İş Ortaklığı Sözleşmesi Nasıl Hazırlanır?

İş Ortaklığı Sözleşmesi Nasıl Hazırlanır? Örnekli ve Noter Onayı Detaylı Rehber (2025)

Kamu ihalelerinin boyutu ve karmaşıklığı arttıkça, firmaların tek başlarına yeterlilik sağlamaları zorlaşabilir. Bu noktada, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu firmalara güçlü bir enstrüman sunar: İş Ortaklığı. Birden fazla gerçek veya tüzel kişinin, bir ihaleyi kazanmak ve yürütmek için güçlerini birleştirdiği bu model, doğru kurgulanmadığında ciddi hukuki riskleri de beraberinde getirir.

Bu makalede, iş ortaklığının nasıl kurulacağını, sözleşme aşamalarını ve "İş Ortaklığı Beyannamesi" ile "İş Ortaklığı Sözleşmesi" arasındaki kritik farkları inceleyeceğiz.

İş Ortaklığı Nedir? Konsorsiyumdan Farkı Ne?

İş ortaklığı, birden fazla firmanın bir araya gelerek, işin tamamından müştereken ve müteselsilen (birlikte ve zincirleme) sorumlu olduğu ortaklık yapısıdır. Yani iş ortaklığında, projenin herhangi bir kısmında bir hata olursa, idare bu hatadan dolayı sadece o kısmı yapan ortağı değil, tüm ortakları sorumlu tutar.

Bu yönüyle konsorsiyumlardan ayrılır. Konsorsiyumlarda ortaklar işin uzmanlık gerektiren kısımlarını paylaşır ve sadece kendi kısımlarından sorumlu olurlar. Ancak iş ortaklığında kader birliği esastır.

İhale Aşamasında: İş Ortaklığı Beyannamesi

İhaleye teklif verirken henüz resmi bir sözleşme kurulmasına gerek yoktur. İhale komisyonuna sunulması gereken belge **"İş Ortaklığı Beyannamesi"**dir. Bu belge, standart formlar (KİK Standart Formları) üzerinden doldurulur.

Beyannamede Bulunması Gerekenler:

Pilot Ortak: İş ortaklığını temsil edecek, en yüksek hisseye sahip ortağın belirlenmesi.
Özel Ortaklar: Diğer ortakların bilgileri.
Ortaklık Oranları: Her firmanın ortaklıktaki pay yüzdesi (Örn: %51 Pilot, %49 Özel Ortak).
İmza: Tüm ortakların yetkililerinin imzası.

Bu aşamada noter onayı aranmaz. Ancak beyannamedeki bilgilerin doğruluğu, ileride kurulacak sözleşmenin temelini oluşturur.

Sözleşme Aşaması: Noter Onaylı İş Ortaklığı Sözleşmesi

İhale kazanıldıktan ve sözleşmeye davet yazısı geldikten sonra süreç resmiyet kazanır. İdare ile ana yüklenici sözleşmesini imzalamadan önce, ortakların kendi aralarındaki hukuki ilişkiyi Noter Onaylı İş Ortaklığı Sözleşmesi ile tescil etmeleri yasal zorunluluktur.

Sözleşmede Olmazsa Olmaz Maddeler:

Ortaklığın Amacı: İlgili ihalenin adı ve İhale Kayıt Numarası (İKN) belirtilerek, ortaklığın sadece bu iş için kurulduğu yazılmalıdır.
Pilot Ortak ve Yetkileri: Pilot ortağın, idareye karşı iş ortaklığını temsile tam yetkili olduğu vurgulanmalıdır.
Hisse Oranları: Beyannamede belirtilen oranlarla birebir aynı olmalıdır. Sözleşme sürecinde bu oranların değiştirilmesi, idarenin izni ve belirli şartlar haricinde mümkün değildir.
Müteselsil Sorumluluk: Tüm ortakların, işin başından sonuna kadar ve cezai şartlar dahil her türlü borçtan idareye karşı sınırsız sorumlu olduğu açıkça yazılmalıdır.
Teminatın Durumu: Teminatın kim tarafından ne oranda yatırılacağı (genellikle hisse oranında veya pilot ortak tarafından) belirtilmelidir.

Pilot Ortak Seçimi Neden Önemli?

Mevzuata göre pilot ortak, iş ortaklığında en yüksek hisseye sahip olan ortaktır. Eğer ortakların hisseleri eşitse (örneğin %50-%50), hangisinin pilot ortak olacağı beyannamede belirtilir.

Pilot ortağın seçimi stratejiktir çünkü:

İş bitirme belgesi (iş deneyimi) hesaplanırken pilot ortak asgari %80 oranında, diğer ortaklar ise %20 oranında yeterlilik sağlamalıdır.
İdare ile tüm yazışmaları pilot ortak yürütür.
Hakediş ödemeleri genellikle pilot ortağın veya ortaklığın açtığı hesaba yapılır.

Ortaklık Yapısı Bozulursa Ne Olur?

İş devam ederken ortaklardan biri iflas ederse, ölürse veya teminat süresi bitmeden ortaklıktan ayrılırsa ne olur? Bu durumlar 4735 sayılı Sözleşmeler Kanunu'nda özel olarak düzenlenmiştir.

Ölüm/İflas: Pilot ortağın iflası veya ölümü halinde sözleşme genellikle feshedilir ve tasfiye sürecine gidilir. Ancak özel ortaklardan birinin başına bu gelirse, diğer ortaklar sorumluluğu üstlenerek işe devam edebilir.
Devir: Ortaklık payları, idarenin onayı olmadan devredilemez.

Sonuç

İş ortaklığı, büyük projeleri üstlenmek için mükemmel bir yöntemdir ancak "nasılsa yaparız" mantığıyla değil, sağlam bir hukuki sözleşme ile kurgulanmalıdır. İdareye sunulacak noter onaylı sözleşmenin, Kamu İhale Kurumu'nun tip sözleşme şartlarına birebir uyması, hakediş ve kabul aşamalarında sorun yaşamamanız için elzemdir.