Çift Kabin Kamyonetler %2 Kasko Sınırına Tabi!

Kamu idarelerinin hizmet alımı yoluyla taşıt kiralamaları, 237 sayılı Taşıt Kanunu ve ilgili "Esas ve Usuller" ile sıkı kurallara bağlanmıştır. Bu kuralların en bilineni, binek ve panel van tipi araçlar için aylık kira bedelinin (şoförsüz) aracın kasko değerinin %2'sini aşamayacağı yönündeki sınırdır. Ancak "çift kabin kamyonet" (pick-up) gibi araçların bu sınıfa dahil olup olmadığı idareler için tereddüt yaratmaktadır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, ihale dokümanlarının güncel mevzuata ve emsal kararlara uygunluğunun denetlenmesini sağlar. Kamu İhale Kurulu'nun (KİK) bu analize konu kararı, çift kabin kamyonetlerin de %2 kasko sınırına tabi olduğunu netleştirerek emsal bir içtihat oluşturmuştur.

Kararın İlgili Kısmı

"... 'çift kabin kamyonet'in panel van sınıfı içerisinde değerlendirildiği, dolayısıyla söz konusu araçların da Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerde Değişiklik Yapılması Hakkında Karar kapsamında kiralanması gerektiği, bu nedenle şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedelinin... kasko sigortası değerinin %2'sini aşmaması gerektiği anlaşılmaktadır."

Olayın Arka Planı: Araç Kiralama Şartnamesindeki Eksiklik

Bir belediye, kent temizliği işlerinde kullanılmak üzere şoförsüz araç kiralama ihalesi düzenlemiştir. İdare, ihale dokümanında binek otomobiller için aylık kira bedelinin kasko değerinin %2'sini aşamayacağı şartını koymuş, ancak ihale kapsamında kiralanacak olan "5+1 Çift Kabinli Kamyonet" (pick-up) için böyle bir sınırlama getirmemiştir.

Bir istekli firma, ihale tarihinden önce idareye şikâyet başvurusunda bulunarak bu durumun mevzuata aykırı olduğunu iddia etmiştir. Firma, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın ilgili bir genelgesine göre çift kabin kamyonetlerin "panel van" sınıfında değerlendirildiğini ve bu nedenle %2 kasko sınırı kuralına tabi olması gerektiğini savunmuştur.

İdarenin Hatalı Düzenlemesi ve Savunması

İdare, şikâyeti reddederken, söz konusu çift kabin kamyonetlerin sokak hayvanlarının toplanması gibi işlerde kullanılacağını ve "arazi aracı" statüsünde olduğunu, bu nedenle %2 sınırına tabi olmadığını savunmuştur. Ancak teknik şartnamede bu araçların "arazi aracı" olduğuna veya "fiilen arazi üzerinde çalışacağına" dair bir belirleme yapmamıştır.

KİK'in %2 Kasko Değeri Yorumu

KİK, konuyu mevzuat temelinde incelemiş ve başvuru sahibini haklı bulmuştur:

  1. Maliye Bakanlığı Genelgesi Esastır: KİK, Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'nın (03.09.2007 tarihli) "Çift kabin kamyonet" konulu Motorlu Taşıtlar Vergisi İç Genelgesi'ne atıfta bulunmuştur. Bu genelge, (4x2) çift kabin kamyonetlerin, yük taşıma kısmının açık veya kapalı olmasına bakılmaksızın, "panel van" olarak vergilendirilmesi gerektiğini belirtmektedir.
  2. Esas ve Usuller Kapsamındadır: "Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller" başlıklı Bakanlar Kurulu Kararı, panel van tipi taşıtların kiralanmasında aylık kira bedelinin kasko değerinin %2'sini aşamayacağını açıkça emretmektedir.
  3. İdarenin Hatası: İdare, teknik şartnamede "çift kabin kamyonet" talep etmiş ancak bu aracın da %2 kasko sınırı kapsamında olduğunu gözden kaçırmıştır. İdarenin "arazi aracı" savunması, şartnamede "fiilen arazide çalışacak" şeklinde bir istisna belirtilmediği için geçersiz bulunmuştur.

Dokümandaki bu eksiklik, isteklilerin tekliflerini oluştururken belirsizlik yaşamasına ve kamunun zarara uğraması riskine yol açtığından, KİK bu hatanın temel bir mevzuata aykırılık olduğuna karar vermiştir.

Analizin Sonucu

KİK, mevzuata aykırılığı tespit edilen ihale dokümanının düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte olduğuna karar vererek ihalenin iptaline hükmetmiştir.

Bu karar, idarelerin çift kabin (pick-up) araç kiralamalarında da %2 kasko değer sınırını uygulamak zorunda olduklarını, aksi takdirde ihalenin iptal edileceğini net bir şekilde ortaya koymaktadır.