Yargıtay Onadı: Hukuka Aykırı Dinleme Kayıtları Dışlanınca İhaleye Fesat Suçundan Beraat Verilmesi Doğrudur

İhaleye fesat karıştırma suçlamaları, genellikle gizli anlaşma iddialarına dayandığı için, soruşturma makamları sıklıkla "iletişimin tespiti" (telefon dinlemesi) gibi özel soruşturma tedbirlerine başvurmaktadır. Ancak, bu tedbirlerin Anayasa ve kanunlara uygun alınmaması, tüm davayı temelden sarsabilir. "Hukuka aykırı delil", ceza yargılamasında mahkûmiyet için kullanılamaz. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, soruşturma ve kovuşturma aşamalarında lehinize olan usul kurallarının atlanmasını engeller.

Bu analizde, Yargıtay 5. Ceza Dairesi'nin 24.05.2023 tarihli ve 2022/9839 E., 2023/6641 K. sayılı kararı incelenmiştir. Karar, hukuka aykırı deliller dışlandığında davanın nasıl beraatle sonuçlanabileceğini gösteren net bir örnektir.

Kararın İlgili Kısmı

"...Mahkemece yapılan değerlendirmede, iletişimin tespiti kararlarının usule uygun alınmaması, bir kısım sanıklar hakkında alınmış karar dahi olmaması nedenleriyle delillerin kanunda gösterilen hukuka uygun yöntemlerle tespit edilmediğinden suçun sübutunda kanıt olarak kullanılamayacağı, bu deliller dışlandığında yüklenen suçun sanıklar tarafından işlendiğinin sabit olmadığı kabul edilerek beraatlerine karar verildiği görülmüştür."

Olayın Arka Planı: Yıllar Süren İhaleye Fesat Davası ve Usulsüz Dinleme Kararları

Bir belediyenin gerçekleştirdiği "Çöp toplama, yaya temizlik ve nakliyesi işi" ihalesine ilişkin olarak, ihaleye katılan firma yetkililerinin (sanıklar) ihale şartlarını ve özellikle fiyatı etkilemek için aralarında anlaştıkları iddiasıyla kamu davası açılmıştır.

Dava dosyası, uzun yıllar sürmüş ve Yargıtay ile yerel mahkeme arasında birkaç kez gidip gelmiştir. Sanıklar ilk yargılamalarda mahkûm olmuşlardır. Ancak Yargıtay, 2021 yılındaki kritik bozma ilamında, davadaki temel ve tek delil olan iletişimin tespiti (dinleme) kararlarında ciddi hukuka aykırılıklar bulunduğunu tespit etmiştir.

Yargıtay'a göre, dinleme kararları usulüne uygun alınmamış ve hatta bazı sanıklar hakkında alınmış bir dinleme kararı dahi bulunmamıştır. Bu nedenle Yargıtay, bu kayıtların "hukuka aykırı yöntemlerle tespit edildiğini" ve suçun ispatında "kanıt olarak kullanılamayacağını" belirterek kararı bozmuş ve dosyayı yerel mahkemeye geri göndermiştir.

Yargıtay'ın Bozması Sonrası Yerel Mahkemenin Beraat Kararı

Yargıtay'ın "delilleri dışla" talimatı üzerine dosyayı yeniden ele alan Ağrı 1. Ağır Ceza Mahkemesi, bozma ilamına uymuştur. Mahkeme, Yargıtay'ın işaret ettiği gibi hukuka aykırı olan tüm telefon dinleme kayıtlarını dosyadan çıkarmıştır.

Bu deliller dışlandığında, geriye sanıkların ihaleye fesat karıştırdıklarına dair hiçbir somut, hukuka uygun delil kalmamıştır. CMK'nın 223/2-e maddesi uyarınca, "yüklenen suçun sanık tarafından işlendiğinin sabit olmaması" gerekçesiyle tüm sanıklar hakkında beraat kararı verilmiştir.

Yargıtay 5. Ceza Dairesi'nin Son Kararı: Onama

Katılan vekilleri (Hazine ve Belediye), beraat kararını temyiz etmiştir. Dosyayı son kez inceleyen Yargıtay 5. Ceza Dairesi, yerel mahkemenin kararını hukuka uygun bulmuştur.

Yargıtay, bozma ilamına uyularak hukuka aykırı delillerin (dinleme kayıtları) dışlanmasının doğru olduğunu, bu deliller olmadan mahkûmiyet için yeterli kanıt bulunmadığını ve bu gerekçeyle verilen beraat kararında bir isabetsizlik olmadığını belirterek hükümlerin onanmasına karar vermiştir.

Analizin Sonucu

Bu karar, ihaleye fesat ve benzeri ekonomik suç davalarında delillerin toplanma usulünün, davanın esası kadar önemli olduğunu göstermektedir:

  • "Zehirli Ağacın Meyvesi de Zehirlidir": Hukuka aykırı bir yöntemle (örn: usulsüz dinleme kararı) elde edilen delil, ceza yargılamasında "zehirli" kabul edilir ve hükme esas alınamaz.
  • Delil Dışlanmasının Sonucu: Eğer bir ceza davası, büyük ölçüde veya tamamen hukuka aykırı delillere dayanıyorsa (tape kayıtları, usulsüz arama vb.), bu deliller dışlandığında geriye mahkûmiyete yetecek delil kalmıyorsa, sonuç beraat olacaktır.
  • Firmalar ve Yöneticiler İçin: Hakkınızda bir ihaleye fesat soruşturması açıldığında, avukatların incelemesi gereken ilk husus, delillerin (özellikle dinleme ve teknik takip kararlarının) kanuna uygun alınıp alınmadığıdır. Usul hatası, davayı esastan kazanmanızı sağlayabilir.

İspat Yükü: Ceza hukukunda "şüpheden sanık yararlanır" ilkesi esastır. Hukuka uygun delillerle suçun işlendiği şüpheye yer bırakmayacak şekilde ispatlanamazsa, mahkeme beraat kararı vermek zorundadır.