Temsil Ağırlama Gerekçesi %2 Kasko Sınırını Esnetir mi? Sayıştay'dan Net Karar

Kamu idarelerinin şoförsüz araç kiralamalarında uyulması gereken en net mali kurallardan biri, aylık kira bedelinin (KDV hariç, her şey dahil) aracın kasko değerinin %2'sini aşamamasıdır. Bu kural, "Hizmet Alımı Sureti ile Taşıt Edinilmesine İlişkin Usul ve Esaslar" ile düzenlenmiştir. İdarelerin, işin aciliyeti veya temsil ağırlama gibi gerekçelerle bu sınırı aşması, ciddi kamu zararı riskleri doğurmaktadır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, harcamalarınızın mevzuata tam uyumlu olmasını sağlar. Sayıştay 3. Dairesi’nin 29.04.2025 tarihli ve 533 sayılı kararı, bu sınıra istisna tanınamayacağını net bir şekilde ortaya koymuştur.

Kararın İlgili Kısmı

"Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan... Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2'sini aşmayacaktır."

Olayın Arka Planı: %2 Sınırını Aşan Kiralama

Bir kamu idaresi, şoförsüz 3 adet binek aracın kiralanması için pazarlık usulü ile ihaleye çıkmıştır. İhale sonucunda imzalanan sözleşmede, binek araçlar için belirlenen aylık kira bedellerinin, harcama talimatının verildiği ay (Ekim) itibarıyla geçerli olan Kasko Değer Listesindeki bedellerin %2'sini aştığı tespit edilmiştir.

İdarenin Savunması: "İşler Elzemdi, Temsil Ağırlama Vardı"

Denetimlerde kamu zararı tespiti üzerine sorumlular; idarenin bulunduğu ilin yıl boyunca ulusal ve uluslararası toplantılara, spor müsabakalarına ev sahipliği yaptığını, önemli temsil ağırlama faaliyetleri yürüttüklerini ve bu nedenlerle araç kiralamanın "elzem" hale geldiğini, bu yüzden mevzuattaki sınırın aşıldığını savunmuşlardır.

Sayıştay'ın Değerlendirmesi: Mevzuatta İstisna Yoktur

Sayıştay, bu savunmayı kabul etmemiştir. Kararda, ilgili Usul ve Esaslar'ın 6. maddesinin binek araç kiralaması için net bir aylık kiralama bedeli sınırı (%2) getirdiği vurgulanmıştır. Mevzuatın, bu sınırın uygulanmayabileceğine dair "temsil ağırlama" veya "işin aciliyeti" gibi herhangi bir istisna belirlemediği ifade edilmiştir. Bu nedenle, idarenin gerekçeleri hukuken kabul edilebilir bulunmamış ve %2 sınırını aşan ödemenin 5018 sayılı Kanun'a göre "belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması" kapsamında kamu zararı olduğuna hükmedilmiştir.

Sorumluluğun Kapsamı

Sayıştay, bu kamu zararının oluşmasında geniş bir sorumluluk zinciri tespit etmiştir:

  1. İhale Komisyonu: %2 sınırını aşan teklifi geçerli kabul ettiği için.
  2. İhale Yetkilisi: Mevzuata aykırı komisyon kararını onaylayıp sözleşmeyi imzaladığı için.
  3. Harcama Yetkilisi: Hatalı ödemeye talimat verdiği için.
  4. Gerçekleştirme Görevlisi: Ödeme emri belgesini kontrol edip "uygun görmüştür" şerhi düştüğü için.

Analizin Sonucu

  • İdareler İçin: Şoförsüz binek araç kiralamalarında %2 kasko değeri sınırı mutlaktır. İşin niteliği, aciliyeti veya temsil ağırlama amacı bu kuralı esnetmez. İhale ve yaklaşık maliyet süreçlerinde bu tavan mutlaka gözetilmelidir.
  • Kamu Zararı: Sınırın aşılması, ihale komisyonundan ödemeyi yapana kadar tüm sorumlular için kamu zararı ve mali sorumluluk (zimmet) doğurur.
  • Nihai Karar: Somut olayda, tespit edilen kamu zararı ve işleyen faizi, yüklenici firmadan geri tahsil edilmiştir. Tutar idare hesabına gelir kaydedildiği için Sayıştay "ilişilecek husus kalmadığına" karar vermiştir.