Mezuniyet Belgesi İş Deneyim Belgesi Yerine Geçer mi? (Kanun Madde 62/h Analizi)

Kamu ihalelerinde en büyük bariyerlerden biri "iş deneyim belgesi" şartıdır. Bir firmanın ihaleye girebilmesi için daha önce benzer bir işi yaptığını kanıtlaması istenir. Peki, henüz iş bitirme belgesi olmayan bir mühendis veya mimar ihaleye giremez mi? İşte burada 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 62. maddesinin (h) bendi devreye girer ve teknik personele diplomalarını sermaye gibi kullanma hakkı tanır.

Bu makalede, mezuniyet belgesinin iş deneyim belgesi yerine nasıl geçtiğini, kanuni sınırlarını ve uygulamadaki kritik detayları analiz edeceğiz.

Kanun Ne Diyor? (Madde 62/h)

4734 sayılı Kanun'un 62/h bendi özetle şunu söyler:

"İş deneyimi bulunmayan mühendis veya mimarların, aldıkları lisans eğitimine uygun yapım işi ihalelerine başvurularında, toplam süresi onbeş yılı geçmemek kaydıyla mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl, (her yıl güncellenen parasal tutar) olarak hesaplanmak üzere benzer iş deneyimi olarak dikkate alınır."

Bu madde, diplomayı adeta nakit bir teminata veya bitirilmiş bir işe dönüştürür.

Mezuniyet Belgesi Her İhalede Geçerli midir?

Hayır, her ihalede değil. Bu hakkın kullanımı belirli şartlara bağlıdır:

  1. Sadece Yapım İşleri İçin: Bu kural yalnızca Yapım İşleri (İnşaat) ihalelerinde geçerlidir. Hizmet alımı (örneğin temizlik, yemek) veya mal alımı ihalelerinde mühendislik diploması iş deneyimi olarak kullanılamaz.
  2. Bölüm Uyumluluğu: İhale dokümanında "Benzer İş" olarak belirlenen işin, sizin mezun olduğunuz bölümle uyumlu olması gerekir. Örneğin; bir yol yapım ihalesinde (İnşaat Mühendisliği alanı), bir Mimar diplomasıyla ihaleye giremezsiniz. İdari şartnamede "İnşaat Mühendisliği diploması benzer işe denk sayılacaktır" ibaresi aranır.
  3. Lisans Eğitimi Şartı: Sadece en az 4 yıllık lisans eğitimi veren fakültelerden mezun olanlar (Mühendis ve Mimarlar) bu haktan yararlanabilir. Teknikerler veya teknisyenler bu madde kapsamına girmez.

Tüzel Kişilerde (Şirketlerde) Kullanım Şartı: 5 Yıl Kuralı

En çok hata yapılan nokta burasıdır. Bir mühendis şahıs şirketi kurarsa diplomasını hemen kullanabilir. Ancak bir Limited veya Anonim Şirket kurup diplomasını o şirketin iş deneyimi olarak kullanmak isterse, Kanun çok katı bir şart koşar:

  • Hisse Oranı: Mühendis/Mimar, şirketin en az %51 hissesine sahip olmalıdır.
  • Süre: Bu %51'lik hisse sahipliği, kesintisiz olarak en az 5 yıldır devam ediyor olmalıdır.

Yani, "Bugün şirketi kurdum, yarın diplomamı koyup ihaleye gireyim" diyemezsiniz. Bu kural, diplomaların ticaretini (kiralama) engellemek için getirilmiştir.

İş Deneyim Belgesi Olanlar Diplomayı Kullanabilir mi?

Evet, kullanabilir. Kanun metninde "iş deneyimi bulunmayanlar" ifadesi geçse de, Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği'nde yapılan düzenlemelerle, elinde iş bitirme belgesi olan mühendislerin de (eğer diplomaları daha yüksek bir tutar sağlıyorsa) diplomalarını kullanmalarına imkan tanınmıştır.

Ancak dikkat: Toplama Yapılamaz. Yani "Hem iş bitirme belgemi koyayım hem de diplomamın tutarını ekleyeyim" diyemezsiniz. İkisinden hangisi işinize geliyorsa onu seçip tek başına kullanmak zorundasınız.

Hesaplamada Dikkate Alınan Tutar

KİK her yıl Şubat ayında bir tebliğ yayınlayarak "Mezuniyetten sonra geçen her yıl için" esas alınacak tutarı günceller.

Örneğin; 2025 yılı için bu tutar 2.961.762,00 TL'dir. (2026 Şubat ayında diploma, mezuniyet belgesi tutarı yeniden değerleme oranında artacaktır).

Örnek: 10 yıllık bir inşaat mühendisi için 2025 yılında hesaplanan deneyim tutarı:

10 yıl x 2.961.762,00 TL = 29.617.620 TL dir.

Bu mühendis, yaklaşık maliyeti veya istenen iş deneyim tutarı bu rakamı karşılayan ihalelere (başka iş bitirmesi olmasa bile) girebilir.

Sonuç

Mezuniyet belgesi (diploma), mühendis ve mimarlar için kamu ihalelerine giriş bileti niteliğindedir. Ancak bu bileti kullanırken 5 yıl şirket ortaklığı şartı ve benzer iş denkliği gibi hukuki detaylara takılmamak gerekir. Diplomanızın gücünü doğru projelerde kullanmak ve 2026 yılı güncel tutarlarını öğrenmek için Yaka Danışmanlık ile iletişime geçebilirsiniz.