesi gerektiği, Kamu İhale Kurulu (KİK) kararlarıyla netlik kazanmıştır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, firmaların hukuki ve finansal risklerini minimize etmelerini sağlar. KİK'in bu analize konu olan kararı, yasaklılık kararının "zamanlamasının" teklifin akıbetini nasıl belirlediğini net bir şekilde ortaya koymaktadır.

Kararın İlgili Kısmı

"ihale tarihi itibarıyla haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı bulunmayan istekliler hakkında, ihale süreci içerisinde herhangi bir idare tarafından yasaklama kararı verilmesi durumunda tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatlarının iade edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır."

Olayın Arka Planı: Yemek İhalesindeki İtiraz

Bir kamu idaresi tarafından düzenlenen yemek hizmeti alımı ihalesine katılan bir iş ortaklığı, ihalenin kazananı ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin (EAİT) tekliflerinin geçersiz olduğunu iddia etmiştir. Başvuru sahibi firma, bu iki isteklinin kapasite raporları, iş deneyim belgeleri ve mali yeterlik belgelerinde sorunlar olduğunu öne sürmüştür.

İdarenin Değerlendirmesi ve Başvurucunun Kritik İddiası

İdare, yapılan şikâyet başvurusunu incelemiş ve kazanan ile ikinci teklif sahibinin belgelerinin usule uygun olduğuna karar vererek başvuruyu reddetmiştir. Ancak başvuru sahibi, itirazen şikâyet yoluyla KİK'e başvururken kritik bir iddiayı daha gündeme getirmiştir: Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin, başka bir idare tarafından yürütülen farklı bir ihaledeki eylemleri nedeniyle, bu ihalenin ihale tarihinden sonra ihalelerden yasaklandığını belirtmiştir.

KİK'in "İhale Tarihi vs. Yasaklılık Tarihi" Değerlendirmesi

KİK, yaptığı incelemede başvuru sahibinin diğer iddialarının çoğunu (iş deneyimi, kapasite raporu vb.) yersiz bulmuştur. Ancak, ikinci teklif sahibinin yasaklılık durumunu re'sen incelemeye almıştır.

KİK, EKAP kayıtlarını incelediğinde, gerçekten de ikinci teklif sahibi firmanın ihale tarihinden sonra (örneğin, ihale 16 Aralık'ta yapıldıysa, yasaklama kararının 28 Ocak'ta verildiği gibi) ihalelere katılmaktan yasaklandığını tespit etmiştir.

Bu noktada KİK, Kamu İhale Genel Tebliği'nin ilgili maddesini (28.1.8.2) uygulamıştır. Bu düzenlemeye göre, bir istekli hakkında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı:

  1. İhale tarihinden ÖNCE verilmişse: İstekli ihaleye katılamaz, katıldıysa teklifi doğrudan değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatı gelir kaydedilir.
  2. İhale tarihinden SONRA verilmişse: İsteklinin teklifi, ihale sürecinde değerlendirilir ancak değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatı iade edilir.

KİK, bu somut olayda yasağın ihale tarihinden sonra verildiğini teyit etmiş ve bu nedenle ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiğine karar vermiştir.

Analizin Sonucu

KİK, idarenin kararını iptal ederek düzeltici işlem belirlenmesine karar vermiştir. Bu karara göre idare, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibini değerlendirme dışı bırakacak ve sıralamayı buna göre yeniden yaparak ihaleyi sonuçlandıracaktır.

Bu karar, yasaklılık durumunun "ne zaman" yürürlüğe girdiğinin hayati önem taşıdığını göstermektedir. İhale tarihinden bir gün sonra bile gelen yasaklılık kararı, firmanın o ihaledeki pozisyonunu kaybetmesine neden olmakta, ancak geçici teminatını yakmasını engellemektedir.