Yemek İhalesinde Araç Yetki Belgesi Krizi: Sadece K2 İstenmesi İhaleyi İptal Ettirdi!

Hizmet alımı ihalelerinde idarelerin, işin yürütülmesi için gerekli makine, ekipman ve araçlara ilişkin teknik kriter belirleme yetkisi bulunmaktadır. Ancak bu kriterler, piyasadaki mevcut durumu veya ilgili diğer mevzuatın (Karayolu Taşıma Yönetmeliği vb.) sunduğu alternatifleri göz ardı ederek rekabeti daraltmamalıdır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, şartnamelerdeki hukuki riskleri önceden tespit etmenizi sağlar. Kamu İhale Kurulu'nun 19.02.2025 tarihli ve 2025/UH.II-544 sayılı kararı, spesifik bir belgeye odaklanmanın ihaleyi nasıl iptale götürdüğünü göstermektedir.

Kararın İlgili Kısmı

"Yukarıda aktarılan görüş yazısı incelendiğinde, yemek taşıma hizmetinde kullanılacak aracın K2 yetki belgesiyle sınırlandırılmasının ihaleye katılımı daraltıcı nitelikte olduğu, K2 dışında söz konusu taşıma işinin C1, K1, K2, L1, L2, N1 veya N2 yetki belgeleri ile de gerçekleştirilebileceği anlaşılmıştır... başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır."

Olayın Arka Planı: Yemek Taşıması İçin Sadece "K2 Belgesi" Şartı

Bir kamu idaresi, "Engelli Kampları ve Merkezlerinin Yemek Hizmeti Alımı İşi" için ihaleye çıkmıştır. İdare, Teknik Şartname'nin 7. maddesinde, yemek taşımada kullanılacak araçlar için "(K2 belgeli) kapalı araca ait ruhsat fotokopilerini ve kira sözleşmelerini idareye sunacaklardır" şeklinde bir düzenlemeye yer vermiştir.

Bir istekli, bu düzenlemeye itiraz etmiştir. İddiası özetle şudur: Yemek taşıma (eşya taşıma) işi sadece K2 belgesi (Hususi taşımacılık) ile yapılmaz. K2 belgesini kapsayan ve daha üst seviye belgeler olan C2 (Uluslararası eşya taşımacılığı), K1 (Yurtiçi ticari eşya taşımacılığı), L1/L2 (Lojistik) veya N1/N2 (Nakliyat ambarı) gibi yetki belgeleriyle de bu işin yapılması mümkündür. İdarenin sadece K2 belgesini istemesi, diğer belge sahiplerinin ihaleye katılımını engelleyerek rekabeti daraltmaktadır.

KİK'in Değerlendirmesi: Ulaştırma Bakanlığı'na Sordu ve İptal Etti

Kamu İhale Kurulu, iddianın teknik bir yeterlik belgesine ilişkin olması nedeniyle konunun uzmanı olan Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğü'ne görüş sormuştur.

KİK, Bakanlığa şu iki soruyu yöneltmiştir:

  1. Yemek hizmeti alımında sadece K2 belgesi istenmesi katılımı daraltır mı?
  2. İddia edildiği gibi C2, K1, L1, L2, M1, M2, N1, N2, P1, P2 belgeleriyle de yemek taşıma hizmeti gerçekleştirilebilir mi?

Ulaştırma Bakanlığı'ndan gelen cevabi yazıda, Karayolu Taşıma Kanunu ve Yönetmeliği hükümleri detaylıca açıklanmıştır. Bakanlık, yemek ihalesini alan bir firmanın, ürettiği yemekleri taşıması için aşağıdaki yetki belgelerinden herhangi birine kayıtlı araçları kullanabileceğini belirtmiştir:

  • C1 (Hususi taşımacılık - Uluslararası)
  • K1 (Ticari amaçla yurtiçi eşya taşımacılığı)
  • K2 (Hususi taşımacılık - Yurtiçi)
  • L1 (Yurtiçi lojistik işletmeciliği)
  • L2 (Uluslararası lojistik işletmeciliği)
  • N1 (İliçi nakliyat ambarı)
  • N2 (Yurtiçi nakliyat ambarı)

Bakanlık ayrıca, ihaleyi alan firmanın bu belgelerden birine sahip olmaması durumunda, bu belgelere sahip başka bir firmaya (alt yüklenici/nakliyeci) taşıma işini yaptırmasında da mevzuat açısından bir engel bulunmadığını eklemiştir.

Bu uzman görüşü üzerine KİK, idarenin teknik şartnamede yemek taşıma işini sadece K2 yetki belgesi ile sınırlandırmasının ihaleye katılımı daraltıcı nitelikte olduğuna ve rekabeti engellediğine karar vermiştir. Aykırılık düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte olduğundan, ihalenin iptaline hükmedilmiştir.

Analizin Sonucu

Bu karar, idarelerin teknik şartname hazırlarken ve isteklilerin şikâyet sürecini yönetirken dikkate alması gereken önemli noktaları vurgulamaktadır:

  • Muadil Belgelerin Kabulü: İdareler, bir işin yapılması için ilgili mevzuatın (burada Karayolu Taşıma Yönetmeliği) birden fazla belge türüne izin verdiğini araştırmalıdır. Sadece tek bir belge türünü (özellikle de en yaygın veya en düşük seviyeli olanı değil, spesifik birini) talep etmek, rekabeti engelleme olarak yorumlanır.
  • "Veya Benzeri" İfadesi: İdareler, bu tür durumlarda "K2 veya Karayolu Taşıma Yönetmeliği uyarınca eşya taşımacılığına izin veren muadili yetki belgesi" gibi daha kapsayıcı ifadeler kullanarak ihalenin iptal riskini ortadan kaldırabilir.
  • KİK'in Uzman Görüşüne Başvurması: KİK, teknik yeterliğe ilişkin (özellikle başka bir bakanlığın düzenleme alanına giren) konularda, ilgili kurumdan (burada Ulaştırma Bakanlığı) görüş alarak kararını bu görüşe dayandırabilmektedir.
  • İsteklilerin İtiraz Hakkı: İstekliler, sahip oldukları belgelerin (örn: K1) istenen belgenin (örn: K2) işlevini gördüğünü veya daha kapsamlı olduğunu düşünüyorlarsa, bu durumu şikâyet/itirazen şikâyet yoluyla ileri sürerek haksız rekabeti önleyebilirler.