Şirket Ana Sözleşmesinde "Yol İnşaatı" Yazan Firma, "Yol Çizgi Boyama" İhalesine Girebilir mi?

İhaleye katılmak için 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 4. maddesi, isteklilerin "ihale konusu alanda faaliyet göstermesini" şart koşar. Bu şart, genellikle firmaların ticaret sicil gazetelerinde yer alan "amaç ve konu" bölümüyle teyit edilir. Ancak, ihalenin konusu çok spesifik bir uzmanlık alanı (örneğin yol çizgi boyası) olduğunda, ana sözleşmede yer alan daha genel ifadelerin (örneğin yol inşaatı) bu şartı karşılayıp karşılamadığı tartışma yaratmaktadır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, yeterlik kriterlerinin yorumlanmasındaki bu tür nüanslarda hak kaybı yaşamanızı engeller. Kamu İhale Kurulu'nun (KİK) 29.01.2025 tarihli ve 2025/UY.II-395 sayılı kararı, bu konudaki yorum farkına netlik kazandırmıştır.

Kararın İlgili Kısmı

"...ihale konusu işin soğuk yol çizgi boyası ile yatay işaretleme ve muhtelif işlerin yapılması işine ilişkin olduğu, anılan iş ortaklığının ortaklarına ait Ticaret Sicili Gazetelerinden ilgili isteklilerin yol inşaatına yönelik taahhütte bulunabileceklerinin anlaşıldığı, dolayısıyla anılan isteklilerin ihale konusu alanda faaliyet gösterdiği anlaşılmıştır. Anılan iş ortaklığının ortaklarının ihale konusu alanda faaliyet gösterdiği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır."

Olayın Arka Planı: Faaliyet Alanı ve Benzer İş Farkı

Bir Karayolları Bölge Müdürlüğü, "Soğuk Yol Çizgi Boyası ile Yatay İşaretleme" işi için ihaleye çıkar. İdare, benzer iş tanımını spesifik olarak "Yatay İşaretleme Yapılması İşleri" olarak belirler. İhaleyi, bir İş Ortaklığı (Anadolu Enerjisi - Srt Nakliye) kazanır.

Başvuru sahibi (Stil Trafik), bu iş ortaklığının ortaklarının 4734 sayılı Kanun'un 4. maddesindeki "ihale konusu alanda faaliyet gösterme" şartını sağlamadığını iddia eder. İddiasını, "yol çizgi işlerinin" genel "karayolu inşaatı" işinden farklı bir teknik uzmanlık alanı olduğuna ve idarenin de bu farkı görerek benzer iş tanımını genel A/V grubu (Yol) yerine spesifik olarak "yatay işaretleme" olarak belirlediğine dayandırır.

KİK'in Değerlendirmesi: "Faaliyet Alanı" Geniş Yorumlanır

KİK, başvuru sahibinin iddiasını reddetmiştir. Kurul, "faaliyet alanı" şartı ile "benzer iş" şartının farklı şeyler olduğunu ortaya koymuştur:

  1. Faaliyet Alanı (TTK ve KİK): 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) şirketlere geniş bir ehliyet tanısa da, 4734 sayılı Kanun'un 4. maddesi "ihale konusu alanda faaliyet göstermeyi" özel bir şart olarak koşar.
  2. Ana Sözleşme İncelemesi: KİK, ihaleyi kazanan iş ortaklığının ortaklarının ticaret sicil gazetelerini incelemiştir.
    • Pilot ortağın (Anadolu Enerjisi) ana sözleşmesinde "...karayolu... inşaatlarını yapmak." ve "yurt içi ve yurt dışı yol, köprü... inşaat taahhüdünde bulunabilir." ifadeleri yer almaktadır.
    • Özel ortağın (Srt Nakliye) ana sözleşmesinde "...her türlü yol stabilize çalışmaları, beton, yol, asfalt çalışmaları yapmak..." ve "...inşaat, ... yol, ... üstyapı... onarımı ihalelerine katılmak..." ifadeleri bulunmaktadır.
  3. Sonuç: KİK, "yatay işaretleme ve yol çizgi boyası" işinin, ana sözleşmelerde belirtilen "yol inşaatı", "asfalt çalışmaları" ve "üstyapı onarımı" faaliyetleri kapsamında değerlendirilmesi gerektiğine karar vermiştir. Dolayısıyla, firmaların ihale konusu alanda faaliyet gösterdiği kabul edilmiştir.

Analizin Sonucu

  • "Faaliyet Alanı" ve "Benzer İş" Farklıdır: KİK'in bu kararı, "benzer iş" tanımının çok spesifik olmasının (örn: Yatay İşaretleme), 4734 S.K. Md. 4'teki "faaliyet alanı" şartını da aynı ölçüde daraltmadığını göstermektedir.
  • Ana Sözleşmede Genel İfade Yeterlidir: İsteklilerin ana sözleşmelerinde (amaç ve konu bölümünde), ihale konusu işin birebir aynısının (örn: "yatay işaretleme yapmak") yazması zorunlu değildir. İhale konusunu kapsayan daha genel bir faaliyetin (örn: "yol inşaatı", "üstyapı işleri") yazılı olması, "ihale konusu alanda faaliyet gösterme" şartı için yeterli kabul edilmektedir.
  • Re'sen İnceleme: KİK, bu iddia üzerine re'sen (kendiliğinden) diğer isteklileri de incelemiş ve ana sözleşmesinde sadece "bina projelerine yönelik mühendislik" faaliyeti görünen isteklilerin bu şartı sağlamadığına kanaat getirmiştir (ancak bu durum ihale sonucunu etkilememiştir).