KİK'ten Net İptal Kararı: İlandaki Yeterlik Kriteri "Düzeltme İlanı" Olmadan Zeyilname ile Değiştirilemez

Kamu ihalelerinde, ihale ilanında yayımlanan yeterlik kriterleri, ihaleye katılımın çerçevesini çizer. 4734 sayılı Kanun, bu ilanlarda yapılacak "esaslı" değişikliklerin, potansiyel tüm isteklilere ulaşması için "düzeltme ilanı" ile duyurulmasını zorunlu kılar. Kamu İhale Kurulu'nun 26.02.2025 tarihli ve 2025/UH.II-628 sayılı kararı, idarenin ihale ilanında istediği çok sayıda kalite belgesini (ISO, TS vb.) sonradan sadece zeyilname ile kaldırmasının, düzeltme ilanı zorunluluğunu ihlal ettiğine ve bu durumun ihalenin doğrudan iptalini gerektirdiğine hükmetmiştir. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, ilan ve zeyilname süreçlerindeki usul hatalarına karşı haklarınızı korumanıza yardımcı olur.

Kararın İlgili Kısmı

"…ihale dokümanında belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ihale ilanında da bulunması halinde, ihale sürecine devam edilebilmesi için düzeltme ilanı yayımlanmasının da zorunlu olduğu anlaşılmaktadır. Bu itibarla, İhale İlanı'nın 4.3.3'üncü maddelerinde belirtilen 7 adet kalite belgesinin… yeterlik belgesi olmaktan çıkartıldığı, hem İhale İlanı'nda hem de İdari Şartname'de yer alan söz konusu düzenlemelerin, idarece düzeltme ilanı yapılmaksızın, zeyilname yapılmak suretiyle sadece İdari Şartname'de değiştirilmesi işleminin mevzuata aykırılık teşkil ettiği anlaşılmış olup, ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır."

Olayın Arka Planı: İlandaki 7 Kalite Belgesinin Zeyilname ile Kaldırılması

Bir üniversite rektörlüğü, "Öğrenci ve Personel İçin Malzemeli, Taşımalı Yemek Hizmeti Alımı" ihalesi düzenler. 30.12.2024 tarihinde yayımlanan ihale ilanında ve idari şartnamede, isteklilerden mesleki yeterlik kapsamında çok sayıda belge (Kapasite Raporu, İşyeri Açma Ruhsatı) ve 7 adet spesifik kalite belgesi (ISO 10002 Müşteri Memnuniyeti, ISO 14001 Çevre Yönetimi, ISO 22000 Gıda Güvenliği, TS 13027 Hijyen, TS 13075 Taşıma Hizmetleri vb.) istenir.

İdare, ihale sürecinde (09.01.2025 ve 14.01.2025 tarihlerinde) iki adet zeyilname düzenler. 14.01.2025 tarihli zeyilname ile, daha önce hem ilanda hem şartnamede istenen 7 adet kalite belgesinin tamamını yeterlik kriteri olmaktan çıkarır (İdari Şartname'nin 7.5.3 maddesini "boş bırakır").

İdare bu değişikliği sadece EKAP üzerinden doküman indiren firmalara zeyilname ile bildirir, ancak Kamu İhale Kanunu'nun 26. maddesi gereği bir düzeltme ilanı yayımlamaz.

KİK'in Değerlendirmesi: Zeyilname Neden Yeterli Değil?

İhaleye katılan bir firma, bu durumun mevzuata aykırı olduğunu iddia ederek KİK'e başvurmuştur. KİK, şikayetçiyi haklı bularak ihaleyi iptal etmiştir. Kurul'un gerekçesi şöyledir:

  1. İlan ve Şartname Tutarlılığı: Bir yeterlik kriteri hem ihale ilanında hem de idari şartnamede yer alıyorsa, bu kriterin değiştirilmesi veya kaldırılması da her iki dokümanı (veya ilanı) kapsayacak şekilde yapılmalıdır.
  2. Esaslı Değişiklik: Yeterlik kriterleri, ihaleye katılımı doğrudan etkileyen "esaslı" unsurlardır. 7 adet kalite belgesinin istenmesi, birçok firmanın ihaleye katılımını engelleyebilecekken, bu belgelerin kaldırılması ihaleye katılımı potansiyel olarak artırır.
  3. Zeyilname vs. Düzeltme İlanı:
    • Zeyilname, sadece ihale dokümanını EKAP'tan indirmiş olan (yani ihaleden haberdar olup katılma niyetini belli etmiş) firmalara gönderilir.
    • Düzeltme İlanı ise, Türkiye çapında yayımlanır ve ilandaki ilk şartlar (örn: 7 adet ISO belgesi) nedeniyle ihaleye hiç bakmamış veya doküman indirmemiş potansiyel isteklilerin de bu esaslı değişiklikten haberdar olmasını sağlar.
  4. Rekabetin Artırılması İlkesi: İdare, ilandaki 7 belgeyi görüp "ben bu şartları sağlayamam" diyerek doküman bile indirmeyen firmaların, bu şartların kalktığını bilmesini sağlamakla yükümlüdür. Bu da ancak "düzeltme ilanı" ile mümkündür.

İdare, sadece zeyilname yayımlayarak, ilandaki ağır şartlar nedeniyle ihaleye girmeyi düşünmeyen potansiyel isteklilerin, şartların hafiflediğinden haberdar olmasını engellemiş ve rekabeti kısıtlamıştır.

Analizin Sonucu

Bu karar, zeyilname ve düzeltme ilanı arasındaki farkı net bir şekilde ortaya koymaktadır:

  • İdareler için: İhale ilanında (özellikle 4. maddede) yer alan yeterlik kriterleri, işin miktarı veya teknik özelliklerde "esaslı" bir değişiklik yapılıyorsa, sadece zeyilname yapmak yeterli değildir. Mutlaka 4734 sayılı Kanun'un 26. maddesine göre "düzeltme ilanı" yayımlanmalıdır. Aksi takdirde, ihale süreci tamamlanmış olsa bile KİK tarafından iptal edilecektir.
  • İstekliler için: Bir ihalenin ilk ilanındaki şartlar ağır görünse bile, ihale sürecini (zeyilnameleri) takip etmek önemlidir. Ancak, idarenin ilandaki bir şartı sadece zeyilname ile değiştirdiğini fark ederseniz, bu durumun 4734 sayılı Kanun'a aykırı olduğunu ve ihalenin iptal edilmesi gerektiği yönünde şikayet hakkınızın bulunduğunu bilmelisiniz.
  • Sonuç: KİK, düzeltme ilanı yapılmamasını "düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte" bir aykırılık olarak görmüş ve ihalenin iptaline karar vermiştir.