Kamu ihale sürecinde tekliflerin geçerlilik süresi, isteklilerin teklifleriyle bağlı oldukları azami süreyi ifade eder ve ihale sürecinin hukuki güvenliğini sağlar. İdarelerin, ihale kararının alınmasından sözleşmenin imzalanmasına kadar geçecek süreyi öngörerek yeterli bir teklif geçerlilik süresi belirlemesi esastır. Ancak bazen şikâyet süreçleri veya idari gecikmeler nedeniyle bu süre, sözleşme imzalama aşamasında kritik bir hale gelebilir. Özellikle, istekliye tanınan 10 günlük yasal sözleşme imzalama hakkı devam ederken teklif geçerlilik süresinin sona ermesi, tarafların yükümlülükleri konusunda karmaşık bir hukuki durum yaratır. Bu tür usul ve süre kaynaklı uyuşmazlıkların çözümünde Yaka Danışmanlık, taraflara güncel mevzuat ve Kurul kararları ışığında profesyonel destek sunmaktadır. Kamu İhale Kurulunun 06.08.2025 tarihli ve 2025/UY.II-1686 sayılı kararı, bu özel duruma ışık tutarak hem idarelerin hem de isteklilerin hak ve sorumluluklarının sınırlarını çizmektedir.

Sürelerin Kesişmesiyle Ortaya Çıkan Uyuşmazlık

Karara konu olan olayda, bir işletme binası yapım ihalesi başvuru sahibi iş ortaklığı üzerinde bırakılmıştır. İdare, sözleşmeye davet yazısını istekliye 10.07.2025 tarihinde tebliğ etmiştir. Bu tebligatla birlikte, 4734 sayılı Kanun uyarınca isteklinin sözleşme imzalamak için 10 günlük yasal süresi başlamış ve son imza tarihi 21.07.2025 olmuştur.

Ancak, ihale dokümanında 60 gün olarak belirlenen teklif geçerlilik süresi, ihale tarihi olan 14.05.2025'ten itibaren hesaplandığında 12.07.2025 tarihinde sona ermekteydi. Yani, isteklinin yasal sözleşme imzalama süresinin henüz üçüncü günündeyken teklif geçerlilik süresi dolmuştur. İdare, bu durum karşısında istekliye bir süre uzatım talebinde bulunmadan, 10 günlük sürenin sonuna kadar sözleşmeyi imzalaması gerektiğini savunmuştur. İstekli ise, geçerlilik süresi dolduğu için sözleşme imzalama zorunluluğunun kalmadığını iddia ederek Kuruma başvurmuştur.

Kurulun Değerlendirmesi: Geçerlilik Süresi Biten Teklif Bağlayıcı Değildir

Kamu İhale Kurulu, başvuru sahibinin iddiasını esasen haklı bulmuştur. Kurul'un kararının temelinde, teklif geçerlilik süresinin sona ermesinin, isteklinin teklifiyle olan hukuki bağını ortadan kaldırdığı prensibi yatmaktadır.

  • Sözleşme İmzalama Yükümlülüğünün Ön Şartı: Bir isteklinin sözleşme imzalama zorunluluğundan bahsedebilmek için, sözleşme imzalayacağı süre boyunca geçerli bir teklifinin bulunması gerekir. 4734 sayılı Kanun, istekliye sözleşme imzalaması için 10 günlük bir süre tanımıştır ve istekli bu sürenin son gününe kadar hakkını kullanabilir.
  • İdarenin Yükümlülüğü: İdare, sözleşmeye davet yazısını gönderirken, tanınan 10 günlük sürenin tamamının teklif geçerlilik süresi içinde kalıp kalmadığını kontrol etmekle yükümlüdür. Eğer sürenin yetmeyeceği anlaşılıyorsa, sözleşmeye davetten önce 4734 sayılı Kanun'un 32. maddesi uyarınca istekliye teklif geçerlilik süresini uzatıp uzatmayacağını sormalıdır.
  • İsteklinin Seçimlik Hakkı: İdarenin bu usulü atlayarak yaptığı davet üzerine, sözleşme imzalama süresi içinde teklif geçerliliği sona eren isteklinin sözleşme imzalama zorunluluğu ortadan kalkar. Bu noktadan sonra sözleşme imzalamak, Kamu İhale Genel Tebliği'nin 16.7'nci maddesi uyarınca tamamen isteklinin kabulüne bağlı bir "seçimlik hakka" dönüşür. İstekli, bu hakkını kullanmayarak sözleşme imzalamazsa, geçici teminatının gelir kaydedilmesi veya hakkında yasaklama kararı verilmesi gibi yaptırımlarla karşılaşmaz.

Bu gerekçelerle Kurul, teklif geçerlilik süresi sona eren başvuru sahibinin sözleşme imzalamaya zorlanamayacağına karar vermiştir. Ancak, ortada düzeltici işlem tesis edilmesini gerektirecek devam eden bir ihale süreci kalmadığından, "usul ekonomisi" gereği başvuruyu reddetmiş, fakat başvuru sahibi iddialarında haklı olduğu için itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesine hükmetmiştir.

Analizin Sonucu ve Taraflar İçin Çıkarımlar

Bu karar, teklif geçerlilik süresinin ihale sürecinin her aşamasında dikkatle takip edilmesi gereken kritik bir unsur olduğunu göstermektedir.

  • İdareler Açısından: İdareler, teklif geçerlilik süresini belirlerken olası şikâyet süreçlerini ve diğer gecikmeleri öngörerek makul bir süre tayin etmelidir. Sözleşmeye davet aşamasında, 10 günlük imza süresinin tamamını kapsamayan bir geçerlilik süresi kaldığını fark ettiklerinde, mutlaka süre uzatım prosedürünü işletmelidirler. Aksi takdirde, ihaleyi sonuçlandırma imkânını kaybedebilirler.
  • İstekliler Açısından: İhale üzerinde bırakılan istekliler, sözleşmeye davet yazısı tebliğ edildiğinde, teklif geçerlilik sürelerinin 10 günlük imza sürecini kapsayıp kapsamadığını kontrol etmelidir. Eğer süre yetmiyorsa ve idare süre uzatımı talep etmemişse, sözleşme imzalama zorunluluklarının bulunmadığını bilmelidirler. Bu durum, istekliye piyasa koşullarını yeniden değerlendirme ve istemiyorsa sözleşmeden yaptırımsız bir şekilde çekilme hakkı tanır.

Sonuç olarak Kurul, esasa ilişkin bir karar vermese de verdiği bedel iadesi kararıyla, idarenin usule aykırı işlem tesis ettiğini ve isteklinin iddiasında haklı olduğunu zımnen kabul etmiştir.