İş ortaklıklarının ihalelere katılımında, ortakların her birinin kendi hissesi oranında belirli mali ve teknik yeterlikleri sağlaması gerekmektedir. İş hacmi (ciro) yeterliği de bu kriterlerden biridir. Bir isteklinin, daha önce ortak olarak yer aldığı bir iş ortaklığının cirosunu kendi iş hacmi hesabında kullanabilmesi, bu ortaklıktaki hisse oranını şüpheye yer bırakmayacak şekilde belgelendirmesine bağlıdır. Sunulan belgeler arasındaki en ufak bir tutarsızlık bile, yeterliğin sağlanamadığı şeklinde yorumlanabilir. Yaka Danışmanlık, bu gibi teknik belge uyum gerekliliklerini içeren ihale, sözleşme ve hakediş süreçlerinde, firmalara uzman danışmanlık hizmeti sunarak, usuli hatalar nedeniyle yaşanabilecek hak kayıplarını önlemektedir. Kamu İhale Kurulunun 16.07.2025 tarihli ve 2025/UY.II-1505 sayılı kararı, ciro tevsikinde sunulan destekleyici belgelerdeki bilgilerin, asıl beyanla birebir uyumlu olmasının ne kadar hayati olduğunu göstermektedir.

Ciro Tevsikinde Ortaya Çıkan Belge Uyumsuzluğu

Bir yapım işi ihalesine iş ortaklığı olarak katılan firmanın özel ortağı, iş hacmi kriterini sağlamak için iki farklı yola başvurmuştur: kendi şahsi cirosu ve daha önce ortak olduğu bir iş ortaklığından elde ettiği yapım işleri cirosu. İdare yaptığı değerlendirmede, isteklinin kendi cirosunun yeterli olmadığını, iş ortaklığından gelen cironun ise tevsik edilemediğini belirterek teklifi değerlendirme dışı bırakmıştır.

İdare, cironun tevsik edilememesine gerekçe olarak, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin ilgili maddesi ve KİK024.3/Y standart formunun dipnotu uyarınca, "ortak girişimdeki hisse oranını gösteren bir belgenin" ciro tablosu ekinde sunulmamış olmasını göstermiştir.

İstekli ise şikayet başvurusunda, ihalede iş deneyimi için sunduğu ve aynı ortak girişime ait olan iş bitirme belgesinin, hisse oranını (%99) açıkça gösterdiğini ve bu belgenin ciro tevsiki için de destekleyici belge olarak kabul edilmesi gerektiğini savunmuştur. Ancak idare, bu savunmayı da reddetmiş ve gerekçe olarak, iş deneyim belgesindeki ortak firmanın vergi kimlik numarası ile ciro tablosunda beyan edilen iş ortaklığının vergi kimlik numarasının birbirinden farklı olduğunu belirtmiştir.

Kurulun Değerlendirmesi: Vergi Kimlik Numarası Esastır

Kamu İhale Kurulu, uyuşmazlığı incelerken idarenin tespitini doğrulamıştır.

  • Özel ortak ..., yapım işleri cirosunu tevsik etmek için "....."na ait olduğunu beyan ettiği bir ciro tablosu sunmuştur. Bu tabloda, iş ortaklığının vergi kimlik numarası "..................." olarak belirtilmiştir.
  • Ancak, hisse oranını kanıtlamak için referans gösterdiği iş bitirme belgesinde, iş ortaklığını oluşturan firmalar ve vergi kimlik numaraları ayrı ayrı yazılmıştır. Bu belgede, BFC İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi'nin vergi kimlik numarası "..........." olarak yer almaktadır.

Kurul, unvanlar benzer olsa dahi, tüzel kişilikleri ve iş ortaklıklarını hukuken birbirinden ayıran temel unsurun vergi kimlik numarası olduğuna dikkat çekmiştir. Ciro tablosunda beyan edilen "322..." ile başlayan vergi numarasına sahip iş ortaklığı ile iş bitirme belgesinde ortağı "168..." ile başlayan vergi numarasına sahip olan BFC A.Ş.'nin yer aldığı iş ortaklığının hukuken aynı tüzel kişilik olduğu sunulan belgelerden anlaşılamamaktadır.

Bu durumda, iş bitirme belgesi, ciro tablosunda beyan edilen ortak girişimdeki hisse oranını tevsik eden geçerli bir belge olarak kabul edilemez. İstekli, hisse oranını kanıtlayan başka bir belge de sunmadığından, ortak girişimden elde ettiğini iddia ettiği ciro tutarı değerlendirmeye alınamamıştır. Kendi şahsi cirosu da yetersiz olduğundan, isteklinin iş hacmi kriterini sağlamadığı sonucuna varılmış ve idarenin değerlendirme dışı bırakma kararı yerinde bulunmuştur. Kurul ayrıca, bu durumun sonradan tamamlatılabilecek bir "bilgi eksikliği" değil, teklifin esasını etkileyen bir yeterlik eksikliği olduğuna karar vermiştir.

Analizin Sonucu ve Taraflar İçin Çıkarımlar

Bu karar, yeterlik belgelerinin kendi içinde ve birbirleriyle tam bir tutarlılık sergilemesi gerektiğinin altını çizmektedir.

İdareler için: Yeterlik belgelerini incelerken, unvan benzerliklerine aldanmamalı, vergi kimlik numarası gibi ayırt edici resmi kimlik bilgilerini dikkatle karşılaştırmalıdırlar. Bir belgenin başka bir beyanı desteklemesi için, atıfta bulunulan tüzel kişiliklerin hukuken aynı olduğundan şüpheye yer bırakmayacak şekilde emin olmalıdırlar.

İstekliler için: Özellikle ortak girişimlere ait ciro veya iş deneyimi gibi geçmiş yeterlikleri kullanırken, sundukları tüm belgelerde yer alan bilgilerin (unvan, vergi no, adres vb.) birebir aynı ve tutarlı olmasına azami özen göstermelidirler. Bir iş ortaklığı, kurulduğu anda kendine özgü bir vergi kimlik numarası alabilir. Geçmişte yapılan işe ait ciro beyan edilirken bu vergi numarası kullanılıyorsa, hisse oranını tevsik eden belgenin de aynı vergi numarasına sahip iş ortaklığına ait olması gerekir. En ufak bir çelişki, yeterliğin sağlanamadığı sonucunu doğurabilir ve bu tür temel eksiklikler sonradan düzeltilemez.