İşçilerin Aylık Ödemelerinin Hakediş Beklenmeden Yapılması. "Param Yatmadı, Maaş Ödeyemem" Bahanesi Geçerli mi?

Yükleniciler, nakit akışlarını genellikle idareden alacakları hakedişe göre planlarlar. Ancak idare ödemeyi geciktirse bile işçilerin mağdur olmaması esastır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, finansal planlamanızı doğru yapmanızı sağlar. Aşağıda Kamu İhale Kurulu'nun 07.05.2025 tarihli ve 2025/UH.I-1092 sayılı kararı analiz edilmiştir.

Kararın İlgili Kısmı

"...teknik şartname maddesinin de işçi ücretlerinin tam ve zamanında ödenmesini takip ve temin yükümlülüğü çerçevesinde işçi haklarının korunmasına yönelik yapılan bir düzenleme olduğu... yapılan düzenlemenin kamu ihale mevzuatına aykırı olmadığı..."

İsteklinin "Hakediş Yoksa Ödeme Yok" İtirazı

İstekli, Teknik Şartname'deki "Yüklenici, İdare tarafından yapılacak hakediş ödemesini beklemeksizin işçilere ait her türlü aylık ödemeleri düzenli olarak yapmak zorundadır" maddesine itiraz etmiştir. İstekli, idarenin ödeme yapmadığı bir durumda yüklenicinin ödemeye zorlanmasının hakkaniyete aykırı olduğunu savunmuştur.

Kamu İhale Kurulu'nun "İşçi Hakkı Önceliklidir" Kararı

Kurul, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi ve İş Kanunu hükümlerine atıfta bulunmuştur. İdarelerin, ihale kapsamında çalışan işçilerin ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etme ve gerekirse hakedişten kesip doğrudan işçiye ödeme yetkisi/sorumluluğu vardır.

Kurul, yüklenicinin mali gücünün, hakediş gecikse bile işçilerin maaşını ödeyecek yeterlilikte olması gerektiğini varsayar. Bu düzenleme, işçilerin mağduriyetini önlemek ve kamu hizmetinin sürekliliğini sağlamak içindir. Dolayısıyla, "hakediş gelmedi" mazereti, işçi maaşının ödenmemesi için geçerli bir sebep değildir. Şartname maddesi hukuka uygun bulunmuştur.

 

Analizin Sonucu

  • Finansal Güç: Kamu ihalesine giren firmalar, idareden ödeme alamasalar bile en azından personel maaşlarını ödeyecek finansal güce sahip olmalıdır.
  • Yasal Yükümlülük: İşçi maaşları, hakedişe endeksli değildir. Günü geldiğinde ödenmelidir.
  • Doküman: Bu tür maddeler standarttır ve itiraz üzerine kaldırılmazlar.