İş Eksilişi Yapılan Projelerde İş Bitirme Belgesi Tutarı Nasıl Hesaplanır?

Kamu ihalelerinde bazen evdeki hesap çarşıya uymaz. 100 birimlik iş için sözleşme imzalanır ancak arazideki durum, ödenek kısıtlamaları veya proje değişiklikleri nedeniyle iş 80 birimle tamamlanabilir. Buna "İş Eksilişi" denir. Peki, bu durumda yüklenicinin alacağı "İş Bitirme Belgesi"nde hangi rakam yazar?

Yüklenicilerin en çok merak ettiği, "Sözleşme bedelim yüksek, belgemi sözleşme bedeli üzerinden alabilir miyim?" sorusunun cevabını mevzuat net bir şekilde vermektedir.

Temel Kural: Fiilen Gerçekleşen Tutar

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 46. maddesi ve 4735 sayılı Sözleşmeler Kanunu uyarınca; iş bitirme belgeleri "Fiilen gerçekleştirilen iş tutarı" üzerinden düzenlenir.

Yani sözleşmeniz 50 Milyon TL olsa bile, eğer işin sonunda toplam hakedişiniz (fiyat farkları hariç) 40 Milyon TL tuttuysa ve iş bu seviyede tasfiye edildiyse veya bittiyse, iş bitirme belgeniz 40 Milyon TL üzerinden düzenlenir. Sözleşme bedeli burada sadece bir "tavan" limitidir, belgenin kendisi değildir.

Hesaplamada Nelere Dikkat Edilir?

  1. Fiyat Farkları Hariç: Belge tutarı hesaplanırken, yükleniciye ödenen "Fiyat Farkı" (enflasyon farkı) ödemeleri dahil edilmez. Sadece sözleşme birim fiyatları ile yapılan imalatın tutarı esas alınır.
  2. KDV Hariç: Tüm hesaplamalar KDV hariç tutarlar üzerinden yapılır.
  3. İhale İndirimi: Eğer iş anahtar teslim değil de birim fiyatlı ve ihale indirimli (tenzilatlı) ise, hakedişlerdeki indirimli tutarlar esas alınır.

İş Eksilişi ve %80 Sınırı

Bir işin "bitmiş" sayılması ve iş bitirme belgesi verilebilmesi için normalde işin tamamlanması gerekir. Ancak iş eksilişi durumunda işin %100'üne ulaşılmamış olur.

Mevzuata göre;

  • İdare, işin mevcut haliyle tamamlandığına karar verir ve "Geçici Kabul" yaparsa, iş bitirme belgesi düzenlenir.
  • Eğer iş, idare tarafından feshedilir veya tasfiye edilirse (örneğin ödenek yetersizliğinden), bu durumda yapılan iş miktarı sözleşme bedelinin %80'ini bulmasa bile, yükleniciye yaptığı iş kadar belge verilir (ancak bu belgenin adı duruma göre İş Durum Belgesi olabilir veya fesih sonrası tasfiye kabulü ile İş Bitirme düzenlenebilir).

Özel Sektör İşlerinde İş Eksilişi

Özel sektöre yapılan işlerde durum daha hassastır. İdareler (Belediyeler), özel sektör iş deneyim başvurularını incelerken "Sözleşme Bedeli" ile "Kesilen Faturalar"ı kıyaslar.

Eğer sözleşme 10 Milyon TL, ancak kesilen faturalar toplamı 8 Milyon TL ise, belge 8 Milyon TL üzerinden düzenlenir. Faturaların sözleşme bedelini aşması durumunda ise en fazla sözleşme bedeli kadar belge verilir (İş artışı zeyilnamesi/ek sözleşme yoksa).

Sonuç

İş bitirme belgesi, hayali bir rakamı değil, sahada dökülen terin parasal karşılığını yansıtır. İş eksilişi yapılan projelerde, sözleşme bedeline bakılmaksızın son hakediş raporundaki kümülatif toplam (fiyat farkı ve KDV hariç) sizin belge tutarınız olacaktır. Bu nedenle hakedişlerinizi ve metrajlarınızı eksiksiz takip etmeniz, belge tutarınızın doğru hesaplanması için kritiktir.