Kamu ihalelerinde iş deneyim belgeleri, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme konusundaki teknik yeterliğini ve tecrübesini gösteren en önemli belgelerdendir. Ancak bu belgelerin geçerliliği, sadece belge tutarına değil, aynı zamanda belgeye konu işin niteliğinin, mevcut ihalenin konusu veya benzer iş tanımıyla uyumlu olmasına bağlıdır. Farklı ihale türleri (mal, hizmet, yapım) arasında iş deneyim belgelerinin kullanımı ise özellikle dikkatli bir değerlendirme gerektirir. Bu tür teknik ve hukuki değerlendirmeler, uzmanlık gerektirdiğinden, Yaka Danışmanlık gibi profesyonel firmalar, ihale ve sözleşme süreçlerinizde doğru adımlar atmanıza yardımcı olur. Kamu İhale Kurulunun 16.07.2025 tarihli ve 2025/UY.I-1525 sayılı kararı, bir hizmet alımı işi için düzenlenen iş bitirme belgesinin, bir yapım işi ihalesinde neden geçersiz sayıldığını detaylı bir şekilde ortaya koymaktadır.

Farklı İhale Türleri, Benzer İş İddiası

Bir belediye tarafından gerçekleştirilen "Yaş Beton Yol Yapım İşi" ihalesinde, bir isteklinin teklifi, sunduğu iş bitirme belgesinin uygun bulunmaması gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmıştır. İstekli, Kuruma yaptığı itirazen şikayet başvurusunda, sunduğu belgenin daha önce başka bir belediyenin "Beton, Parke, Bordür, Oluk Taşı Tamirat ve Döşenmesi İşçiliği Hizmeti Alımı" işine ait olduğunu, ancak belgeyi düzenleyen idarenin belgenin tanım kısmına "V. GRUP: KARAYOLU İşleri (Altyapı+Üstyapı)" ifadesini eklediğini belirtmiştir. İstekli, bu ifadenin mevcut yapım işi ihalesinin benzer iş tanımıyla aynı olduğunu, dolayısıyla belgesinin kabul edilmesi gerektiğini savunmuştur.

Kurulun İncelemesi: Belgenin Başlığı Değil, İşin Niteliği Esastır

Kamu İhale Kurulu, değerlendirmesinde şekilsel beyanların ötesine geçerek, iş deneyim belgesine konu olan işin "gerçek niteliğine" odaklanmıştır. Kurul, öncelikle bir alımın hizmet veya yapım olarak ihale edilmesinin, o işten elde edilecek belgenin niteliğini tek başına belirlemeyeceğini, önemli olanın gerçekleştirilen işin kendisi olduğunu vurgulamıştır. Yani, bir hizmet alımı ihalesiyle bir yapım işi gerçekleştirilmişse, buradan alınan belge yapım işlerinde kullanılabilir. Tersi durum da mümkündür.

Bu ilke doğrultusunda Kurul, isteklinin sunduğu belgeye konu olan "hizmet alımı" işinin dokümanlarını incelemiştir. Bu inceleme sonucunda, söz konusu işin; altyapı çalışmaları sonrası bozulan yerlerdeki parke, bordür ve oluk taşlarının sökülmesi ve malzemesi idareye ait olmak üzere yeniden tamiratının yapılması "işçiliğinden" ibaret olduğunu tespit etmiştir.

Diğer taraftan, şikayete konu mevcut ihalenin ise "Yaş Beton Yol Yapımı" işi olduğu, yani C30/37 hazır beton kullanılarak beton kaplama yol yapılmasını içerdiği anlaşılmıştır. Kurul, bu iki iş arasında niteliksel bir benzerlik bulunmadığına karar vermiştir. Tamirat ve döşeme işçiliği ile sıfırdan beton yol imalatı yapılması, hem kullanılan teknikler hem de gerektirdiği makine, ekipman ve organizasyonel yetenek açısından birbirinden tamamen farklıdır.

Sonuç olarak Kurul, belgeyi düzenleyen idarenin, bir "tamirat işçiliği" hizmetine, yapım işlerine özgü olan "V. Grup: Karayolu İşleri" tanımını eklemesinin hatalı olduğuna hükmetmiştir. Bu nedenle, idarenin belgeyi geçersiz sayarak isteklinin teklifini değerlendirme dışı bırakma işlemini hukuka uygun bulmuştur.

Analizin Sonucu ve Taraflar İçin Çıkarımlar

Bu karar, iş deneyim belgelerinin değerlendirilmesinde "işin özü"nün her zaman "belgenin şekli"nden önce geldiğini göstermektedir.

İdareler için önemli bir ders, iş deneyim belgelerini düzenlerken son derece dikkatli olmaları gerektiğidir. Gerçekleştirilen işin niteliğiyle uyumlu olmayan veya başka ihale türlerine ait benzer iş tanımlarını keyfi olarak belgeye eklemek, hem o belgeyi ileride kullanacak istekliyi yanıltır hem de Kurul tarafından tespit edildiğinde belgenin iptal edilip yeniden düzenlenmesi gibi ek idari işlemlere yol açar.

İstekliler açısından ise bu karar, sahip oldukları iş deneyim belgelerinin içeriğini ve kapsamını çok iyi analiz etmeleri gerektiğini ortaya koymaktadır. Bir belgede benzer iş tanımının yazıyor olması, o belgenin her koşulda geçerli olacağı anlamına gelmez. İstekliler, teklif vermeyi düşündükleri ihalenin konusu ile iş deneyim belgelerine konu olan işlerin teknik, mali ve organizasyonel açıdan gerçekten benzeşip benzeşmediğini objektif bir şekilde değerlendirmelidir. Aksi takdirde, ihalenin kritik bir aşamasında tekliflerinin geçersiz sayılması riskiyle karşı karşıya kalabilirler. Bu karar, benzer iş değerlendirmesinin sadece bir grup numarası eşleştirmesi olmadığını, işlerin fiili niteliklerinin karşılaştırılması gerektiğini açıkça ortaya koymuştur.