Danıştay'dan İdarelere Fesih Uyarısı: Süre Uzatım Yazısı 10 Günlük Zorunlu İhtar Yerine Geçmez!

Yapım işlerinde sözleşmenin idare tarafından feshine (ve devamında yasaklama kararına) giden süreç, 4735 sayılı Kanun’un 20. maddesinin (a) bendi ile sıkı usul kurallarına bağlanmıştır. Bu kuralların başında, idarenin "en az 10 gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarı" gönderme zorunluluğu gelir. İdarelerin, süre uzatım taleplerine verdikleri cevap yazılarına ekledikleri uyarıların bu "ihtar" şartını karşılayıp karşılamadığı ise kritik bir hukuki sorundur. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, idari işlemlerin usuli yeterliliğini analiz etmenizi sağlar. Danıştay 13. Dairesi’nin 13/06/2024 tarihli E:2024/1461, K:2024/2828 sayılı kararı, bu konuya emsal bir açıklık getirmiştir.

Kararın İlgili Kısmı

"...davalı idare tarafından davacıya 25 takvim günü cezasız ek süre verilerek 23/12/2022 tarihine kadar işi tamamlaması gerektiği belirtilmiş olmakla birlikte bahsi geçen yazıda, davacıya işin zamanında bitirilmesi yönünde uyarılarda bulunulduğu ancak bu yazının 4735 sayılı Kanun'un 20. maddesinin (a) bendinde düzenlenen "en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtar" niteliğini taşımadığı anlaşılmıştır."

Olayın Arka Planı: Süre Uzatımı Sonrası Gelen Fesih

Milas Orman İşletme Müdürlüğü'nün 90 gün süreli yeni yol yapım işi ihalesinde, sözleşme bitim tarihi 28/11/2022 olarak belirlenmiştir. Yüklenici, işin bitimine kısa bir süre kala 16/11/2022 tarihinde 25 gün ek süre talebinde bulunmuştur.

İdare, 14/12/2022 tarihli bir yazı ile bu süre uzatım talebini kabul etmiş ve işin yeni bitim tarihini 23/12/2022 olarak belirlemiştir. İdare, aynı yazıda yükleniciye, işi bu yeni tarihe kadar tamamlamaması halinde sözleşmenin feshedileceği ve yasaklama işlemlerinin başlatılacağı uyarısında bulunmuştur. İdare, 23/12/2022 tarihinde işin tamamlanmadığını tespit ederek sözleşmeyi feshetmiş ve 1 yıl yasaklama kararı almıştır.

İlk Değerlendirme: Mahkemeler İdareyi Haklı Buldu

İlk Derece Mahkemesi ve Bölge İdare Mahkemesi, idarenin 14/12/2022 tarihli yazısının fesih ihtarı niteliğinde olduğunu, verilen ek süreye rağmen yüklenicinin işi tamamlamadığını ve bu nedenle kusurlu olduğunu belirterek fesih ve yasaklama kararını hukuka uygun bulmuş ve davayı reddetmiştir.

Danıştay'ın Bozma Gerekçesi: 10 Günlük Zorunlu İhtar Şartı Yerine Getirilmemiş!

Danıştay 13. Dairesi, bu kararı "usul" yönünden hukuka aykırı bularak bozmuştur.

  1. Zorunlu İhtar Şartı: 4735 sayılı Kanun’un 20(a) maddesi ve imzalanan sözleşmenin 25.1 maddesi, idarenin kusura dayalı fesih yapabilmesi için yükleniciye "en az 10 gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen" bir ihtar göndermesini zorunlu kılar.
  2. Süre Uzatım Yazısı İhtar Değildir: Danıştay, idarenin 14/12/2022 tarihli yazısının bir süre uzatım onayı olduğunu, kanunun aradığı "en az 10 gün süreli ihtar" niteliğini taşımadığını tespit etmiştir. İdare bu yazı ile yükleniciye işi bitirmesi için sadece 9 gün (14 Aralık - 23 Aralık) süre tanımıştır.
  3. Usulsüz Fesih: İdare, 4735/20(a) uyarınca 10 günlük usule uygun ihtar yoluna gitmeden, süre uzatım yazısındaki uyarıya dayanarak doğrudan sözleşmeyi feshetmiştir.
  4. Sonuç: Fesih işlemi usul yönünden sakat olduğundan, bu usulsüz feshe dayanılarak verilen ihalelerden yasaklama kararı da hukuka aykırı bulunmuştur.

Analizin Sonucu

  1. 4735 sayılı Kanun'un 20(a) maddesinde belirtilen "en az 10 gün süreli ihtar", idarenin kusura dayalı fesih işlemi için emredici bir usul kuralıdır ve bu süre tanınmadan fesih yapılamaz.
  2. İdarelerin, yüklenicinin süre uzatım talebini onaylayan ve yeni bir iş bitim tarihi belirleyen yazıları, bu 10 günlük zorunlu ihtar şartını karşılamaz.
  3. İdare, tanınan ek süre sonunda işin bitmemesi halinde, ayrıca ve usulüne uygun bir şekilde "en az 10 gün süreli" yeni bir ihtarname daha göndermeli ve bu süre sonunda durumun devam etmesi halinde fesih yoluna gitmelidir.
  4. Bu usul izlenmeden yapılan feshe dayalı yasaklama kararları, mahkemelerce usul yönünden iptal edilecektir.