Şantiye Defteri Tutulmadıysa Teknik Personel Yok mu Sayılır?

Yapım işleri sözleşmelerinde, yüklenicinin teknik personel bulundurma yükümlülüğü ve bunun denetimi, idareler ve denetim mercileri arasında sıkça ihtilafa neden olmaktadır. Özellikle şantiye defteri gibi şekli belgelerin eksikliği, doğrudan kamu zararı ve ceza kesintisi iddialarını gündeme getirmektedir. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, sözleşmesel yükümlülüklerin yorumlanmasında ve olası kamu zararı iddialarına karşı savunma geliştirilmesinde kritik önem taşır. Sayıştay Temyiz Kurulu'nun 18.05.2022 tarihli ve 52015 sayılı Kararı, bu ispat yükümlülüğü konusunda önemli bir içtihat sunmaktadır.

Kararın İlgili Kısmı

"Netice itibariyle daire kararının esasını teşkil eden, şantiye defteri tutulmaması ve ilgili personelin işyerinde sürekli bulunduğunu gösterir kanıtlayıcı belge sunulmaması hususundan yola çıkarak teknik personelin sözleşmede yer verilen hükümlere aykırı olarak işyerindeki sorumluluklarını yerine getirmediği ve... işyerinde bulunmadığı sonucuna kesin olarak ulaşmak mümkün bulunmamaktadır."

Şantiye Defteri Tutulmadığı Gerekçesiyle Kesilen Ceza

Bir belediyenin yapım işinde, Sayıştay Dairesi, yüklenicinin sözleşme kapsamında bulundurmayı taahhüt ettiği teknik personeli (şantiye şefi, harita mühendisi) iş başında bulundurmadığı gerekçesiyle ceza kesintisi yapılmamasını kamu zararı olarak tespit etmiştir.

Sayıştay Dairesi: "Belge Yoksa Personel de Yoktur"

Dairenin kamu zararı tespitinin temel dayanağı, denetim sırasında yapılan iki tespittir:

  1. Sözleşme süresince şantiye defterinin tutulmamış olması.
  2. Denetim sırasında teknik personelin iş başında bulunduğuna dair kanıtlayıcı başka belgelerin de sunulmamış olması.

Bu iki şekli eksiklikten yola çıkan Daire, personelin belirtilen tarihler arasında iş başında bulunmadığı sonucuna varmış ve ceza kesintisi yapılmamasını kamu zararı saymıştır.

Temyiz Kurulu: Aslolan İşin Kusursuz Yapılmasıdır, Belge Eksikliği Değil

Sayıştay Temyiz Kurulu, sorumluların itirazını kabul ederek Daire kararını BOZMUŞTUR. Temyiz Kurulu'nun bu kararı, teknik personel bulundurma zorunluluğunun amacına odaklanmaktadır:

  • Personel Sürekli Durmak Zorunda Değil: Kurul, Kamu İhale Genel Tebliği'ne atıf yaparak, teknik personelin işin başından sonuna kadar sürekli iş yerinde durma zorunluluğu olmadığını belirtmiştir. Önemli olan, iş programına göre kendi mesleğine ilişkin imalat kısmının gerçekleştirilmesi sırasında iş yerinde bulunmalarıdır.
  • İmalatta Teknik Kusur Yoksa, Yok Sayılamaz: Kararın kilit noktası, dosyada ve eki belgelerde, işin yapım aşamasında "...söz konusu teknik personellerin görev alanına giren işlerde şartname ya da fen kurallarına aykırılığı içeren herhangi bir resmi veriye rastlanmamaktadır" tespitidir.
  • Belge Eksikliği Tek Başına İspat Değildir: Temyiz Kurulu, imalatta teknik bir kusur veya fen kurallarına aykırılık bulunmazken, sadece "şantiye defteri tutulmaması" veya "kanıtlayıcı belge sunulmaması" gibi şekli eksikliklere dayanarak personelin iş başında bulunmadığına kesin olarak ulaşılamayacağına karar vermiştir.

Analizin Sonucu

  • Bu karar, teknik personel denetimlerinde idareler ve denetim mercileri için "ispat" standardını yükseltmektedir.
  • İdareler için: Yükleniciye teknik personel bulundurmadığı için ceza kesilecekse, sadece şantiye defterinin tutulmamış olması yeterli bir gerekçe olmayabilir. İdarenin, personelin yokluğu nedeniyle imalatta meydana gelen teknik bir kusuru, hatayı veya fen kurallarına aykırılığı da tespit etmesi, cezanın hukuki dayanağını güçlendirecektir.
  • Yükleniciler için: Şantiye defteri tutmak yasal bir yükümlülük olsa da, tutulmaması halinde ceza ile karşılaşmamak için asıl güvence, işi fen ve sanat kurallarına uygun, kusursuz yapmaktır. İmalat teknik açıdan kusursuzsa, sadece belge eksikliği nedeniyle ceza kesilmesi halinde bu karar emsal gösterilerek itiraz edilebilir.