İhale dokümanlarının eksiksiz, açık ve tüm istekliler için eşit koşullar yaratacak şekilde hazırlanması, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun temel ilkelerindendir. Ancak uygulamada, özellikle karmaşık hizmet alımlarında, dokümanlarda bazı maddi hatalar veya belirsizlikler ortaya çıkabilmektedir. Bu noktada kritik soru, hangi tür hataların rekabeti ve eşit muameleyi ihlal ederek ihalenin iptalini gerektireceği, hangilerinin ise tolere edilebilir nitelikte olduğudur. İhale sürecinde karşılaşılan bu tür doküman kaynaklı sorunlar, sözleşme yönetimi ve hakediş ödemelerinde de ciddi anlaşmazlıklara yol açabilmektedir. Bu nedenle, ihale öncesi ve sonrası tüm süreçlerde Yaka Danışmanlık gibi uzman bir ekipten destek almak, olası riskleri minimize etmek açısından önemlidir. Kamu İhale Kurulunun 30.07.2025 tarihli ve 2025/UH.I-1625 sayılı kararı, bu ayrımın nasıl yapıldığına dair önemli ipuçları sunmaktadır.

İsteklinin İddiaları: Hatalı Hesaplamalar ve Belirsizlikler

Karara konu olan 24 aylık malzemeli yemek hizmeti alımı ihalesinde, bir istekli, ihale dokümanında yer alan birden fazla düzenlemenin hukuka aykırı olduğunu iddia ederek itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuştur. Başvuru sahibinin temel iddiaları şunlardı:

  1. Resmi Tatil Gün Sayısı Hatası: İdari Şartname'de 24 aylık süre için belirlenen ulusal ve dini bayram günü sayısının, takvimdeki çakışmalar nedeniyle olması gerekenden bir gün fazla hesaplandığı, bunun da yaklaşık maliyeti ve teklifleri olumsuz etkileyeceği.
  2. Yol Bedeli Belirsizliği: Personel yol bedelinin ayni (İstanbul Kart) olarak belirlenmesinin, 24 aylık süredeki olası fiyat artışları nedeniyle tekliflerin sağlıklı oluşturulmasını engellediği, bu bedelin nakdi olması gerektiği.
  3. Personel Eksikliği: Teknik Şartname'de belirtilen hizmet noktalarından birinde, kritik bir görev olan depo sorumlusu personeline yer verilmediği.
  4. Hizmet Yeri Belirsizliği: Teknik Şartname'de, hizmet verilecek yerler arasında idareye bağlı olmayan başka bir hastanenin de zikredilmesinin tereddüt yarattığı.

Kurulun Değerlendirmesi: "Teklif Hazırlamaya Engel Midir?"

Kamu İhale Kurulu, isteklinin tüm iddialarını reddetmiştir. Kurulun kararındaki temel mantık, iddia edilen hata ve belirsizliklerin, isteklilerin eşit koşullarda ve sağlıklı bir şekilde teklif hazırlamasına engel teşkil edip etmediği üzerine kurulmuştur.

  • Resmi Tatil Günü Hatası Konusunda: Kurul, idarenin gerçekten de bir tatil gününü mükerrer hesapladığını tespit etmiştir. Ancak bu durumun, tüm isteklileri aynı şekilde etkilediğini vurgulamıştır. Bütün istekliler, dokümanda yazan aynı hatalı gün sayısı üzerinden tekliflerini hazırlayacakları için, tekliflerin yarışması aşamasında bir eşitsizlik oluşmayacaktır. Kurul ayrıca, sözleşme aşamasında ödemelerin fiilen çalışılan gün üzerinden yapılacağını, dolayısıyla kamunun bir zarara uğramayacağını ve yapılmayan bir iş için fazladan ödeme yapılmasının mümkün olmadığını belirtmiştir. Bu nedenle hata, teklif hazırlamaya değil, sözleşmenin uygulanmasına ilişkin bir detay olarak görülmüş ve ihalenin iptalini gerektirecek nitelikte bulunmamıştır.
  • Diğer İddialar Konusunda: Kurul, yol bedelinin ayni veya nakdi belirlenmesinin idarenin takdirinde olduğunu, "basiretli bir tacir" olan isteklilerin 24 aylık süreçteki olası maliyet artışlarını öngörerek tekliflerini sunmaları gerektiğini ifade etmiştir. Benzer şekilde, depo sorumlusu personelinin idare tarafından kendi personeliyle karşılanacağının belirtilmesi ve hizmet verilecek yerlerin dokümanda açıkça yazılmış olması nedeniyle diğer iddiaları da yerinde bulmamıştır.

Analizin Sonucu ve Taraflar İçin Çıkarımlar

Bu karar, ihale dokümanlarındaki her türlü eksikliğin veya hatanın otomatik olarak ihalenin iptaline yol açmayacağını göstermektedir.

  • İdareler Açısından: İdareler, doküman hazırlarken azami özeni göstermelidir. Bu kararda ihalenin iptal edilmemiş olması, benzer hataların gelecekte de sorun yaratmayacağı anlamına gelmez. Ancak karar, idarelere, sözleşme yönetimi aşamasında düzeltilebilecek veya tüm isteklileri eşit etkileyen küçük maddi hataların, ihale sürecini durdurmak için yeterli bir sebep olmayabileceği konusunda bir güvence vermektedir.
  • İstekliler Açısından: İstekliler, bir hataya veya belirsizliğe itiraz ederken, bunun sadece bir hata olduğunu değil, aynı zamanda rekabeti ve eşit muameleyi nasıl engellediğini somut olarak ortaya koymalıdır. Eğer bir düzenleme tüm isteklileri aynı koşullara tabi kılıyorsa ve teklif hazırlamayı imkânsız kılmıyorsa, Kurul'un bu tür başvuruları reddetme olasılığı yüksektir. "Basiretli tacir" olma yükümlülüğü, isteklilerin piyasa koşullarını ve olası riskleri tekliflerine yansıtmalarını gerektirir.

Sonuç olarak Kurul, şikâyete konu hususların ihaleye katılımı ve tekliflerin sağlıklı bir şekilde oluşturulmasını engeller nitelikte olmadığına karar vererek başvuruyu reddetmiştir.