Feshedilen İşlerde Ek Kesin Teminat Ne Zaman ve Nasıl Güncellenir? Fesih Sürecinde Teminat Yönetimi

İşin feshedilmesi idare için zorlu bir süreçtir. Teminatların gelir kaydedilmesi aşamasında yapılan tarih ve endeks hataları, idarenin kasasına girmesi gereken paranın eksik kalmasına (kamu zararına) neden olur. Fesih ve tasfiye süreçlerinin mali yönetiminde Yaka Danışmanlık desteği, kayıpları önler. Bu analiz, Sayıştay Temyiz Kurulu’nun 22.05.2024 tarihli ve 56857 tutanak sayılı kararı (karar düzeltme aşaması) esas alınarak hazırlanmıştır.

Kararın İlgili Kısmı

"Sözleşme 21.10.2016 tarihinde feshedildiğinden ve alınması gereken ek teminat tutarlarının güncelleme işlemi sözleşmenin feshi tarihinde yapılacağından; alınan teminatların güncellenmemesinden kaynaklanan gelir kaybının... yargılamasına konu edilmesi..."

Alınmayan Ek Teminat ve Fesih

Bir yapım işinde, yükleniciye ödenen fiyat farklarından kesilmesi gereken "ek kesin teminatlar" (%6) hakedişlerden kesilmemiştir. Daha sonra sözleşme feshedilmiştir. İdare, teminatları gelir kaydederken güncelleme yapmamış veya eksik yapmıştır.

Karar Düzeltme Aşamasında 'Yıl' Tartışması

Sorumlular, 2015 yılındaki hakedişlerden kesinti yapmadıkları için suçlanmışlardır. Ancak Temyiz Kurulu (karar düzeltme aşamasında), şu teknik detayı yakalamıştır:

  1. Kesinti Zamanı: Mevzuat, ek kesin teminatın hakedişten kesilmesine veya teminat mektubu olarak alınmasına izin verir. Hakedişten kesilmemesi tek başına suç değildir; asıl suç, fesih anında bu paranın tahsil edilmemesidir.
  2. Güncelleme Tarihi: Teminatın güncellenmesi (paranın değerinin korunması), fesih tarihinde yapılır. Fesih 2016'da gerçekleştiyse, güncelleme yapılmamasından doğan zarar 2016 yılı hesabını ilgilendirir, 2015 yılını değil.
  3. Sonuç: Kamu zararı vardır ancak hesaplama ve yargılama yılı (dönemi) yanlıştır. Dosya, doğru yıla (fesih yılına) kaydedilmek üzere bozulmuştur.

Analizin Sonucu

  • Fesih Anı: Teminatların irat kaydedilmesinde kritik tarih "sözleşmenin feshedildiği tarih"tir.
  • Güncelleme: Alınan veya alınması gereken tüm teminatlar, alındığı tarihten fesih tarihine kadar TEFE/ÜFE ile güncellenerek tahsil edilmelidir.
  • Zamanlama: Fesih işlemleri hangi yılda yapıldıysa, mali sorumluluk o yılın hesaplarında aranır.