Bilanço İçin 2024, Ciro İçin 2023 Yılı Kullanılabilir!

Yılın ilk dört ayında (Ocak-Nisan) yapılan ihaleler, firmaların mali yeterlik belgelerini (bilanço ve ciro) sunmaları açısından her zaman karmaşık olmuştur. Mevzuat, bu dönemde bir önceki yıla (örn: 2024) ait belgelerini sunamayanlara, iki önceki yılın (örn: 2023) belgelerini sunma hakkı tanımaktadır. Peki, bir istekli bu iki belge için farklı yılları seçebilir mi? Örneğin, bilanço için 2024 yılını, ciro için 2023 yılını beyan etmesi çelişki yaratır mı? Kamu İhale Kurulu'nun (KİK) 09.04.2025 tarihli ve 2025/UH.II-905 sayılı Kararı, bu duruma yeşil ışık yakmıştır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, mali yeterlik belgelerinizi en avantajlı ve mevzuata en uygun kombinasyonla sunmanız için stratejik rehberlik sağlar.

Kararın İlgili Kısmı

"...ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin bilgileri tevsik etmek üzere istekliler tarafından bilanço ve iş hacmine ilişkin beyan edilmesi gereken yıl bilgilerinin aynı olması gerektiği yönünde kamu ihale mevzuatında bir zorunluluğun yer almadığı, başvuru sahibinin ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin bilgileri tevsik etmek üzere bilanço için 2024 yılının, ciro için 2023 yılının esas alınması yönünde yapılan beyanın çelişki doğurduğu hususundaki iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır."

Olayın Arka Planı: Bilanço ve Ciro İçin Farklı Yıl Beyanı

Tekirdağ Su ve Kanalizasyon İdaresi'nin 12 Şubat 2025 tarihinde gerçekleştirdiği "Arıtma Çamurlarının Nakliyesi ve Bertarafı" ihalesinde, ihale üzerinde bırakılan istekli (Ekolojik Enerji A.Ş.) mali yeterlik belgelerini şu şekilde beyan etmiştir:

  1. Bilanço (İdari Şartname Md. 7.4.2): Yeterlik bilgileri tablosunda "2024" yılını esas aldığını beyan etmiş ve 04.02.2025 tarihli YMM onaylı "Bilanço Bilgileri Tablosu" (KİK025.1/H standart formu) sunmuştur.
  2. İş Hacmi/Ciro (İdari Şartname Md. 7.4.3): Yeterlik bilgileri tablosunda "2022 ve 2023" yıllarını esas aldığını beyan etmiş ve bu veriler EKAP-GİB entegrasyonu üzerinden teyit edilmiştir.

Başvuru Sahibinin İddiası: Çelişkili Beyan ve Kesinleşmemiş Bilanço

Başvuru sahibi (İntegral Çevre A.Ş.), bu durumun çelişkili olduğunu iddia etmiştir. Başvuru sahibine göre, madem istekli 2024 yılı verilerine sahipti (bilançoyu sunmuştu), o halde ciro için neden 2023 yılını kullanmıştı? Ayrıca, 12 Şubat 2025 tarihinde 2024 yılına ait Kurumlar Vergisi Beyannamesi henüz verilmemişken, sunulan YMM onaylı 2024 bilançosunun "kesinleşmemiş" olduğunu ve geçersiz sayılması gerektiğini savunmuştur.

KİK'in Analizi: Mevzuat Farklı Yıl Kullanımına İzin Veriyor

KİK, iddiaları reddetmiş ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunduğu belgelerin mevzuata uygun olduğuna karar vermiştir:

  1. 2024 Yılı Bilançosunun Geçerliliği:

KİK, ihale tarihinin (12.02.2025) yılın ilk dört ayında olduğunu teyit etmiştir. Kurul, Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan (GİB) görüş almıştır. GİB, Kurumlar Vergisi Beyannamesi'nin yasal süresinden (Nisan 2025) önce verilmesine imkan bulunmadığını ve bu nedenle 2024 verilerinin GİB'den teyit edilemeyeceğini bildirmiştir.

Ancak KİK, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 35. maddesinin, isteklilere "yıl sonu bilançosu" veya "YMM/SMMM tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi" sunma hakkı tanıdığını belirtmiştir. İhale üzerinde bırakılan istekli, YMM onaylı standart form (KİK025.1/H) sunmuştur. KİK, bu belgenin mevzuatın izin verdiği "eşdeğer belge" kapsamında olduğunu ve GİB teyidi bu aşamada (GİB sisteminden kaynaklı) yapılamasa dahi geçerli kabul edilmesi gerektiğine karar vermiştir. Kurul, bu verilerin yanlış çıkması durumunda idarenin sözleşmeyi 4735/Md. 21'e göre feshetme hakkının saklı olduğunu da eklemiştir.

  1. 2023 Yılı Cirosunun Geçerliliği:

KİK, aynı Yönetmeliğin 36. maddesinin 9. fıkrasının, yılın ilk dört ayındaki ihalelerde bir önceki yıla (2024) ait gelir tablosunu sunmayanların, iki önceki yılın (2023) gelir tablosunu sunabileceğini açıkça düzenlediğini belirtmiştir. İsteklinin bu hakkı kullanarak 2023 yılı cirosunu beyan etmesi ve bu cironun (güncellenmeden dahi) asgari %25'lik şartı sağlaması mevzuata uygundur.

  1. Farklı Yıl Beyanı Çelişki Değildir:

KİK, kararının kilit noktasında, "ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin bilgileri tevsik etmek üzere istekliler tarafından bilanço ve iş hacmine ilişkin beyan edilmesi gereken yıl bilgilerinin aynı olması gerektiği yönünde kamu ihale mevzuatında bir zorunluluğun yer almadığına" hükmetmiştir.

Analizin Sonucu

Bu karar, yılın ilk dört ayındaki ihaleler için firmalara önemli bir stratejik esneklik tanımaktadır:

  1. Farklı Yıl Stratejisi: İstekliler, bilanço yeterliği için (YMM onayıyla) bir önceki yılı (örn: 2024), ciro yeterliği için (GİB kaydıyla) iki önceki yılı (örn: 2023) kullanabilirler.
  2. YMM Onaylı 2024 Bilançosu Geçerlidir: Yılın ilk dört ayında, henüz vergi dairesine beyanname verilmemiş olsa dahi, YMM/SMMM tarafından onaylanmış standart formdaki (KİK025.1/H) bir önceki yıl (2024) bilanço bilgileri tablosu, yeterlik için geçerli bir "eşdeğer belge" olarak kabul edilmektedir.
  3. Hangi Yıl Avantajlıysa O Kullanılabilir: Bir firma, 2023 cirosu ile ciro şartını sağlıyor ancak 2023 bilançosu ile bilanço şartlarını (örn: cari oran) sağlayamıyorsa; 2024'te ise bilançosunu düzeltmiş ancak cirosu düşmüşse, bu karara göre "Bilanço için 2024 yılını" ve "Ciro için 2023 yılını" kullanarak ihaleye geçerli bir teklif sunabilir.