Kamu İhale Sözleşmesinin Devri: Şartlar ve Yasaklar (Madde 16)

Bir kamu ihalesini kazanıp sözleşme imzaladınız. Ancak işler planladığınız gibi gitmedi veya ticari öncelikleriniz değişti. Bu işi, şartları taşıyan başka bir firmaya devredebilir misiniz?

Özel sektörde sözleşme devri tarafların anlaşmasıyla kolayca yapılabilirken, kamu ihalelerinde bu durum çok sıkı kurallara ve zorunluluk ilkesine bağlanmıştır. Keyfi devir yasaktır.

Kanun Ne Diyor?

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun 16. Maddesi, sözleşmenin ancak zorunlu hallerde ve ihale yetkilisinin yazılı izni ile başkasına devredilebileceğini hükme bağlar.

Buradaki kilit kelime "Zorunlu Haller"dir. İdare, yüklenicinin keyfi isteğiyle devir yapamaz. Yüklenicinin işi yapmasına engel olan objektif, belgelenebilir bir zorunluluk (hastalık, iflas erteleme, ticari faaliyetin sona ermesi vb.) olmalıdır.

Devir Alacak Firmanın Şartları

Sözleşmeyi devralacak firmanın, "ilk ihaledeki şartları" taşıması zorunludur. Yani; ihale tarihinde o iş için istenen iş bitirme belgesi, makine parkı, mali yeterlilik gibi tüm şartları, devralacak firma da devir tarihi itibarıyla sağlamalıdır. Yetersiz bir firmaya iş devredilemez.

3 Yıl Devir Yasağı

Kanun, devir işleminin bir ticarete dönüşmesini engellemek için sert bir yaptırım koymuştur. Bir sözleşmenin devredildiği tarihi takip eden 3 yıl içinde, aynı yüklenici (devreden) tarafından başka bir sözleşme devredilemez veya devir alınamaz. Yani bir işi devrettiyseniz, 3 yıl boyunca başka hiçbir kamu işini devredemez veya devralamazsınız. İsim ve statü değişiklikleri bu yasaktan hariçtir.

İzinsiz Devrin Cezası

Eğer idarenin yazılı izni olmadan iş başkasına devredilirse, örneğin alt yüklenici gibi gösterip işin tamamı başkasına yaptırılırsa; sözleşme feshedilir, teminat gelir kaydedilir ve hem devreden hem de devralan firma kamu ihalelerinden yasaklanır.

Sonuç

Sözleşme devri, sıkışan yükleniciler için bir çıkış kapısı olabilir ancak bu kapı her zaman açık değildir. İdarenin zorunlu hali kabul etmesi ve devralacak firmanın yeterliliğini onaylaması gerekir. Ayrıca 3 yıllık yasaklama kuralı, firmaların bu yolu sadece gerçekten mecbur kaldıklarında kullanmaları gerektiğini hatırlatır.