Tüzel Kişi Ortağına Ait İş Deneyim Belgelerinin Kullanımındaki Kritik Kısıtlama

Yapım işi ihalelerinde yeterliğin en önemli göstergelerinden biri iş deneyimidir. Mevzuat, tüzel kişilerin, kendi iş deneyimleri yeterli olmadığında, belirli şartlar altında, yarısından fazla hissesine sahip ve şirketi temsile yetkili ortaklarına ait iş deneyim belgelerini kullanmalarına olanak tanır. Ancak bu esneklik, kötüye kullanımı önlemek ve her iş için ayrı bir kapasitenin varlığını güvence altına almak amacıyla önemli bir kısıtlamaya tabidir. Kamu İhale Kurulunun 10.09.2025 tarihli ve 2025/UY.II-1901 sayılı kararı, bu kısıtlamanın ne kadar katı bir şekilde uygulandığını ve bir ortağa ait belgenin aynı anda birden fazla taahhütte kullanılmasının mümkün olmadığını net bir şekilde gözler önüne sermektedir.

Uyuşmazlık Konusu: Aynı Belgenin İki Farklı Şirket Tarafından Kullanılması

Bir hastane yapım işi ihalesine teklif veren bir iş ortaklığının pilot ortağı olan anonim şirket, yeterliğini tevsik etmek amacıyla, şirket hisselerinin %51'ine sahip olan ortağına ait bir iş denetleme belgesini sunmuştur. İdare, yaptığı incelemede, teklifi iki temel gerekçeyle değerlendirme dışı bırakmıştır:

  1. Pilot ortağın EKAP'a yüklediği yönetim kurulu karar defterinde, beyan edilen ortaklık yapısına ilişkin bilgilerin yer almaması.
  2. Daha önemli olarak, iş deneyimini tevsik için sunulan aynı iş denetleme belgesinin, başka bir anonim şirket tarafından farklı bir ihalede (2024/1522030 İKN'li) kullanıldığı, o ihalenin söz konusu şirket üzerinde kaldığı ve 05.05.2025 tarihinde sözleşme imzalandığı tespit edilmiştir. İdare, bu nedenle belgenin mevcut ihalede kullanılamayacağını belirtmiştir.

Başvuru sahibi iş ortaklığı, bir ortağın birden fazla şirkette %50'den fazla hisseye sahip olabileceğini ve bu ortağa ait iş deneyiminin birden fazla şirket tarafından kullanılmasını engelleyen bir hüküm olmadığını ileri sürerek Kurula itirazen şikayet başvurusunda bulunmuştur.

Kurulun Değerlendirmesi: Bir Belge, Bir Taahhüt

Kamu İhale Kurulu, idarenin kararını yerinde bularak başvuruyu reddetmiştir. Kurul, kararında Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin ilgili maddesine atıfta bulunmuştur. Bu madde, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağa ait bir iş deneyim belgesinin bir ihalede kullanılması ve o ihale sonucunda sözleşme imzalanması durumunda, bu ortağa ait iş deneyimini gösteren belgelerin tamamının, o işin "teminat süresi sonuna kadar başka bir tüzel kişiye kullandırılamayacağını" açıkça hükme bağlamaktadır.

Kurul, somut olayda Ozan Pınar isimli şahsa ait iş denetleme belgesinin, daha önce başka bir şirket tarafından bir TOKİ projesi ihalesinde kullanıldığını ve o şirket ile idare arasında sözleşme imzalandığını EKAP kayıtlarından teyit etmiştir. Bu durumda, sözleşmeye bağlanan işin teminat süresi bitene kadar aynı şahsa ait iş deneyim belgelerinin, başvuru sahibi pilot ortak da dahil olmak üzere başka hiçbir tüzel kişilik tarafından kullanılması hukuken mümkün değildir.

Bir kişinin birden fazla şirkette çoğunluk hissesine sahip olmasının önünde bir engel olmamakla birlikte, bu durum, o kişinin iş deneyim kapasitesinin aynı anda birden fazla büyük taahhüt için kullanılabileceği anlamına gelmemektedir. Mevzuatın amacı, bir iş deneyim kapasitesinin, tek bir büyük projenin başarıyla tamamlanmasına odaklanmasını sağlamaktır.

Analizin Sonucu ve Taraflar İçin Çıkarımlar

Bu karar, tüzel kişi ortaklarının iş deneyim belgelerini kullanmayı planlayan istekliler ve bu belgeleri değerlendiren idareler için hayati öneme sahip dersler içermektedir.

  • İstekliler İçin Çıkarımlar: Bir tüzel kişi, çoğunluk hissesine sahip ortağının iş deneyim belgesini kullanarak bir ihaleye teklif vermeden önce, o ortağa ait belgelerin halihazırda başka bir şirket tarafından kullanılıp kullanılmadığını ve o işin sözleşmeye bağlanıp bağlanmadığını mutlak suretle teyit etmelidir. Eğer belge, sözleşmeye bağlanmış ve henüz teminat süresi dolmamış bir iş için kullanılıyorsa, yeni bir ihalede sunulması doğrudan teklifin değerlendirme dışı bırakılmasına neden olacaktır. Bu kontrol, özellikle birden fazla şirkette ortaklığı bulunan kişiler için kritik öneme sahiptir.
  • İdareler İçin Çıkarımlar: İdareler, tüzel kişi ortağına ait bir iş deneyim belgesi sunulduğunda, sadece belgenin kendisini ve ortaklık tespit belgesini değil, aynı zamanda EKAP üzerinden bu belgenin daha önce başka bir ihalede kullanılıp kullanılmadığını da detaylı bir şekilde araştırmalıdır. Bu karar, idarelerin EKAP kayıtları ve geçmiş Kurul kararları üzerinden çapraz kontrol yapma yükümlülüğünü ve bu yolla yapılan tespitlerin hukuki geçerliliğini teyit etmektedir. Bu tür bir inceleme, ihalenin liyakatli ve mevzuata uygun bir istekli üzerinde kalmasını sağlar.