Yüklenici Davayı Kazandı Ama İcra İnkar Tazminatı Alamadı: "Likit Alacak" Şartı

Yapım işlerinde yüklenicilerin, sözleşme veya proje dışı "zorunlu ve faydalı imalatlar" yapması sıkça karşılaşılan bir durumdur. İdare bu bedelleri ödemediğinde, yüklenici alacağı için icra takibi başlatır. İdarenin bu takibe itiraz etmesi üzerine açılan "itirazın iptali" davasında yüklenici, ana alacağın yanı sıra, idarenin "haksız" itirazı nedeniyle %20 oranında icra inkar tazminatı da talep eder. Peki, yüklenici ana alacak davasını kazansa bile, bu %20'lik tazminatı alamayabilir mi? Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, alacaklarınızın tahsili sürecinde icra inkar tazminatı gibi yasal haklarınızı doğru temellendirmenizi sağlar. Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin 12.05.2025 tarihli ve 2025/426 E., 2025/1944 K. sayılı kararı, bu sorunun cevabını "likit alacak" kavramıyla açıklamaktadır.

Kararın İlgili Kısmı

"...yapılan bilirkişi incelemesine göre davacı tarafından üzerine düşen imalatların taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine uygun şekilde gerçekleştirildiği, davacı tarafından yapılan ilave imalatların zorunlu ve faydalı imalatlar olduğu... gerekçesiyle; itirazın iptaline, icra inkâr tazminatı isteminin reddine karar verilmiştir." (İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi - Yargıtay tarafından onanmıştır).

Olayın Arka Planı: Proje Dışı İmalatlar ve Ödenmeyen Hakedişler

Bir arıtma tesisi yapım işi yüklenicisi, idarenin yer tesliminden sonra iş yerini değiştirmesi ve projeleri farklı vermesi gibi nedenlerle, sözleşmede olmayan ancak işin tamamlanması için "zorunlu ve faydalı" olan 2.893.652,91 TL tutarında ek imalat yapmak zorunda kalmıştır. Yüklenici ayrıca, 14 ve 15 No'lu hakedişlerinin ödenmediğini, önceki hakedişlerin ise eksik ödendiğini (ve ihtirazi kayıtla imzaladığını) belirterek icra takibi başlatmıştır.

İdare, "yapılan işlerin tamamı sözleşmeye dahildi" diyerek borca itiraz etmiştir. Yüklenici de bu itirazın iptali ve %20 icra inkar tazminatı için dava açmıştır.

Mahkeme Yükleniciyi Haklı Buldu: İtiraz İptal Edildi

İlk Derece Mahkemesi, atadığı bilirkişi heyetinin raporuna dayanarak yükleniciyi haklı buldu. Bilirkişi raporu, yapılan ilave imalatların gerçekten de zorunlu ve faydalı olduğunu, sözleşme kapsamında olmadığını tespit etti. Mahkeme, bu rapora dayanarak idarenin itirazının iptaline ve yüklenicinin ana alacağına kavuşmasına karar verdi.

Yargıtay'ın Onadığı Kritik Nokta: İcra İnkar Tazminatı Neden Reddedildi?

Yüklenici davayı kazanmasına rağmen, mahkeme %20'lik icra inkar tazminatı talebini reddetti. Yüklenici bu durumu temyiz etse de, Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay, tazminatın reddedilmesini hukuka uygun bularak kararı onadı.

Ret gerekçesi, "alacağın likit (belirli) olmaması" ilkesine dayanır.

Likit Alacak Nedir? İcra inkar tazminatına hükmedilebilmesi için, borcun (alacağın) tutarının basit bir hesaplamayla belirlenebilir, açık ve net olması gerekir. Faturaya veya senede bağlı borçlar genellikle "likittir".

Dava Neden Likit Değil? Bu davada alacağın varlığı ve miktarı "likit" değildir. Yüklenicinin "faydalı imalat" dediği işin, sözleşme kapsamında mı yoksa sözleşme dışı mı olduğunun tespiti; basit bir hesap işi değil, karmaşık bir teknik inceleme, proje analizi ve hukuki yorumlama gerektiren bir iştir.

Sonuç: Alacağın miktarı ancak kapsamlı bir bilirkişi incelemesi ve yargılama sonucunda ortaya çıkarılabildiği için, bu alacak "likit" kabul edilmez. İdarenin, likit olmayan böyle bir borca itiraz etmesi, "haksız ve kötü niyetli" olarak değerlendirilmez ve bu nedenle %20 tazminat şartları oluşmaz.

Analizin Sonucu

Yükleniciler İçin: Eğer idareden alacağınız; sözleşme yorumuna, proje dışı ek imalatlara veya teknik bir değerlendirmeye dayanıyorsa, bu alacak "likit" sayılmaz. Bu durumda açacağınız itirazın iptali davasında ana alacağı kazansanız bile, %20'lik icra inkar tazminatı alma ihtimaliniz çok düşüktür.

İdareler İçin: Yüklenicinin talebi "sözleşme dışı imalat" gibi yoruma açık ve teknik bir konuya dayanıyorsa, icra takibine itiraz etmeniz, davayı kaybetseniz bile (genellikle) aleyhinize %20'lik bir tazminata yol açmayacaktır.