İş Ortaklıkları Dikkat! "Çevre İzin Belgesi" İş Deneyimi Gibi Paylaşılamaz: İhale İptal Edildi

İş ortaklıkları (Joint Ventures - JV), firmaların güçlerini birleştirerek büyük ihalelere girmelerini sağlayan önemli bir araçtır. Ancak iş ortaklığında yeterliklerin nasıl sağlanacağı, özellikle "iş deneyim belgesi" ile "izin/ruhsat belgeleri" arasında ciddi farklar barındırır. İdarelerin, bu iki farklı yeterlik belgesi türünü karıştırarak hazırladığı şartnameler, ihalelerin iptaline yol açmaktadır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, şartname hazırlık veya itiraz süreçlerinizde sizi hukuki hatalardan korur. Kamu İhale Kurulu'nun (KİK) 29.01.2025 tarihli ve 2025/UH.I-298 sayılı kararı, bu konudaki net kuralı bir kez daha teyit etmiştir.

Kararın İlgili Kısmı

"Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 38.4'üncü maddesi uyarınca; iş ortaklıklarında, ortaklardan her birinin sicil, izin, ruhsat vb. belgeleri sunmalarının zorunlu olduğu, bu bağlamda başvuruya konu ihalede yeterlik belgesi olarak istenilen çevre izin ve lisans belgesinin ortak girişimlerde tek ortak tarafından sunulabilmesine imkan sağlayan İdari Şartname'nin 7.1.1 maddesindeki düzenlemelerin ihale mevzuatına uygun olmadığı..."

 

Olayın Arka Planı: Atık Bertaraf İhalesindeki Şartname Hatası

Bir Su ve Kanalizasyon İdaresi, "Atıksu Arıtma Tesislerinden Çıkan Atığın Taşınarak Bertarafı" işi için ihaleye çıkar. İdari Şartname'nin 7.1.1 maddesinde, isteklilerin "Çevre İzin ve Lisans Belgesi" sunmaları zorunlu tutulur. Ancak aynı maddede, ortak girişimlerde bu belgenin "Tek ortağın sunması yeterlidir" şeklinde bir açıklama eklenir.

Bir istekli, ihale dokümanına yaptığı şikayet başvurusunda, bu düzenlemenin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 38.4'üncü maddesine aykırı olduğunu iddia eder. İdarenin şikayeti reddetmesi üzerine konu KİK'e taşınır.

 

KİK'in "İzin Belgesi Paylaşılamaz" Analizi

KİK, başvuru sahibinin iddiasını haklı bulmuştur. Kurul'un kararı, Uygulama Yönetmeliği'nin 38'inci maddesinin dördüncü fıkrasına dayanmaktadır. Bu fıkra çok açıktır:

"...ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin... İş ortaklarının her birinin söz konusu belgeleri ayrı ayrı sunması... zorunludur."

KİK, bu emredici hüküm karşısında, idarenin "Çevre İzin ve Lisans Belgesi" gibi kritik bir ruhsat belgesini iş deneyim belgesi gibi değerlendirip "tek ortak sunabilir" şeklinde düzenleme yapmasının temel mevzuata aykırı olduğunu tespit etmiştir.

Bu durum, iş ortaklığının mantığıyla da uyumludur. İş deneyimi, ortakların toplam tecrübesini gösterirken; izin ve ruhsat, o işi yapabilme konusundaki yasal yetkinliği gösterir. İş ortaklığındaki yetkisiz (ilgili lisansa sahip olmayan) bir ortağın, lisanslı bir işi yapmasına izin verilemez.

KİK, bu aykırılığın "düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte" olduğuna, yani ihalenin mevcut haliyle devam etmesinin mümkün olmadığına karar vererek ihaleyi iptal etmiştir.

Analizin Sonucu

  • İdareler İçin: Şartname hazırlarken, iş deneyim belgeleri (pilot/özel ortak paylaşımları) ile sicil, izin, ruhsat belgeleri (tüm ortakların sunması zorunlu) arasındaki ayrım net olarak yapılmalıdır. İzin/ruhsat belgelerinde "tek ortak sunabilir" düzenlemesi ihaleyi iptal ettirir.
  • İstekliler İçin: İş ortaklığı kurarken, yeterlik için istenen tüm izin, ruhsat, faaliyet belgesi gibi belgelerin, ortakların her birinde ayrı ayrı bulunduğundan emin olunmalıdır. Pilot ortağın veya tek bir ortağın bu belgeye sahip olması, iş ortaklığının yeterli bulunması için yeterli değildir.