Telekomünikasyon Altyapısında "Ölçüsüz" Belediye Ücretleri İptal Edilebilir mi?

Belediyelerin gelir elde etmek amacıyla telekomünikasyon şirketlerinden talep ettiği geçiş hakkı ücretleri, zaman zaman hukuki tartışmalara yol açmaktadır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, mali yüklerinizi optimize etmenize yardımcı olur. Danıştay 13. Dairesi'nin 2025/1483 sayılı kararı, belediyelerin keyfi tarife belirleyemeyeceğini ortaya koymuştur.

Kararın İlgili Kısmı

"...uyuşmazlık konusunun yanlış nitelendirildiği, 'Elektronik Haberleşme İstasyonlarına Yer Seçim Belgesinin Verilmesi ve Ücretlerinin Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik'te baz istasyonları ve radyolink istasyonlarına yer seçim belgesi verilmesine yönelik belirlenen ücret esas alınarak değerlendirme yapıldığı anlaşılmaktadır."

Saha Dolaplarına Baz İstasyonu Tarifesi Uygulaması

Bir ilçe belediyesi, sınırları içerisindeki yer altı montajlı kabinetler ve saha dolapları (menholler) için telekomünikasyon şir3ketinden yıllık yer kullanım bedeli talep etmiştir. Belediye, bu bedeli belirlerken baz istasyonları için geçerli olan mevzuatı ve tarifeleri kıyasen uygulamış ve şirkete yaklaşık 2.3 milyon TL'lik bir ödeme emri göndermiştir.

İdarenin "Yetki ve Sorumluluk Alanı" Savunması

İlk derece mahkemesi ve Bölge İdare Mahkemesi, belediyenin kendi yetki alanındaki yerlerden geçiş hakkı ücreti alma yetkisi olduğunu belirterek işlemi hukuka uygun bulmuştur. Belediyenin belirlediği tarifenin, kanuni yetkiler dahilinde olduğu savunulmuştur.

Danıştay'ın "Nitelik Farkı" ve "Ölçülülük" Vurgusu

Danıştay 13. Dairesi, yerel mahkemelerin kararını bozmuştur. Yüksek Mahkeme, saha dolapları (menhol) ile baz istasyonlarının teknik ve hukuki niteliklerinin tamamen farklı olduğuna dikkat çekmiştir. Belediyenin, menholler için baz istasyonlarına ilişkin yönetmeliği esas alarak ücret belirlemesi "yanlış nitelendirme" olarak kabul edilmiştir. Ayrıca Danıştay, belirlenen ücretin "ölçülü" olup olmadığının, diğer kurumların benzer uygulamalarıyla karşılaştırılarak araştırılması gerektiğini belirtmiştir. Baz istasyonu ücretlerinin, basit bir saha dolabı için emsal alınması hukuka aykırıdır.

Analizin Sonucu

  • Doğru Nitelendirme Şartı: Belediyeler, altyapı tesislerinin niteliğine uygun ücret tarifeleri belirlemelidir; elma ile armut kıyaslanamaz.
  • Emsal ve Ölçülülük: Belirlenen geçiş hakkı ücretleri, diğer kamu kurumlarının benzer uygulamalarıyla uyumlu ve makul (ölçülü) olmalıdır.
  • Yargısal Denetim: İdare mahkemeleri, sadece belediyenin yetkisi olup olmadığına değil, kullanılan tarifenin teknik doğruluğuna da bakmakla yükümlüdür.