Kesin Teminat Mektubu Ne Zaman İade Edilir? (SGK İlişiksiz Belgesi)

Yüklenicilerin bir projeye başlarken İdareye verdikleri (sözleşme bedelinin %6'sı oranındaki) Kesin Teminat, iş bitene kadar İdarenin kasasında "rehin" durur. İş bittiğinde firmalar bu kredi limitini veya nakdi geri alarak rahatlamak isterler.

Ancak teminatın iadesi tek seferde ve hemen olmaz. 4735 sayılı Kanun'un 13. maddesi, iadeyi belirli şartlara ve aşamalara bağlamıştır.

  1. Aşama: Geçici Kabulde "Yarısının" İadesi (Sadece Yapım İşleri)

Yapım (inşaat) işlerinde, iş bitip "Geçici Kabul Tutanağı" onaylandığında, yüklenici Kesin Teminatın Yarısını (%50) geri alabilir.

  • Şart: İdareye veya SGK'ya herhangi bir borcun olmaması gerekir. (İdare genellikle bu aşamada da SGK borcu sorgusu yapar).

Not: Hizmet ve Mal alımlarında genellikle "Yarısı" uygulaması yoktur, teminat garanti süresi sonunda veya kabulde tam olarak iade edilir.

  1. Aşama: Kesin Kabulde "Kalanının" İadesi

Teminatın tamamının (veya kalan yarısının) iade edilebilmesi için şu süreçlerin bitmesi gerekir:

  1. Kesin Kabul: Garanti süresinin (genellikle 1 yıl) dolması ve Kesin Kabul Tutanağının onaylanması.
  2. SGK İlişiksiz Belgesi: Yüklenicinin Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurarak, "Bu işle ilgili işçilik prim borcum yoktur" yazısını (Soğuk damgalı veya e-imzalı) alıp İdareye sunması.

SGK İlişiksiz Belgesi Olmadan İade Olur mu?

Asla olmaz. Kanun, işçi haklarını ve devlet alacağını korumak için SGK temiz kağıdını "ön şart" koşmuştur.

Eğer yüklenici SGK'dan belge getiremezse veya borcu çıkarsa; İdare, teminat mektubunu paraya çevirir, SGK borcunu öder ve kalan parayı (varsa) yükleniciye verir.

2 Yıl Kuralı (Hükümsüzlük)

Eğer iş bittikten sonra 2 yıl geçmesine rağmen yüklenici gelip teminatını almazsa (ilişiksiz belgesini getirmezse), İdare mektubu hükümsüz sayarak bankaya iade edebilir veya duruma göre gelir kaydedebilir (Nakit teminatsa Hazineye geçer).

Sonuç

Teminat mektubunuzu geri almak için sadece işi bitirmek yetmez; SGK primlerinizi eksiksiz ödemiş olmanız ve bürokratik süreci (Geçici/Kesin Kabul) takip etmeniz gerekir. Yapım işlerinde "yarısını erken alma" hakkınızı kullanmak nakit akışınızı rahatlatacaktır.