İdarenin Teknik Kriter Belirleme Yetkisi ve Fiyat Farkı Hesabı

Araç kiralama ihalelerinde, idarelerin belirlediği araç yaşı ve teknik özellikler, ihaleye katılımı doğrudan etkileyen en önemli unsurlardır. Özellikle son model araç talebinin rekabeti daraltıp daraltmadığı ve sözleşme süresi 365 günü aşmayan işlerde fiyat farkı verilip verilmeyeceği konuları, istekliler ile idareler arasında sıklıkla uyuşmazlık yaratmaktadır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, hukuki süreçlerin lehinize sonuçlanmasına katkı sağlayacaktır. Aşağıda Kamu İhale Kurulu'nun 22.04.2025 tarihli ve 2025/UH.I-985 sayılı kararı detaylıca analiz edilmiştir.

Kararın İlgili Kısmı

"...ihale konusu işte çalıştırılacak araçların model yıllarına ilişkin makul bir belirleme yapıldığı, araçların yeni/son model araçlar olarak değerlendirilemeyeceği, 4734 sayılı Kanun'un 5'inci maddesi gereği ihtiyaçlarını uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını sağlamakla sorumlu olan idarenin araçlara ilişkin teknik özellikler ile işe başlama süresini belirleme hususunda takdir yetkisinin bulunduğu..."

İsteklinin Model Yılı ve Fiyat Farkı İddiaları

Bir araç kiralama ihalesinde istekli, Teknik Şartname'de istenen araçların model yıllarının (2020 ve üzeri) ve teknik özelliklerinin belirli bir firmayı işaret ettiğini, 10 gün içinde işe başlama şartının rekabeti engellediğini iddia etmiştir. Ayrıca, işin süresi 10 ay olmasına rağmen fiyat farkı katsayılarının (a1, a2, b1 vb.) belirlenmemesinin mevzuata aykırı olduğunu öne sürmüştür. İstekli, amortisman ve diğer giderler için katsayıların netleştirilmesi gerektiğini savunmuştur.

İdarenin Takdir Yetkisi ve Mevzuat Savunması

İdare, araçların model yıllarının 2018-2020 aralığında belirlendiğini, bunun "sıfır araç" anlamına gelmediğini ve piyasada bulunabilir olduğunu belirtmiştir. Fiyat farkı konusunda ise, işin süresinin 365 günü aşmadığı durumlarda idarenin tüm girdiler için fiyat farkı verip vermeme konusunda takdir yetkisi bulunduğunu, sadece işçilik maliyetlerindeki değişimlerin (Esaslar'ın 6. maddesi) yansıtılmasının yeterli görüldüğünü savunmuştur.

Kamu İhale Kurulu'nun "Makul Belirleme" ve "Kısa Süreli İş" Yorumu

Kamu İhale Kurulu, yaptığı incelemede idarenin işlemlerini hukuka uygun bulmuştur. Kurul, araçların model yaşlarının ihale tarihine göre 5-7 yaş aralığında olmasının rekabeti engelleyici nitelikte olmadığına, idarenin ihtiyacını belirlemede takdir yetkisi bulunduğuna hükmetmiştir. Cumhurbaşkanlığı Tasarruf Tedbirleri Genelgesi kapsamında da değerlendirme yapan Kurul, istenen model yıllarının "yeni araç" edinimi yasağına aykırı olmadığına kanaat getirmiştir.

Fiyat farkı konusunda ise Kurul, sözleşme süresi 365 günü aşmayan hizmet alımlarında, idarenin Fiyat Farkı Esasları'nın 6. maddesine göre sadece işçilik artışlarını yansıtma yönünde tercih kullanabileceğini belirtmiştir. İdarenin tüm girdiler (akaryakıt, amortisman vb.) için katsayı belirleme zorunluluğu olmadığı, bu durumun idarenin takdirinde olduğu vurgulanmıştır.

Analizin Sonucu

Bu karar ışığında idareler ve istekliler için şu sonuçlar ortaya çıkmaktadır:

  • Model Yılı Esnekliği: İdareler, piyasa koşullarını gözetmek kaydıyla araç model yaşı belirlemede takdir yetkisine sahiptir. Her model yılı şartı, adrese teslim ihale anlamına gelmez.
  • Fiyat Farkı Kısıtı: 365 günden kısa süreli hizmet alımlarında, idareler sadece asgari ücret artışlarını yansıtan (Madde 6) fiyat farkı düzenlemesi yapabilir. İsteklilerin teklif verirken enflasyonist riskleri ve amortisman giderlerini bu durumu gözeterek hesaplamaları gerekir.
  • Tasarruf Tedbirleri: İhale dokümanları hazırlanırken Tasarruf Tedbirleri Genelgesi'ne uygunluk, ihalenin iptal edilmemesi için kritik bir öneme sahiptir.