Şehir Dışındaki Firmaların Önü Kesilemez. İhale Öncesi "İzmir'de Fabrikan Olsun" Demek Rekabeti Bozar mı?

İdareler, hizmetin aksamaması için yüklenicinin yakın bir tesisi olmasını isteyebilir. Ancak bu talebin zamanlaması (teklif aşaması mı, sözleşme aşaması mı?) hukuka uygunluğu belirler. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak gerekir. Aşağıda Kamu İhale Kurulu'nun 07.05.2025 tarihli ve 2025/UH.II-1076 sayılı kararı analiz edilmiştir.

Kararın İlgili Kısmı

"...ihaleye yalnızca üretim tesisi İzmir'de olan ve bu kapsamda düzenlenen işletme kayıt belgesine sahip isteklilerin katılmasına olanak tanındığı... başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır."

 

"Sadece İzmirli Firmalar Girebilir"

İzmir'de yapılan bir yemek ihalesinde idare, isteklilerin teklif dosyasında "İzmir ili sınırları içinde bulunan üretim tesislerine ait İşletme Kayıt Belgesi" sunmasını şart koşmuştur. Bu şart, İzmir dışındaki firmaların veya ihaleyi kazandıktan sonra İzmir'de tesis kuracak/kiralayacak firmaların ihaleye girmesini engellemiştir.

Kamu İhale Kurulu'nun "Fırsat Eşitliği" Kararı

Kurul, bu düzenlemenin rekabeti açıkça engellediğine hükmetmiştir. İhaleye katılım aşamasında bir firmanın o şehirde hazır bir tesisi olmasını beklemek, "yerel korumacılık" anlamına gelir ve 4734 sayılı Kanun'un temel ilkelerine aykırıdır.

İdare, hizmetin kalitesi veya mesafesiyle ilgili teknik şartlar koyabilir (örneğin "yemekler 60 derecenin altına düşmeden teslim edilmelidir"), ancak coğrafi bir sınırı "katılım şartı" (yeterlik kriteri) yapamaz. Bu nedenle ihale iptal edilmiştir.

 

Analizin Sonucu

  • Ulusal Rekabet: Kamu ihaleleri tüm Türkiye'deki isteklilere açıktır. Yerel tesis şartı, ancak ihaleyi kazanan firmadan "işe başlama aşamasında" istenebilir.
  • Belge Şartı: Teklif aşamasında, sadece firmanın genel yeterliğini gösteren belgeler istenir; o işe özgü yerel ruhsatlar istenemez.