Kamu ihalelerinde idareler, üstlenilecek işin nitelikli ve konusunda uzman personel tarafından yürütülmesini temin etmek amacıyla, sözleşme aşamasında yüklenicinin istihdam edeceği kilit teknik personele ilişkin belirli kriterler getirebilirler. Bu kriterler genellikle personelin mesleki unvanı, sayısı ve deneyim süresini içerir. Ancak, idarelerin bu kriterleri belirlerken sahip olduğu takdir yetkisinin sınırları, rekabetin korunması ve ihaleye katılımın gereksiz yere zorlaştırılmaması açısından önemlidir. Özellikle deneyim süresi şartının, işin gerekliliklerini aşan bir seviyede belirlenip belirlenmediği sıkça uyuşmazlık konusu olmaktadır. Bu tür doküman kaynaklı uyuşmazlıkların çözümünde Yaka Danışmanlık, hem idarelere hem de isteklilere güncel mevzuat ve Kurul içtihatları doğrultusunda rehberlik etmektedir. Kamu İhale Kurulunun 13.08.2025 tarihli ve 2025/UY.II-1728 sayılı kararı, sözleşme aşamasında çalıştırılacak teknik personel için istenen deneyim süresine ilişkin idarenin takdir yetkisinin sınırlarını aydınlatmaktadır.

Başvuru Sahibinin İddiası ve Yasal Dayanağı

Karara konu olan bir yol beton elemanları alımı ve yapım işi ihalesinde, Sözleşme Tasarısı'nın 23'üncü maddesinde, yüklenicinin iş yerinde bulundurmak zorunda olduğu teknik personel listelenmiştir. Bu listede "Proje Müdürü" olarak görev yapacak inşaat mühendisi veya mimar için "benzer işte en az 10 yıl deneyimli olacaktır" şartı getirilmiştir.

Başvuru sahibi, bu düzenlemenin mevzuata aykırı olduğunu, zira mevzuatın idarelere teknik personel için en fazla 5 yıllık bir deneyim süresi belirleme imkânı tanıdığını iddia etmiştir. Bu 10 yıllık sürenin ihaleye katılımı daraltıcı ve rekabeti engelleyici nitelikte olduğunu, bu nedenle ihalenin iptal edilmesi gerektiğini savunmuştur.

Kurulun Değerlendirmesi: Yeterlik Kriteri ile İstihdam Şartı Farklıdır

Kamu İhale Kurulu, yaptığı incelemede başvuru sahibinin iddiasını yerinde bulmamış ve başvuruyu reddetmiştir. Kurul'un kararının temelinde, ihale sürecinde "yeterlik kriteri" olarak istenen belgeler ile "sözleşmenin yürütülmesi aşamasında" yükleniciden istenecek şartlar arasındaki hukuki ayrım yatmaktadır.

Kurul, ilgili mevzuat hükümlerini (Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği Madde 40 ve Kamu İhale Genel Tebliği Madde 48) değerlendirerek şu sonuçlara varmıştır:

  1. Düzenlemenin Yeri: İtiraza konu olan deneyim şartı, İdari Şartname'de ihaleye katılım için bir "yeterlik kriteri" olarak değil, Sözleşme Tasarısı'nda işin yürütülmesi sırasında istihdam edilecek personele ilişkin bir "sözleşme şartı" olarak düzenlenmiştir.
  2. Mevzuattaki Sınır: Başvuru sahibinin atıfta bulunduğu 5 yıllık üst sınır, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 40'ıncı maddesinde, ihale aşamasında yeterlik kriteri olarak istenecek personel deneyimi için öngörülmüştür. Oysa, yapım işleri ihalelerinde sözleşme aşamasında çalıştırılacak personele ilişkin mevzuatta (Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği) bu şekilde açık ve bağlayıcı bir üst sınır bulunmamaktadır.
  3. İdarenin Takdir Yetkisi: Mevzuatta açık bir üst sınır öngörülmemiş olması, idareye işin kapsamı, büyüklüğü ve teknik özellikleriyle orantılı olacak şekilde makul bir deneyim süresi belirleme konusunda takdir yetkisi tanımaktadır. Kurul, idarenin "Proje Müdürü" gibi kilit bir pozisyon için, işin niteliğini göz önünde bulundurarak 10 yıllık bir deneyim süresi belirlemesinin, bu takdir yetkisinin kötüye kullanıldığı veya rekabeti haksızca engellediği anlamına gelmediği sonucuna varmıştır. Düzenleme, tüm istekliler için geçerli olduğundan eşit muamele ilkesini de ihlal etmemektedir.

Bu gerekçelerle Kurul, Sözleşme Tasarısı'ndaki düzenlemenin kamu ihale mevzuatına aykırılık içermediğine karar vermiştir.

Analizin Sonucu ve Taraflar İçin Çıkarımlar

  • İdareler Açısından: İdareler, işin niteliği ve önemiyle orantılı olmak kaydıyla, sözleşme aşamasında çalıştıracakları kilit teknik personel için, mevzuatta bir üst sınır bulunmayan durumlarda, 5 yıldan daha uzun deneyim süreleri belirleyebilirler. Ancak bu takdir yetkisini kullanırken, belirledikleri sürenin işin gerekleriyle olan bağını somut olarak ortaya koyabilmeli ve keyfi bir kısıtlama yaratmaktan kaçınmalıdırlar.
  • İstekliler Açısından: İstekliler, ihale dokümanını incelerken, personel deneyimine ilişkin şartların nerede düzenlendiğine (İdari Şartname mi, Sözleşme Tasarısı mı) ve hangi ihale türüne (hizmet mi, yapım mı) ait olduğuna dikkat etmelidir. Her ihale türü ve düzenleme yeri için geçerli olan kurallar farklılık gösterebilir. Bu kararda görüldüğü gibi, yapım işlerinde sözleşme aşaması için getirilen bir deneyim şartına, hizmet alımlarındaki yeterlik kriteri kuralını uygulayarak itiraz etmek, başvurunun reddedilmesiyle sonuçlanabilir.