Götürü Bedel İş Artışında Yüklenicinin "Nakliye Bedeli" Tuzağı: Yargıtay Neden Reddetti?

Götürü bedel esasına göre yapılan kamu ihalelerinde, yüklenici teklif ettiği bedel içinde nakliye dahil tüm giderleri öngörmek zorundadır. Peki, sözleşme bedeli aşılarak iş artışına gidildiğinde, bu yeni imalatlar için yüklenici "iş artış icmalinde yazmayan" nakliye gibi giderleri idareden ayrıca talep edebilir mi? Bu konu, özellikle iş artışlarında firmaların kârlılığını doğrudan etkileyen kritik bir detaydır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, iş artışı süreçlerinde mali haklarınızı tam olarak korumanızı sağlar. Yargıtay 6. Hukuk Dairesi’nin 30.04.2025 tarihli ve E:2024/628, K:2025/1796 sayılı kararı, bu konudaki net içtihadı ortaya koymaktadır.

Kararın İlgili Kısmı

"Temyizen incelenen karar... usul ve kanuna uygun olup, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin götürü bedelli ve iş artış icmalinin de taraflarca imzalı olduğu, iş artışında bulunmayan bedelin ayrıca talep edilemeyeceği anlaşılmakla davacılar vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir."

İş Artışındaki Eksik Poz İddiası

Davacı yüklenici, Sivas İl Özel İdaresi ile götürü bedel bir yapım işi sözleşmesi imzalamıştır. Sözleşme sürecinde iş artışına gidilmiştir. Yüklenici, bu iş artışı kapsamında yaptığı 2 adet imalat pozuna ait "nakliye bedelinin" iş artış icmalinde yer almadığını ve kendisine ödenmediğini iddia ederek alacak davası açmıştır. Davalı idare ise sözleşmenin "götürü bedel" olduğunu ve nakliyenin bu bedele dahil olduğunu savunmuştur.

İlk Değerlendirme: Yerel Mahkeme Kabul Etti, İstinaf Reddetti

Sivas 1. Asliye Hukuk Mahkemesi, "fazla işler nedeniyle nakliye bedelinin de alınması gerektiği" gerekçesiyle davayı kabul etmiştir. Ancak davalı idarenin istinaf başvurusu üzerine Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi bu kararı kaldırmıştır. İstinaf mahkemesi, ana sözleşmenin "götürü bedel" olduğunu, götürü bedelin idari şartname ve YİGŞ uyarınca nakliye dahil tüm masrafları kapsadığını ve iş artışı icmalinde de nakliye için ek bir bedel öngörülmediğini belirterek davayı reddetmiştir.

Üst Merci Analizi: Yargıtay "İmzalanan İş Artış İcmali Esastır" Dedi

Yüklenicinin temyizi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 6. Hukuk Dairesi, Bölge Adliye Mahkemesi'nin (davanın reddi yönündeki) kararını ONAMIŞTIR. Yargıtay'ın gerekçesi, götürü bedel sözleşme mantığına dayanmaktadır:

  1. Ana Sözleşme Götürü Bedeldir: Götürü bedel, Yapım İşleri Genel Şartnamesi uyarınca, nakliye dahil öngörülebilen tüm masrafları içeren "anahtar teslimi" bir bedeldir.
  2. İş Artışı Yeni Bir Anlaşmadır: Sözleşmede yapılan iş artışı, tarafların mutabakatıyla "iş artış icmali" olarak imzalanmıştır. Bu icmal, yeni işin bedelini belirleyen yeni bir anlaşma niteliğindedir.
  3. İcmalde Nakliye Yoksa Talep Edilemez: Taraflarca imzalanan bu icmalde, davacının sonradan talep ettiği "nakliye bedeli" kalemi yer almamaktadır.
  4. İcmalde bulunmayan bir bedelin, sonradan "unutuldu" veya "dahil edilmeliydi" denilerek talep edilmesi, götürü bedel sözleşmenin doğasına ve tarafların imzaladığı mutabakata aykırıdır.

Analizin Sonucu

  1. Götürü Bedelde Kural: Götürü bedel teklif hazırlarken, nakliye dahil tüm giderler fiyata dahil edilmelidir. Bu kural, iş artışları için de geçerlidir.
  2. İş Artış İcmaline Dikkat: Yükleniciler, götürü bedel işlerde iş artışına gittiklerinde, hazırlanan "iş artış icmali" veya "yeni fiyat tutanağını" imzalamadan önce çok detaylı incelemelidir.
  3. Tüm Maliyetler Eklenmeli: Nakliye, işçilik, zayiat gibi tüm dolaylı maliyetlerin bu yeni fiyata veya artış bedeline dahil edildiğinden emin olunmalıdır.
  4. İmza Bağlayıcıdır: Yargıtay kararı, icmal veya tutanak imzalandıktan sonra, "nakliyeyi eklemeyi unuttuk" diyerek dava açmanın mümkün olmadığını netleştirmiştir. Atılan imza, o bedel üzerinde anlaşıldığını gösterir ve tarafları bağlar.