İhale Komisyonu "Tamam" Dese Bile Başkan "İptal" Diyebilir mi?

İhale komisyonunun karara bağladığı bir işin, son onay makamı olan ita amiri tarafından iptal edilmesi, kazanan firmalar için büyük bir hayal kırıklığıdır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak önemlidir. Danıştay 13. Dairesi'nin 2025/1697 sayılı kararı, idarenin "kârlılık" gerekçesiyle ihaleyi iptal etme yetkisinin sınırlarını çizmektedir.

Kararın İlgili Kısmı

"...ita amirine 15 iş günü içinde ihaleyi onaylama ya da onaylamayarak iptal etme konusunda tanınan yetki... ita amirinin yerindelik denetimi yaparak kamu menfaatini koruması amacıyla düzenlenmiştir."

Otel İhalesinde Beklenmedik Fiyat Farkı

Bir belediye, mülkiyetindeki bir oteli yıllık 50.000 TL muhammen bedelle ihaleye çıkarmıştır. İhalede fiyat 300.000 TL'ye kadar çıkmış ve bu bedelle bir istekli üzerinde kalmıştır. Ancak Belediye Başkanı (ita amiri), oluşan 300.000 TL'lik fiyatın bile otelin gerçek değerinin (yıllık 10-15 Milyon TL gelir potansiyeli) çok altında olduğunu belirterek ihaleyi iptal etmiştir.

Mahkeme: "Muhammen Bedelin Üstüne Çıkıldı, İptal Haksız"

İdare Mahkemesi, muhammen bedelin belediye tarafından belirlendiğini ve teklifin bunun 6 katına çıktığını, dolayısıyla rekabetin sağlandığını belirterek iptal kararını hukuka aykırı bulmuştur. İdarenin kendi belirlediği bedeli sonradan "düşük" bulması tutarsızlık olarak görülmüştür.

Danıştay: "Kamu Malı Ucuza Gitmez"

Danıştay ise olaya "kamu yararı" penceresinden bakmıştır. Dosyadaki bilirkişi raporları ve otelin özellikleri (şehir merkezi, 25 oda, yüksek gelir potansiyeli) incelendiğinde, 300.000 TL'lik kiranın bile "kamu zararı" doğuracak kadar düşük olduğu görülmüştür. Danıştay, ita amirinin görevinin sadece şekil yönünden denetim yapmak değil, aynı zamanda "yerindelik" denetimi yaparak kamu malını korumak olduğunu belirtmiştir. Muhammen bedel hatalı belirlenmiş olsa bile, hata fark edildiğinde ihaleyi iptal etmek kamu yararınadır.

Analizin Sonucu

  • İta Amirinin Takdir Yetkisi: İhale yetkilisi, oluşan fiyatı piyasa koşullarına uygun bulmazsa ihaleyi iptal etme konusunda geniş bir takdir yetkisine sahiptir.
  • Muhammen Bedel Hatası: İdarenin muhammen bedeli başta yanlış belirlemesi, ihaleyi o yanlış bedelle sonuçlandırmak zorunda olduğu anlamına gelmez.

Kamu Yararı Üstünlüğü: Yargı, ihalenin iptali davalarında "kazanılmış haktan" ziyade "kamu kaynaklarının verimli kullanılması" ilkesini öncelemektedir.