İş Yönetme ve İş Denetleme Belgesi Arasındaki Farklar Nelerdir?

İnşaat sektöründe görev yapan teknik personeller (mimar ve mühendisler), tamamladıkları işlerden dolayı iş deneyim belgesi almaya hak kazanırlar. Ancak alınan bu belgelerin türü, kişinin projedeki pozisyonuna ve sorumluluk düzeyine göre değişir. İhale mevzuatında bu belgeler "İş Denetleme Belgesi" ve "İş Yönetme Belgesi" olarak iki ana kategoride tanımlanır.

Her ne kadar ikisi de ihaleye girmek için kullanılsa da, alınma şartları ve kapsadıkları görev tanımları birbirinden farklıdır. İşte bu iki belge arasındaki kritik farklar.

  1. Tanım ve Kapsam Farkı

İş Denetleme Belgesi:

Adından da anlaşılacağı gibi, işin "sahada ve teknik olarak denetlenmesinden" sorumlu olan kişilere verilir.

  • Kimler Alır? Şantiye şefleri, kontrol mühendisleri, şantiye mühendisleri.
  • Odak: İşin fiilen yapılması, teknik şartnameye uygunluğu ve sahadaki ilerleyişi.

İş Yönetme Belgesi:

İşin sadece teknik değil, "idari ve mali yönetimi"'nden de sorumlu olan daha üst düzey yöneticilere verilir.

  • Kimler Alır? Proje müdürleri, şirket müdürleri, yönetim kurulu üyeleri, genel müdürler, daire başkanları.
  • Odak: Projenin bütçesi, planlaması, organizasyonu ve genel yönetimi.
  1. Alma Şartları

Her iki belge için de ortak şart; kişinin Mimar veya Mühendis olması ve ilk sözleşme bedelinin en az %80'i oranında görev yapmış olmasıdır. Ancak detaylarda farklar vardır:

  • İş Denetleme İçin: Kişinin şantiyede fiilen bulunması ve teknik personel bildiriminde (veya idarece onaylanan listede) adının geçmesi gerekir.
  • İş Yönetme İçin:
    • Kamuda: Görevlendirme onayı ile yetkili bir makamda (Örn: Şube Müdürü) bulunması gerekir.
    • Özel Sektörde (Yüklenici Firmada): Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyesi/genel müdür, Limited şirketlerde şirket müdürü gibi temsil yetkisine sahip olunması veya İdareye "Proje Müdürü" olarak bildirilmiş olunması gerekir. Sadece "ben bu şirketin ortağıyım" demek, iş yönetme belgesi almak için yetmez; fiilen yönetici olmanız gerekir.
  1. İhalelerde Değerlendirme (Puanlama) Farkı Var mı?

İhale mevzuatının en kritik noktası burasıdır. Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği'ne göre; hem iş denetleme hem de iş yönetme belgeleri, belge sahibi kişi kendi adına veya ortağı olduğu şirket adına ihaleye girdiğinde beşte bir (%20) oranında değerlendirilir.

Yani, belge türü ne olursa olsun (ister şantiye şefi olarak denetleme alın, ister proje müdürü olarak yönetme alın), 100 Milyon TL'lik bir belgeniz ihalelerde 20 Milyon TL iş deneyimi olarak sayılır. Bu açıdan iki belge arasında parasal bir üstünlük farkı yoktur.

  1. Hangi Belgeyi Almalısınız?

Genellikle kişinin tercihi değil, yaptığı görevin resmi tanımı belgenin türünü belirler.

  • Eğer şantiyede Şantiye Şefi olarak atandıysanız, alacağınız belge İş Denetleme Belgesidir.
  • Eğer aynı projede hem şantiye şefi hem de proje müdürü vasıflarını taşıyorsanız, İdare genellikle daha kapsamlı olan veya fiilen daha ağır basan göreve göre belge düzenler. Ancak yönetmelik, "daha fazla tutardaki iş kısmına göre tek bir belge düzenlenir" der. Genellikle işin tamamından sorumlu olunduğu için tutar aynıdır.
  1. Şirket Ortakları İçin Özel Durum

Bir müteahhitlik firmasının ortağı olan mühendisler, eğer şirkette "Müdür" veya "Yönetim Kurulu Üyesi" sıfatıyla imza yetkisine sahiplerse ve işin %80'lik kısmında bu görevde kaldılarsa, İş Yönetme Belgesi alabilirler. Bu, sahada fiilen bulunmasalar bile (yönetimsel sorumluluktan dolayı) belge sahibi olabilmelerinin yolunu açar.

Sonuç

İster denetleyen olun ister yöneten, her iki belge de mühendis ve mimarların kariyerleri için "altın" değerindedir. Önemli olan, göreviniz devam ederken sıfatınızın İdare kayıtlarına (teknik personel bildirimi veya ticaret sicili) doğru işlendiğinden emin olmaktır.