"Yoğun Kış Şartları" Gerekçesi Süre Uzatımı İçin Yeterli mi? Sayıştay'ın Emsal Kararı

Yapım işlerinde süre uzatımları, idareler ve yükleniciler arasında sıkça anlaşmazlığa neden olan kritik bir konudur. Özellikle "yoğun kış şartları" gibi gerekçeler, sözleşmede havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan devresi zaten dikkate alınmışsa, hukuki bir sorun yaratmaktadır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, gecikme cezaları ve kamu zararı sorumluluğu gibi ciddi riskleri ortadan kaldırır. Sayıştay Temyiz Kurulu'nun 19.01.2022 tarihli ve 50910 sayılı Kararı, bu konuda idarelerin ve belediye başkanlarının sorumluluğuna ışık tutmaktadır.

Kararın İlgili Kısmı

"İşin süresi veya bitiş tarihi havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan devresi dikkate alınarak belirlendiğinden, hava şartları sebebiyle süre uzatımı verilmesinin mümkün olmadığı değerlendirilmektedir."

Yüklenicinin "Yoğun Kış Şartları" Gerekçeli Talebi

Analize konu olayda, bir belediye tarafından ihale edilen yapım işinde yüklenici, sözleşmede belirlenen iş bitim tarihinden sonra "yoğun kış şartları"nı gerekçe göstererek ek süre talep etmiştir. İdare (Belediye), bu talebi kabul ederek yükleniciye 72 gün ek süre vermiş ve iş bitim tarihini ötelemiştir.

İdarenin Hatalı Süre Uzatımı Kararı ve Kamu Zararı

Sayıştay denetiminde, bu süre uzatımının hukuka aykırı olduğu tespit edilmiştir. Gerekçe olarak, sözleşmenin atıf yaptığı Yapım İşleri Genel Şartnamesi (YİGŞ) hükümleridir. İlgili bakanlıkça belirlenen ve işin yapıldığı yeri kapsayan "çalışılmayan dönem" (15 Aralık - 1 Nisan arası, 105 gün) zaten sözleşme süresine dahil edilmiştir. YİGŞ'nin 29. maddesinin 9. fıkrası, bu sürenin zaten iş süresine dahil edildiği işlerde, yüklenicinin "çalışmadığı bu gibi günleri öne sürerek" süre uzatımı isteyemeyeceğini açıkça belirtmektedir. Verilen bu haksız süre uzatımı nedeniyle, kesilmesi gereken gecikme cezası kesilmemiş ve kamu zararına yol açılmıştır.

Sayıştay Temyiz Kurulu: Belediye Başkanının Sorumluluğu Teknik Bilgi Gerekçesiyle Kalkmaz

İlamda sorumlu tutulan Belediye Başkanı, savunmasında konunun teknik bir iş olduğunu, kendisinin temsiliyet makamında bulunduğunu ve bu teknik işleyişten haberdar olmasının mümkün olmadığını belirterek sorumluluğa itiraz etmiştir.

Ancak Sayıştay Temyiz Kurulu, bu savunmayı kabul etmemiştir. Kurul, olaya konu süre uzatım kararının bir "süre uzatım komisyonu" tarafından değil, doğrudan Belediye Başkanı tarafından tek başına imzalanarak verildiğini tespit etmiştir. Bu nedenle, kararı bizzat imzalayan Belediye Başkanının sorumluluğunun bulunduğuna oy çokluğuyla karar vermiştir.

Analizin Sonucu

  • Bu karar, YİGŞ hükümlerinin sözleşme yönetimindeki bağlayıcılığını net bir şekilde ortaya koymaktadır.
  • İdareler için: Sözleşme süresi hesaplanırken "havanın fen noktasından uygun olmayan devresi" zaten hesaba katılmışsa, "yoğun kış bastırdı", "kar çok yağdı" gibi gerekçelerle sonradan süre uzatımı verilmesi, doğrudan kamu zararı doğurur.
  • Yükleniciler için: Teklif verirken, sözleşme süresinin kış aylarını kapsayıp kapsamadığını ve bu sürenin YİGŞ 29/9 uyarınca fiyata dahil edilip edilmediğini analiz etmelidirler. Bu durum hesaba katılmışsa, sonradan kış şartları nedeniyle süre uzatımı talep etmeleri hukuken mümkün değildir.
  • Üst Yöneticiler için (Belediye Başkanı, Harcama Yetkilisi): Teknik komisyon kararı olmadan, "teknik konudur" savunmasına sığınarak atılan imzalar, kişisel sorumluluk doğurmaktadır. Karar, teknik bir komisyon raporuna dayanmadığı için imza yetkisini kullanan kişi (Başkan) sorumlu bulunmuştur.