Hakedişlerden Yapılan Kesintiler: Vergi, SGK ve Teminatlar

Yüklenici firma, 1 Milyon TL'lik bir hakediş faturası kestiğinde, hesabına 1 Milyon TL geçmez. Kamu İhale Mevzuatı ve Vergi Kanunları, idarelere "kaynaktan kesinti" yapma görevi yüklemiştir. Bu kesintiler, hem devletin vergi güvenliğini sağlar hem de yüklenicinin sorumluluklarını (teminat, SGK vb.) garanti altına alır.

Peki, hakedişinizden hangi kalemler, ne oranda kesilir? İşte listeniz.

 

Vergi Kesintileri

  • KDV Tevkifatı:

Yapım işlerinde ve birçok hizmet alımında (temizlik, güvenlik, servis vb.), İdare KDV'nin tamamını size ödemez. Belirli bir kısmını (Örn: Yapım işlerinde 4/10 oranında) kesip sizin adınıza doğrudan Maliye'ye yatırır. Faturanızda bu tevkifatı göstermek zorundasınız.

  • Damga Vergisi:

Her hakediş ödemesi bir "resmi kağıt" hükmündedir. Hakedişin toplam tutarı üzerinden (KDV hariç) binde 9,48 oranında (2026 yılı için güncel oran kontrol edilmeli) Damga Vergisi kesilir.

  • Gelir/Kurumlar Vergisi Stopajı (Yıllara Sari İşler):

Eğer işiniz "Yıllara Sari" (bir takvim yılında başlayıp diğerinde biten) bir yapım işi ise, İdare her hakedişinizden %5 oranında (güncel oran) Gelir Vergisi Stopajı keser. Bu, sizin yıl sonu verginize mahsup edilir.

 

SGK ve İşçilik Kesintileri

  • SGK Prim Borcu:

İdare, her hakediş ödemesinden önce yüklenicinin SGK'ya vadesi geçmiş prim borcu olup olmadığını sorgular. Eğer borcunuz varsa, hakedişinizden bu borç tutarı kadar kesinti yapılır ve doğrudan SGK'ya aktarılır.

  • İşçi Alacakları:

Şantiyede çalışan işçiler, ücretlerini alamadıklarına dair İdareye başvurursa, İdare hakedişten (işçi alacakları tutarı kadar) kesinti yapıp, bordro karşılığında doğrudan işçilerin hesabına yatırabilir (Yapım İşleri Genel Şartnamesi Madde 34).

 

Teminat ve Sözleşme Kesintileri

  • Nakit Teminat Kesintisi:

Bazen yükleniciler ek kesin teminatı mektup olarak değil, hakedişten kesinti yoluyla vermek isteyebilir (özellikle danışmanlık gibi bazı işlerde). Bu durumda her hakedişten %6 oranında kesinti yapılarak teminat biriktirilir.

  • Gecikme Cezası:

İş programına göre gecikme varsa, sözleşmede yazan günlük ceza tutarı (Örn: Sözleşme bedelinin onbinde 3'ü) hesaplanarak hakedişten düşülür.

  • Nefaset Kesintisi:

Kusurlu ama kabul edilebilir imalatlar için teknik personelin belirlediği "değer kaybı" tutarı kesilir.

  • Teknik Personel Cezası:

Şantiyede bulundurulması zorunlu olan Mühendis/Mimarın iş başında olmadığı günler için sözleşmedeki günlük cezalar kesilir.

 

İdare Malı Kesintileri

Eğer sözleşmeye göre çimento, demir veya akaryakıtı İdare veriyorsa, bu malzemelerin bedeli hakedişten kesilir. Ayrıca İdarenin elektriğini ve suyunu kullanıyorsanız, sayaç okunarak bedeli düşülür.

 

Sonuç

Hakediş hazırlarken sadece "yaptığınız işi" değil, "kesilecek tutarları" da doğru hesaplamanız gerekir. Özellikle Yıllara Sari İşlerdeki %5 Stopaj ve KDV Tevkifatı, nakit akışınızı ciddi oranda etkiler. "Neden param eksik yattı?" dememek için, hakediş kapak sayfasındaki "Kesintiler" bölümünü dikkatle incelemelisiniz. Kesintiler kısmına yönelik itirazlarınızı kesin hesap aşamasına kadar idareye yazılı olarak yapmak durumundasınız. Hakedişe şerh düşme ve itiraz etme yöntemi kaldırılmış olmakla birlikte, hakların korunması ve alınması için ikincil mevzuattaki süreye uyulmalıdır.