"Sadece Bu İldeki Firmalar Katılabilir" Demek Hukuka Uygun mu?

Yerel idareler bazen hizmetin hızlı yürütülmesi gerekçesiyle, ihaleye katılacak firmaların tesislerinin o il sınırları içinde olmasını isteyebilir. Ancak bu durum, dışarıdan gelecek firmaların ihaleye katılımını engeller. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, rekabetçi bir ortamda ihale kazanmanızı sağlar. Aşağıda Kamu İhale Kurulu'nun 07.05.2025 tarihli ve 2025/UH.II-1076 sayılı kararı analiz edilmiştir.

Kararın İlgili Kısmı

"...ihaleye katılım aşamasında tüm isteklilerden İzmir İli sınırları içinde bulunan üretim tesislerine ait işletme kayıt belgesinin yeterlik kriteri olarak istenilmesinin mevzuata aykırı olduğu..."

İsteklinin "Adrese Teslim İhale" İddiası

İzmir'de yapılan bir yemek ihalesinde idare, yeterlik kriteri olarak isteklilerin "İzmir ili sınırları içinde bulunan üretim tesislerine ait İşletme Kayıt Belgesi" sunmasını istemiştir. İstekli, bu şartın ihaleye sadece İzmir'deki firmaların katılmasına izin verdiğini, dışarıdan gelip tesis kuracak veya kiralayacak firmaların önünün kesildiğini iddia etmiştir.

Kamu İhale Kurulu'nun "Rekabet Esastır" Kararı

Kurul, ihaleye katılım aşamasında (henüz ihaleyi kazanmadan) bir isteklinin o ilde kurulu bir tesisinin ve ruhsatının olmasını beklemenin rekabeti engellediğine hükmetmiştir. İstekliler, ihaleyi kazandıktan sonra o ilde tesis kiralayabilir veya kurabilirler. "Teklif aşamasında İzmir'de ruhsatın olsun" şartı, potansiyel isteklilerin katılımını imkansız hale getirmektedir.

Kurul, bu düzenlemenin fırsat eşitliğini bozduğunu belirterek ihaleyi iptal etmiştir. İdare, hizmetin kalitesi veya mesafesiyle ilgili kriterleri teknik şartnamede belirleyebilir ancak coğrafi kısıtlamayı bir "katılım şartı" haline getiremez.

 

Analizin Sonucu

Bu karar, yerel korumacılığa karşı önemli bir settir:

  • Coğrafi Serbesti: Türkiye'nin herhangi bir yerindeki firma, başka bir ildeki ihaleye katılabilir. İdareler "burada tesisin olsun" diyerek bunu engelleyemez.
  • Sözleşme Aşaması: Tesis veya ruhsat şartı, ancak "sözleşme imzalandıktan sonra" veya "işe başlama aşamasında" istenebilir.
  • İptal Sebebi: Dokümanda bu tür kısıtlayıcı maddeler varsa, ihalenin iptali için güçlü bir gerekçedir.