İhale Sürecindeki İşlemlere Karşı Şikayet Süreleri

Kamu ihalelerinde hukuka aykırılık iddialarına karşı yapılacak şikâyet başvuruları, katı sürelere tabidir. Bu sürelerin ne zaman başlayacağı, şikâyete konu olan işlemin niteliğine göre değişiklik gösterir. Genel kural, şikâyete yol açan durumun "farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi" izleyen günden itibaren sürenin başlamasıdır. İlan veya ihale dokümanındaki bir hataya karşı süre ilanın yayımlandığı veya dokümanın alındığı tarihte başlarken, ihale komisyonunun değerlendirme işlemlerine yönelik bir hataya karşı sürenin ne zaman başlayacağı önemli bir hukuki tartışma konusudur. Ankara 15. İdare Mahkemesinin bir kararı ve bu karar üzerine KİK'in aldığı 15.10.2025 tarihli ve 2025/MK-184 sayılı karar, özellikle "yaklaşık maliyetin" hatalı olduğuna yönelik iddialarda sürenin başlangıç anına netlik kazandırmıştır.

Uyuşmazlık Konusu: Şikayet Süresi Hangi Tarihten İtibaren Başlar?

Analize konu olan olayın temelinde bir yapım işi ihalesi bulunmaktadır. İhaleye katılan bir iş ortaklığı, idarenin belirlediği yaklaşık maliyetin hatalı hesaplandığını iddia ederek şikâyet başvurusunda bulunmuştur.

  • İhale tarihi: 16.04.2025
  • Kesinleşen ihale kararının tebliğ tarihi: 30.05.2025
  • Yaklaşık maliyete ilişkin şikâyet başvuru tarihi: 10.06.2025

Kamu İhale Kurulu, ilk kararında (23.07.2025 tarihli ve 2025/UY.II-1572 sayılı), şikâyet başvurusunun süresinde yapılmadığına hükmetmiştir. Kurul, sürenin başlangıcı olarak ihalenin yapıldığı 16.04.2025 tarihini esas almış ve bu tarihe göre 10.06.2025'te yapılan başvurunun süreyi geçirdiğine karar vermiştir. İstekli, bu kararın iptali için idare mahkemesinde dava açmıştır.

Mahkemenin Değerlendirmesi: "Farkına Varma Tarihi" Prensibi

Ankara 15. İdare Mahkemesi, Kurul kararını hukuka aykırı bularak iptal etmiştir. Mahkemenin gerekçesi, "farkına varma" ilkesinin doğru yorumlanmasına dayanmaktadır. Mahkemeye göre:

  1. Yaklaşık maliyet, ihale sürecinde gizli tutulan bir bilgidir ve istekliler tarafından ihalenin yapıldığı anda bilinmesi mümkün değildir.
  2. Bir isteklinin, yaklaşık maliyetin hatalı olup olmadığını değerlendirebilmesi, ancak kendi teklifinin ve diğer tekliflerin bu maliyete göre nasıl konumlandığını gördüğü anda mümkün olur.
  3. Bu değerlendirmenin yapılabileceği an ise, ihalenin bütün hüküm ve sonuçlarının, kazanan isteklinin, tekliflerin ve yaklaşık maliyetin yer aldığı "kesinleşen ihale kararının" kendisine tebliğ edildiği andır.

Bu mantıksal silsileden hareketle mahkeme, şikâyete konu işlemin öğrenildiği, yani "farkına varıldığı" tarihin, kesinleşen ihale kararının tebliğ edildiği 30.05.2025 tarihi olarak kabul edilmesi gerektiğine karar vermiştir. Dolayısıyla, 10 günlük şikâyet süresi bu tarihten itibaren başlamalıdır ve 10.06.2025 tarihinde yapılan şikâyet başvurusu yasal süresi içindedir.

Kurul'un Mahkeme Kararına Uyma ve Yeniden İnceleme Kararı

Anayasa ve İdari Yargılama Usulü Kanunu gereği, idari kurumlar mahkeme kararlarına uymak ve kararın gereğini yerine getirmek zorundadır. Bu zorunluluk kapsamında Kamu İhale Kurulu, mahkemenin iptal kararını gündemine almıştır. Kurul, 15.10.2025 tarihli yeni kararında (2025/MK-184), mahkeme kararının gerekçelerini benimseyerek;

  1. Kendi önceki kararının, başvuruyu süre yönünden reddeden kısmını iptal etmiştir.
  2. Başvuru sahibinin yaklaşık maliyete ilişkin iddiasının süresinde olduğuna karar vererek, bu iddianın esastan incelenmesine geçilmesine hükmetmiştir.

Bu karar, Kurul'un yargı denetimi sonucunda kendi içtihadını mahkeme kararı doğrultusunda değiştirdiğini göstermektedir.

Analizin Sonucu ve Taraflar İçin Çıkarımlar

Bu mahkeme kararı ve ardından gelen KİK kararı, ihale sürecindeki başvuru sürelerinin hesaplanmasına ilişkin önemli bir içtihadı pekiştirmiştir:

  • İdareler ve KİK Açısından: Yaklaşık maliyet gibi, değerlendirme sonucunda öğrenilebilen unsurlara ilişkin şikâyetlerde sürenin başlangıcı olarak kesinleşen ihale kararının tebliğ tarihini esas almaları gerekmektedir. İhale tarihini başlangıç kabul etmek, hak arama özgürlüğünü kısıtlayan hukuka aykırı bir yorum olarak değerlendirilmektedir.
  • İstekliler Açısından: İhale komisyonu kararı kendilerine tebliğ edildiğinde, sadece ihalenin kimde kaldığına değil, aynı zamanda kararda yer alan yaklaşık maliyet, diğer teklifler gibi tüm unsurları dikkatle incelemelidirler. Yaklaşık maliyetin bariz bir şekilde hatalı olduğunu düşünüyorlarsa, kararın tebliğinden itibaren 10 gün içinde şikâyet haklarını kullanabilirler.

Sonuç olarak, bu karar, şikâyet sürelerinin hesaplanmasında soyut tarihler yerine, hak sahibinin hukuka aykırılığı fiilen öğrenebildiği "farkına varma anının" esas alınması gerektiği yönündeki temel hukuk ilkesinin kamu ihaleleri alanındaki bir yansımasıdır.