KİK'ten Kritik Karar: Şantiye Şefinin Birden Fazla Yerde SGK Kaydı İş Denetim Belgesini Geçersiz Kıldı!

Yapım işi ihalelerinde mühendis ve mimarların, şantiye şefi veya kontrol mühendisi olarak görev yaptıkları işlerden aldıkları iş denetleme belgeleri, ihalelerde yeterlik kriteri olarak büyük önem taşır. Ancak bu belgelerin geçerliliği, sadece kağıt üzerinde bir unvana sahip olmaya değil, o görevin fiilen ve mevzuata uygun olarak yerine getirilmesine bağlıdır. Özellikle bir şantiye şefinin, tam zamanlı görev alması gereken bir projede çalışırken, aynı anda başka projelerde de SGK kaydının bulunması, belgenin geçerliliğini temelden sarsan bir durumdur. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, rakip firmaların sunduğu belgelerin detaylı analizini yaparak haksız rekabetin önüne geçilmesini sağlar. Kamu İhale Kurulu'nun (KİK) bu analize konu kararı, şantiye şefliğinin "tam zamanlı" bir görev olduğu ve aynı anda birden fazla yerde çalışılamayacağı yönündeki emsal içtihadını teyit etmektedir.

Kararın İlgili Kısmı

"bir kamu yapım işi sözleşmesinde şantiye şefliğini üstlenen kişinin, üstlendiği görev tam zamanlı bir görev olduğundan, başka bir yapım işinde fiilen şantiye şefliği yapmasının mümkün olmadığı, bu itibarla, aynı tarihlerde birden fazla şantiyede fiilen çalışılmış olunmasının, kamu yapım işi sözleşmesi kapsamında kamu ihale sözleşme mevzuatına uygun bir şekilde fiilen şantiye şefliği yapılmadığı anlamına geldiğinden, iş denetleme belgesi düzenlenmesine engel bir durum olduğuna..."

Olayın Arka Planı: Konut İhalesinde Belgeye İtiraz

Bir kamu idaresi tarafından düzenlenen betonarme konut yapım işi ihalesinde, kazanan olarak açıklanan iş ortaklığının pilot ortağının, %51 hisseli ortağına ait bir iş denetleme belgesi sunduğu görüldü. İhaleyi kaybeden ikinci sıradaki firma, bu belgenin geçersiz olduğu iddiasıyla KİK'e başvurdu.

Başvurucunun temel iddiası, belge sahibi mühendisin, iş denetleme belgesine konu olan büyük ölçekli sağlık kampüsü projesinde 2015-2020 yılları arasında "şantiye şefi" olarak görev yaptığı görünürken, aynı tarih aralığında (özellikle 2014-2015 yıllarında) SGK kayıtlarına göre 3 farklı inşaat işinde daha (Bursa, Sakarya ve özel bir firmada) fiilen çalıştığının tespit edildiğiydi.

İdarenin Tereddüdü ve Kararı

İdare, önce kazanan firmayı farklı bir gerekçeyle (ortağın müşterek temsil yetkisi) elemiş, ancak firmanın şikâyeti üzerine bu kararından dönerek firmayı yeniden ihaleye dahil edip ihaleyi üzerinde bırakmıştır. İkinci sıradaki firma bu karara itiraz etmiştir.

KİK'in "Fiilen Çalışma" ve SGK İncelemesi

KİK, yaptığı detaylı incelemede itirazı haklı bulmuştur:

  1. Temsil Yetkisi Sorunu Yoktur: KİK öncelikle, %51 hisseli ortağın şirketi "müştereken" (jointly) temsil etmesinin, 4734 sayılı Kanun'un aradığı "temsile ve yönetime yetkili olma" şartını ihlal etmediğine; münferit (sole) yetkinin zorunlu olmadığına karar vermiştir (Bu iddia reddedilmiştir).
  2. "Fiilen Çalışma" Şartı İhlal Edilmiştir: KİK, asıl iddia olan "aynı anda birden fazla işte çalışma" konusunu incelemiştir. İlgili idarelerden (TOKİ, Rölöve Müdürlüğü) ve SGK'dan gelen resmi yazıları karşılaştıran KİK, belge sahibinin şantiye şefliği yaptığı dönemin bir kısmında, gerçekten de başka illerdeki başka şantiyelerde "inşaat mühendisi" veya "saha mühendisi" unvanlarıyla SGK'lı olarak çalıştığını teyit etmiştir.
  3. Emsal Karara Atıf: KİK, kendi 2021/DK.D-82 sayılı Düzenleyici Kurul Kararı'na atıfta bulunarak, şantiye şefliğinin tam zamanlı bir görev olduğunu, bu görevi üstlenen bir kişinin aynı anda başka bir yapım işinde fiilen çalışmasının mümkün olmadığını yinelenmiştir.
  4. %80 Şartının İhlali: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği, iş denetleme belgesi için "ilk sözleşme bedelinin en az %80'i oranında fiilen denetleme" şartı arar. KİK, çakışan çalışma sürelerinin (2015 yılı) işin %80'lik diliminin tamamlanmasından önce olduğunu tespit etmiş ve bu nedenle "fiilen çalışma" şartının yasal olarak sağlanmadığına hükmetmiştir.

Bu tespitler ışığında KİK, şantiye şefinin aynı anda birden fazla yerde çalışması nedeniyle iş denetleme belgesinin usulsüz düzenlendiğine ve geçersiz olduğuna karar vermiştir.

Analizin Sonucu

KİK, geçersiz bir iş deneyim belgesi sunduğu için ihale üzerinde bırakılan iş ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar vermiştir. Ayrıca, usulsüz düzenlenen iş denetleme belgesinin iptali için belgeyi düzenleyen idareye (Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü) bildirimde bulunulmasına hükmetmiştir.