Aşırı Düşük Teklifte Ayni Giderler İşçilik Cetvelini Aşabilir mi? KİK'ten Kritik Karar

Yemek hizmeti alımı ihaleleri, aşırı düşük teklif sorgulamalarında en çok teknik detay içeren alanlardan biridir. Özellikle işçilik maliyetlerinin nasıl hesaplanacağı ve hangi giderlerin bu kapsama dahil edileceği, firmalar için kritik önem taşımaktadır. Kamu İhale Kurulu'nun (KİK) 27.03.2025 tarihli ve 2025/UH.II-870 sayılı Kararı, ayni yemek giderlerinin işçilik maliyeti açıklamasına nasıl dahil edileceğine dair önemli bir içtihat ortaya koymaktadır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, firmaların hukuki ve mali risklerini minimize etmelerini sağlar.

Kararın İlgili Kısmı

"...aşırı düşük teklif açıklamasında birim fiyat teklif cetvelinde teklif edilen bedelin aşılamayacağı dolayısıyla işçilik maliyetleri için de teklif edilen bedelin üzerindeki bir tutar ile açıklama yapılamayacağından idarece başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi işlemi yerinde görülmüştür."

Olayın Arka Planı: İşçilik Maliyetine Eklenen Ayni Yemek Gideri

Bir mamul yemek hizmeti alımı ihalesinde, başvuru sahibi istekli, aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulmuştur. İstekli, işçilik maliyetlerine ilişkin açıklamasında, KİK işçilik modülünden hesaplanan tutara ek olarak, personeline vereceği ayni yemek giderini de işçilik maliyeti hesabına dahil etmiştir. Bu ekleme sonucunda, açıklama kapsamında sunulan toplam işçilik maliyeti, isteklinin birim fiyat teklif cetvelinde işçilik iş kalemleri için teklif ettiği toplam tutarı aşmıştır.

İdarenin Değerlendirmesi: Teklif Bedelinin Aşılması Gerekçesiyle Ret

İdare, yaptığı incelemede, isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında sunduğu toplam işçilik maliyetinin, kendi teklif cetvelinde işçilik için ayırdığı toplam bedeli aştığını tespit etmiştir. İdare, Kamu İhale Genel Tebliği'nin ilgili maddelerine atıfta bulunarak, aşırı düşük teklif açıklamasında birim fiyat teklif cetvelinde teklif edilen bedelin aşılamayacağı gerekçesiyle isteklinin açıklamasını uygun bulmamış ve teklifini değerlendirme dışı bırakmıştır.

KİK'in Analizi: İdare Kararı Mevzuata Uygun Bulundu

KİK, başvuru sahibinin iddialarını incelemiştir. Kurul, isteklinin ayni yemek giderini işçilik maliyetine ekleyerek birim fiyat teklif cetvelinde öngördüğü toplam işçilik tutarını aşmasının mevzuata aykırı olduğuna hükmetmiştir. KİK, idarenin "aşırı düşük teklif açıklamasında birim fiyat teklif cetvelinde teklif edilen bedelin aşılamayacağı" yönündeki gerekçesini yerinde bularak, başvurunun bu kısmını reddetmiştir.

İş Deneyim Belgesi Hatası Düzeltici İşlem Getirdi

Başvuru sahibi, ihalenin diğer kısımlarına yönelik de iddialarda bulunmuştur. KİK, ihalenin 10. kısmı üzerinde bırakılan isteklinin yeterliğini incelemiştir. Bu isteklinin, iş deneyimini tevsik etmek amacıyla Makine ve Kimya Endüstrisi A.Ş. (MKE) ile imzaladığı bir sözleşmeyi sunduğu tespit edilmiştir.

KİK, MKE A.Ş.'nin 7330 sayılı Kanun'a göre sermayesinin tamamı Hazineye ait bir anonim şirket statüsünde olduğunu belirtmiştir. Bu nedenle, bu kuruma gerçekleştirilen işlerin özel sektöre yapılmış iş olarak kabul edilemeyeceğini ve iş deneyiminin sözleşme ve fatura gibi belgelerle tevsik edilemeyeceğini vurgulamıştır. İş deneyiminin, usulüne uygun olarak düzenlenmiş bir iş bitirme belgesi ile tevsik edilmesi zorunludur. Sunulan sözleşme ile iş deneyiminin tevsik edilemeyeceği anlaşıldığından, KİK, 10. kısım üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiğine karar vermiştir.

Analizin Sonucu

Bu karar, aşırı düşük teklif ve iş deneyim konularında iki önemli ders içermektedir:

  1. Aşırı Düşük Açıklaması Teklif Cetvelini Aşamaz: İstekliler, aşırı düşük teklif açıklaması yaparken, özellikle işçilik maliyetlerini hesaplarken, sundukları maliyet dökümünün kendi birim fiyat teklif cetvellerinde o iş kalemi için teklif ettikleri toplam tutarı aşmamasına azami özen göstermelidir. Ayni giderler dahi eklense, cetveldeki tutarın aşılması, açıklamanın reddedilmesi için yeterli bir gerekçedir.
  2. A.Ş. Statüsündeki Kamu Kurumları: MKE, TPAO gibi sermayesinin tamamı kamuya ait olan ancak Anonim Şirket statüsünde faaliyet gösteren kurumlara yapılan işler, "kamu" işi olarak kabul edilmekte ancak "özel sektör" işi gibi sözleşme ve fatura ile tevsik edilememektedir. Bu kurumlardan mutlaka usulüne uygun iş bitirme belgesi alınması şarttır. Sözleşme sunmak, yeterlik şartının sağlanamamasına ve teklifin değerlendirme dışı bırakılmasına yol açacaktır.