YFK Kararı: İdareden Kaynaklı Süre Uzatımında "Çalışılmayan Dönem" Hesabı (YİGŞ 29/9)

Yapım işi sözleşmelerinde, işin süresi hesaplanırken "havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan" (kış) dönemi dikkate alınır ve sözleşmeye "bu nedenlerle ayrıca süre uzatımı verilmez" (Sözleşme Md. 9.2) hükmü konulur. Ancak, idareden kaynaklı bir gecikme (ruhsatın geç alınması gibi) nedeniyle verilen süre uzatımı işi kış aylarına sarkıtırsa, bu kuralın istisnası olan YİGŞ 29/9'un nasıl yorumlanacağı kritik bir anlaşmazlık konusudur. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, süre uzatımı hesaplamalarında YİGŞ hükümlerini doğru yorumlayarak hak kaybı yaşamanızı engeller. Bu analizde, Yüksek Fen Kurulu’nun 09.03.2022 tarih ve 2022/74 sayılı kararını inceliyoruz.

Kararın İlgili Kısmı

"(Sözleşme Md. 9.2) Sürenin hesaplanmasında; havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi... dikkate alındığından, bu nedenlerle ayrıca süre uzatımı verilmez.

...

(YİGŞ 29/9) Ancak süre uzatımlarında, yapılacak işin özelliğine göre çalışılamayacak günler de dikkate alınarak verilecek süre belirlenir."

Ruhsat Gecikmesi Nedeniyle Verilen 144 Günlük Uzatmanın Kışa Denk Gelmesi

Bir bina yapım işinde, yer teslimi 24/09/2020 tarihinde yapılmış ve işin süresi 400 gün olarak belirlenmiştir. Sözleşmede çalışılmayan dönem 15.12-01.04 (108 gün) arasıdır. İşin normal bitiş tarihi 28/10/2021'dir. Ancak idareden kaynaklı olarak yapı ruhsatının alımında gecikme yaşanmış ve idare yükleniciye 144 gün ilave süre vermiştir. Bu 144 gün, işin bitiş tarihini 21/03/2022'ye, yani çalışılmayan dönemin (15.12.2021-01.04.2022) içine sarkıtmıştır.

Yüklenici ve İdare Anlaşmazlığı: Kış Dönemi Eklenecek mi?

  • Yüklenicinin Talebi: Verilen 144 günlük süreye, bu sürenin içine denk gelen 108 günlük çalışılmayan dönemin de eklenmesini ve yeni iş bitim tarihinin 06/07/2022 olarak belirlenmesini talep etmiştir. Yüklenici bu talebini YİGŞ 29/9'a dayandırmıştır.
  • İdarenin Görüşü: Verilen 144 günlük ek sürenin, çalışılmayan dönemi zaten kapsadığını ve Sözleşme Md. 9.2 gereği ayrıca ek süre verilmemesi gerektiğini savunmuştur.

YFK'nın YİGŞ 29/9 Yorumu: "Süre Uzatımları" İstisnadır

Yüksek Fen Kurulu, iki hüküm arasındaki farkı netleştirmiştir:

  1. Sözleşme Md. 9.2 (Normal Süre): İşin normal süresi (400 gün) hesaplanırken kış dönemi zaten dikkate alınır ve yüklenici "havayı" bahane ederek süre uzatımı isteyemez.
  2. YİGŞ Md. 29/9 (Süre Uzatımı Hali): Ancak, idareden kaynaklı bir sebeple "süre uzatımı" verilmesi durumu istisnadır. YİGŞ 29/9'un ikinci cümlesi ("Ancak süre uzatımlarında...") bu özel durumu düzenler. Bu hükme göre idare, verdiği süre uzatımının kışa denk gelmesi halinde, "yapılacak işin özelliğine göre" (örn: kışın kaba inşaat veya dış cephe yapılabilir mi?) çalışılamayacak günleri dikkate alarak süreyi belirlemelidir.

Analizin Sonucu

YFK, topu idareye atmakla birlikte, YİGŞ 29/9'un uygulanması gerektiğini açıkça belirtmiştir. İdare, verdiği 144 günlük sürenin kışa denk gelen kısmında, "işin özelliğine" (o aşamada yapılacak imalatlara) bakarak, kış döneminin çalışmaya engel olup olmadığını değerlendirmeli ve süreyi buna göre revize etmelidir.

  • İdareler için ders: İdareden kaynaklı bir süre uzatımı verilirken, YİGŞ 29/9 hükmü mutlaka dikkate alınmalıdır. Eğer uzatılan süre kış dönemine denk geliyorsa, idare "işin özelliğini" (o tarihte hangi imalatların yapılacağını) incelemeli ve eğer o imalatlar kışın yapılamayacaksa (örn: ince işler, asfalt, dış cephe) kış dönemini de süreye eklemelidir.
  • Yükleniciler için ders: İdare kaynaklı bir gecikme nedeniyle süre uzatımı talep edilirken, bu uzatmanın işi kışa sarkıtması halinde, YİGŞ 29/9'a atıf yapılarak ve o dönemde yapılacak işlerin teknik olarak kışın yapılamayacağı (işin özelliği) belirtilerek, kış döneminin de süreye eklenmesi talep edilmelidir.