Kışın Yapılan Cephe İşi: Meteorolojiye Dayalı Süre Uzatımı Gecikme Cezasını Engeller mi?

Özellikle dış cephe imalatları, boya, sıva ve yalıtım işleri içeren yapım sözleşmelerinde, işin kış aylarına denk gelmesi "hava muhalefeti" nedeniyle süre uzatımı taleplerini gündeme getirir. İdarelerin, hangi koşullarda ve ne kadar süre uzatımı verebileceği, kamu zararı iddialarının da odağındadır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, hava koşullarına dayalı süre uzatımı taleplerinin mevzuata uygunluğunu sağlamlaştırır. Bu analizde, Sayıştay 7. Dairesi'nin 14.04.2016 tarihli ve 100 Karar No'lu kararı incelenmiştir.

Kararın İlgili Kısmı

"...belirtilen süre uzatımının Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 30’uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan hüküm doğrultusunda yüklenicinin kusurundan kaynaklanmayan, taahhüdün yerine getirilmesine yüklenicinin ortadan kaldırmaya gücünün yetmediği bir engel niteliğinde olan hava muhalefeti nedeniyle yüklenicinin idareye yazılı müracaatı ve idarece bu şartların meteorolojiden alınan ölçümlemelere göre tespit edilmesi neticesinde mevzuatına uygun olarak verildiği anlaşılmış..."

Harçlı İmalatların Yapılamaması Nedeniyle Hava Muhalefeti Talebi

Bir binaların tabela temizliği ve cephe yenileme işinde, yer teslimi 01.11.2013 tarihinde yapılmış ve işin bitim tarihi 30.12.2013 olarak belirlenmiştir (60 gün süre). Ancak idare, 01.12.2013 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yükleniciye 87 gün süre uzatımı vermiştir. Sayıştay denetçisi, bu süre uzatımının ihale dokümanına aykırı olduğunu ve gecikme cezası kesilmeyerek kamu zararına neden olunduğunu iddia etmiştir.

İdarenin Kararı: Meteoroloji Verilerine Göre 87 Gün Süre Uzatımı Verilmesi

İdare savunmasında, işin niteliğinin (cephe yenileme) "harçlı imalatlar, boya imalatları ve yalıtım imalatları" içerdiğini, bu imalatların sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için belirli hava koşullarının gerektiğini belirtmiştir. İşin süresinin kış aylarına denk gelmesi ve "hava durumunun uygun seyretmemesi" nedeniyle yüklenicinin yazılı müracaatta bulunduğunu, idarenin de meteorolojiden aldığı ölçümlemelere göre tespitte bulunarak bu süre uzatımını verdiğini ifade etmiştir.

Sayıştay Değerlendirmesi: YİGŞ Hükümlerine Göre Süre Uzatımı Haklıdır

Sayıştay Temyiz Kurulu, idarenin savunmasını haklı bulmuştur. Kurul, "hava muhalefeti" durumunu Yapım İşleri Genel Şartnamesi'nin (YİGŞ) ilgili maddesi (kararda 30. madde olarak atıf yapılmış, genellikle 29. maddedir) kapsamında değerlendirmiştir. Buna göre hava muhalefeti;

  1. Yüklenicinin kusurundan kaynaklanmayan,
  2. Taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olan,
  3. Yüklenicinin ortadan kaldırmaya gücünün yetmediği bir engeldir.

İdarenin, yüklenicinin yazılı müracaatı üzerine "meteorolojiden alınan ölçümlemelere göre" tespitte bulunarak süre uzatımı vermesi mevzuata uygun bulunmuştur.

Analizin Sonucu

Sayıştay, işin niteliği (dış cephe, boya, yalıtım) gereği uygun olmayan hava koşullarının imalata engel teşkil ettiğinin meteoroloji verileriyle sabit olması nedeniyle, verilen süre uzatımının yerinde olduğuna ve kamu zararı oluşmadığına karar vermiştir.

  • İdareler için ders: Süre uzatımı kararları, özellikle hava muhalefetine dayanıyorsa, mutlaka yetkili bir kurumdan (Meteoroloji Müdürlüğü) alınan resmi verilere dayandırılmalıdır. Sadece yüklenici beyanı yeterli değildir.
  • Yükleniciler için ders: Dış cephe, harçlı imalat, boya veya yalıtım gibi hava koşullarına duyarlı işler kış aylarına veya aşırı yağışlı dönemlere denk gelirse, çalışılamayan günler için mutlaka idareye yazılı başvuruda bulunulmalı ve bu başvuruya meteoroloji verileri eklenmelidir.