2886 Md. 51/g Pazarlık Usulünde Parasal Sınır Yoktur: Danıştay'dan Net Karar

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, idarelere pazarlık usulüyle (Md. 51) ihale yapma imkanı tanımaktadır. Ancak bu usulün hangi hallerde ve hangi parasal limitler dahilinde kullanılacağı sıkça karıştırılmaktadır. Özellikle Bütçe Kanunları ile her yıl güncellenen parasal limitlerin, 51. maddedeki tüm haller için mi geçerli olduğu, yoksa sadece belirli bir bende mi (51/a) atıf yaptığı önemli bir hukuki sorundur. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, 2886 sayılı Kanun'un farklı usullerinin doğru yorumlanması ve idarenin yetkisinin sınırlarının tespiti için önemlidir. Danıştay 13. Dairesi'nin 27/02/2025 tarihli E:2025/80, K:2025/995 sayılı kararı, bu konudaki kafa karışıklığını net bir şekilde gidermektedir.

Kararın İlgili Kısmı

"...2886 sayılı Kanun'un 51/a maddesinin Genel Bütçe Kanunu'nda gösterilecek tutarlara yaptığı atıf gözetildiğinde Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nun ekinde yer alan (I) cetvelinde düzenlenen 2886 sayılı Kanun'un 51. maddesi uyarınca değerlendirilecek parasal sınırların 2886 sayılı Kanun'un 51/a maddesine ilişkin olduğu anlaşıldığından, 2886 sayılı Kanun'un 51/g maddesinde de herhangi bir parasal sınır belirlenmediği açık olduğundan, dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır."

Olayın Arka Planı: Limiti Aşan Pazarlık İhalesi İddiası

Eskişehir Valiliği (İl Milli Eğitim Müdürlüğü), bir okula ait kapalı spor salonunu, 2886 sayılı Kanun'un 51/g maddesi ("kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle... kiralanması...") uyarınca 5 yıllığına pazarlık usulüyle kiraya vermek için ihaleye çıkmıştır. İhale için belirlenen ilk yıl tahmini kira bedeli 720.000 TL'dir.

İhaleye karşı açılan davada, davacı, ihalenin pazarlık usulüyle yapılmasının hukuka aykırı olduğunu iddia etmiştir.

İlk Derece Mahkemesi: Tahmini Bedel Limitin Üzerinde, Pazarlık Yapılamaz

İdare Mahkemesi, davacıyı haklı bularak ihalenin iptaline karar vermiştir. Mahkemenin gerekçesi şudur:

  1. 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nun ekindeki (I) cetveli, 2886 sayılı Kanun'un 51. maddesi kapsamında "büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçelerde" pazarlık usulü için parasal sınırı 355.000 TL olarak belirlemiştir.
  2. İhalenin tahmini bedeli (720.000 TL), bu parasal sınırın (355.000 TL) üzerindedir.
  3. Bu nedenle, tahmini bedeli yasal limiti aşan bu ihalenin pazarlık usulüyle (Md. 51/g) yapılması mümkün değildir; açık teklif vb. usuller kullanılmalıydı.

Danıştay’ın Değerlendirmesi: Md. 51/a ile Md. 51/g Farklı Rejimlerdir

Danıştay 13. Dairesi, İdare Mahkemesi'nin kanunu temelden yanlış yorumladığını belirterek kararı bozmuş ve davanın reddine karar vermiştir:

  1. Parasal Limit Md. 51/a İçindir: 2886 sayılı Kanun'un 51. maddesi, pazarlık usulünün uygulanabileceği farklı halleri bentler halinde saymıştır.
  2. Bütçe Kanunu'na atıf yapan ve "belli tutarları aşmayan" işlerden bahseden bent, (a) bendidir ("...her yıl Genel Bütçe Kanununda gösterilecek belli tutarları aşmayan..."). Dolayısıyla, İdare Mahkemesi'nin atıf yaptığı 355.000 TL'lik limit, sadece Md. 51/a'ya dayanılarak yapılan işler için geçerlidir.
  3. Md. 51/g'de Limit Yoktur: Dava konusu ihale ise (a) bendine göre değil, (g) bendine ("kullanışlarının özelliği...") göre yapılmıştır. Kanunun (g) bendinde, (a) bendinin aksine, Bütçe Kanunu'na veya herhangi bir parasal limite atıf yapan hiçbir ifade bulunmamaktadır.
  4. Sonuç: İdare, 51/g bendinin şartlarının (kullanış özelliği, idareye yarar vb.) oluştuğunu tespit ettiği durumlarda, ihalenin tahmini bedeli ne olursa olsun (720.000 TL veya daha fazlası) pazarlık usulünü kullanma yetkisine sahiptir.

Analizin Sonucu

Bu karar, 2886 sayılı Kanun'u uygulayan idareler ve bu ihalelere katılan istekliler için kritik bir yorum farkını netleştirmektedir.

  • İdareler için: 2886 sayılı Kanun'a göre pazarlık usulü (Md. 51) uygulanırken, ihalenin dayanağı netleştirilmelidir. Eğer ihale "belli tutarı aşmadığı için" (Md. 51/a) pazarlıkla yapılıyorsa Bütçe Kanunu'ndaki limitlere uyulmalıdır. Ancak ihale, taşınmazın "kullanışının özelliği" (Md. 51/g) nedeniyle pazarlıkla yapılıyorsa, tahmini bedel ne olursa olsun parasal bir limit engeli bulunmamaktadır.
  • İstekliler için: Bir ihalenin 51/g (pazarlık) usulüyle yapılmasının tek başına tahmini bedelin yüksekliği nedeniyle hukuka aykırı olduğunu iddia etmek yeterli değildir. İtirazın, "kullanışının özelliği" veya "idareye yarar" gibi 51/g bendindeki şartların oluşmadığı yönünde yapılması gerekmektedir.