KİK'ten Süre Hatırlatması: İtiraz Edeceğiniz Durumu İlk Öğrendiğiniz Tarih Esastır

Kamu ihalelerinde şikayet ve itirazen şikayet hakları, 4734 sayılı Kanun'da belirlenen katı sürelere tabidir. Bir isteklinin, ihalenin ilerleyen aşamalarında alınan bir karara (örn: ikinci ihale komisyonu kararı) dayanarak şikayette bulunması, eğer şikayete konu ettiği durum (örn: rakip firmanın yeterliği) çok daha önceki bir kararda (örn: ilk ihale komisyonu kararı) zaten biliniyorsa, şikayet hakkını canlandırmaz. Kamu İhale Kurulu'nun 05.03.2025 tarihli ve 2025/UH.IV-641 sayılı kararı, şikayet süresinin başlangıcı için kritik olanın, "hukuka aykırılığın farkına varıldığı veya varılmış olması gereken tarih" olduğunu ve bu tarihin ilk ihale komisyonu kararı olabileceğini net bir şekilde ortaya koymuştur. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, yasal başvuru sürelerini kaçırmamanız ve haklarınızı zamanında savunmanız için kritik öneme sahiptir.

Kararın İlgili Kısmı

"Dolayısıyla 24.02.2025 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet dilekçesinde yer alan iddialara konu hususların 13.12.2024 tarihinde başvuru sahibine tebliğ edilen ilk komisyon kararı ile başvuru sahibince farkına varıldığı ya da farkına varılmış olması gerektiği anlaşılmaktadır. Bu itibarla şikâyete konu hususların 13.12.2024 tarihinde kendisine tebliğ edilen ilk ihale komisyonu kararı ile başvuru sahibince farkına varıldığı ya da farkına varılmış olması gerektiği dikkate alındığında… idareye yapılan şikâyet başvurusunun süresinde olmadığı anlaşılmıştır."

Olayın Arka Planı: İki Ayrı Komisyon Kararı ve Kaçırılan Süre

Bir idarenin "Mamul Yemek Alımı" ihalesinde süreç şu şekilde işlemiştir:

  1. İlk İhale Kararı (12.12.2024): İhale komisyonu ilk değerlendirmeyi yaptı. Bu kararda:
    • Firma X (Yenibahar) 1. (Kazanan)
    • Firma Y (Seç-San) 2. (En Avantajlı İkinci)
    • Şikayetçi Firma (Hanedan) 6. sırada yer aldı.
    • Bu karar, 13.12.2024 tarihinde tüm isteklilere (Şikayetçi Firma dahil) tebliğ edildi.
  2. Ön Mali Kontrol ve Değişiklik: İdare, ihaleyi onaylamadan önce yaptığı ön mali kontrolde, 1. sıradaki Firma X'in teklifinin (asgari işçilik maliyeti hatası) geçersiz olduğunu tespit etti.
  3. İkinci İhale Kararı (16.01.2025): Komisyon, bu tespit üzerine yeni bir karar aldı. Firma X'i eledi ve ihaleyi o anki 2. sırada olan Firma Y'ye (Seç-San) verdi.
    • Bu karar, 17.01.2025 tarihinde isteklilere tebliğ edildi.

Şikayetçi Firma (Hanedan), bu ikinci kararın tebliği üzerine harekete geçti ve 06.02.2025 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunarak, ihaleyi yeni kazanan Firma Y'nin (Seç-San) yeterlik belgelerinin (iş deneyimi, bilanço, teminat mektubu vb.) usulsüz olduğunu iddia etti. İdare şikayeti reddedince, konu KİK'e taşındı.

KİK'in Değerlendirmesi: "Farkına Varma Tarihi" İlk Karar Tarihidir

KİK, başvuruyu esastan incelemeye gerek görmeden, "süre" yönünden reddetmiştir. Kurul'un gerekçesi şu şekildedir:

  • 4734 sayılı Kanun, şikayet süresini (açık ihalede 10 gün) "hukuka aykırı işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden" itibaren başlatır.
  • Şikayetçi firma, Firma Y'nin (Seç-San) yeterlik belgelerinin uygun olmadığını iddia etmektedir.
  • Firma Y'nin teklifinin geçerli kabul edildiği ve yeterliklerinin idarece onaylandığı bilgisi, şikayetçi firmaya 13.12.2024 tarihinde tebliğ edilen ilk ihale komisyonu kararında zaten mevcuttu. O kararda Firma Y, "geçerli teklif" sahibi ve "en avantajlı ikinci" olarak listelenmişti.
  • Dolayısıyla, şikayetçi firmanın, Firma Y'nin yeterliğine itiraz etmesi için "farkına varma tarihi" 13.12.2024'tür.
  • 10 günlük yasal şikayet süresi 13.12.2024'ü izleyen günden başlamış ve 23.12.2024 (Pazartesi) günü sona ermiştir.
  • İdarenin 16.01.2025'te aldığı ikinci karar, şikayetçi firmanın "hukuki durumunda" (yani 6. sırada olmasında) bir değişiklik yaratmamıştır. Bu ikinci karar, şikayetçi firmanın daha önce kaçırdığı şikayet süresini yeniden başlatmaz.

Şikayetçi firma, idareye 06.02.2025 tarihinde, yani yasal süresi bittikten yaklaşık 1.5 ay sonra şikayette bulunduğu için, başvuru usulüne uygun bulunmamıştır.

Analizin Sonucu

Bu karar, ihale sürecini takip eden istekliler için hayati bir uyarı niteliğindedir:

  • İdareler için: İhale komisyonu kararlarının tebliği, yasal sürelerin başlaması için kritik bir işlemdir. İkinci veya düzeltici bir karar alınması, ilk karara karşı süresinde kullanılmayan şikayet haklarını geri getirmez.
  • İstekliler için:
    1. İlk İhale Kararını Detaylı İnceleyin: Kesinleşen ihale kararı tebliğ edildiğinde, sadece ihaleyi kimin kazandığına değil, sizden daha iyi teklif veren tüm geçerli teklif sahiplerinin (örn: en avantajlı ikinci, üçüncü) durumuna da bakılmalıdır.
    2. Süreyi Kaçırmayın: Eğer en avantajlı ikinci teklif sahibinin yeterliğine ilişkin bir şüpheniz varsa, ihalenin (herhangi bir nedenle) o firmaya kalma ihtimaline karşı, şikayet hakkınızı ilk kararın tebliğ edildiği 10 gün içinde kullanmak zorundasınız.
    3. "İhale nasılsa başkasına gitti, ikinci sıradakinin yeterliğini şikayet etmeme gerek yok" diye düşünmek, bu kararda olduğu gibi hak kaybına yol açar.
  • Sonuç: KİK, idareye yapılan başvurunun 4734 sayılı Kanun'da öngörülen 10 günlük süre geçtikten sonra yapıldığını tespit ederek, itirazen şikayet başvurusunu süre yönünden reddetmiştir.