Yüklenicilerin Merak Ettiği Soru: SGK Teşviki (Asgari Ücret Desteği) İdare Tarafından Kesilebilir mi?

Kamu ihalesi hizmet alımlarında SGK teşviklerinden, özellikle de asgari ücret desteğinden kimin yararlanacağı sorusu, idareler ve yükleniciler arasında uzun süredir devam eden bir tartışma konusudur. Yükleniciler, bu teşvikin bir işveren hakkı olduğunu ve kendilerine kalması gerektiğini savunurken, idareler bu tutarların Hazine'ye ait olduğunu belirterek hakedişlerden kesinti yapmaktadır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, yasal mevzuat çerçevesinde hakedişlerinizi korumanızı sağlar. Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin 13.05.2025 tarihli ve 2025/393 E., 2025/1971 K. sayılı kararı, bu tartışmaya son noktayı koymaktadır.

Kararın İlgili Kısmı

"5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun geçici 68/8. maddesi '4734 sayılı Kanun'un 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, birinci fıkra uyarınca Hazine tarafından karşılanacak tutarlar bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesilir' hükmünü içermektedir."

Olayın Arka Planı: Hakedişten Kesilen Asgari Ücret Desteği

Bir üniversite hastanesinin "Tıbbi Sekreterlik Hizmeti Alımı" işini yürüten yüklenici firma, 5510 sayılı Kanun kapsamındaki asgari ücret desteklerinden (teşviklerden) yararlanmıştır. Ancak davalı idare (üniversite), yüklenicinin yararlandığı bu teşvik tutarlarını, firmanın hakedişlerinden kesmiştir. Yüklenici, bu kesintinin hukuka aykırı olduğunu, teşvikin işveren olarak kendi hakkı olduğunu iddia ederek kesilen tutarların faiziyle birlikte iadesi için alacak davası açmıştır.

İlk Mahkemelerin Hatalı Yorumu: "Teşvik Yüklenicinindir"

Hem İlk Derece Mahkemesi hem de Bölge Adliye Mahkemesi, yükleniciyi haklı bularak davanın kabulüne karar vermiştir. Gerekçeleri, bu desteğin sigorta primlerini ödeyen yükleniciye ait olduğu ve idarenin kesinti yapmasının hukuka uygun olmadığı yönündeydi.

Yargıtay'ın Bozma Gerekçesi: Kanun (5510 S.K. Geçici 68/8) Net

İdarenin temyizi üzerine Yargıtay 6. Hukuk Dairesi, her iki mahkemenin kararını da bozmuştur. Yargıtay'ın gerekçesi, kanunun açık hükmüne dayanmaktadır:

Sözleşmede Fiyat Farkı Var mı? Yargıtay öncelikle taraflar arasındaki sözleşmeyi incelemiş ve sözleşmenin 14/2. maddesi uyarınca iş için fiyat farkı hesaplandığını tespit etmiştir.

Kanun Ne Diyor? 5510 sayılı Kanun'un Geçici 68. maddesinin 8. fıkrası, 4734 sayılı Kanun'a (Kamu İhale Kanunu) tabi idarelerin yaptığı ve fiyat farkı ödenen hizmet alımlarında, Hazine tarafından karşılanan asgari ücret desteği tutarlarının, idarelerce yüklenicinin hakedişinden kesileceğini açıkça emretmektedir.

Sonuç: Yüklenicinin sözleşmesi hem 4734'e tabi bir hizmet alımıdır hem de fiyat farkı ödenmektedir. Bu nedenle, idarenin asgari ücret desteğini hakedişten kesmesi, kanunun açık bir gereğidir. Davanın reddedilmesi gerekirken kabul edilmesi hatalıdır.

Analizin Sonucu

Yükleniciler İçin: Eğer 4734 sayılı Kanun kapsamında bir hizmet alımı işi yapıyorsanız ve sözleşmenizde fiyat farkı ödenmesine ilişkin bir hüküm varsa, yararlandığınız asgari ücret desteği (SGK teşviki) size kalmayacaktır. İdare, bu tutarı hakedişinizden yasal olarak kesecektir. Tekliflerinizi bu maliyet analizine göre yapmanız kritik önemdedir.

İdareler İçin: Fiyat farkı ödenen hizmet alım sözleşmelerinde, yüklenicinin yararlandığı asgari ücret desteği tutarlarını tespit edip hakedişlerden kesmeniz, 5510 S.K. Geçici 68/8 maddesi uyarınca bir tercih değil, yasal bir zorunluluktur.