2026 yılı Yapım İşleri Fiyat Farkı Kararnamesi: İnşaat İşlerinde Fiyat Farkı Nasıl Hesaplanır?

İnşaat sektörü, malzeme ve işçilik fiyatlarındaki dalgalanmalardan en çok etkilenen sektörlerin başında gelir. Bir kamu ihalesini kazandığınızda verdiğiniz teklif, sözleşme süresi boyunca sabit kalırken, piyasadaki demir, çimento veya akaryakıt fiyatları yerinde durmaz. İşte bu noktada, yüklenicinin maliyet artışlarından korunması için "Fiyat Farkı" mekanizması devreye girer.

4734 sayılı Kanun'a göre ihale edilen yapım işlerinde fiyat farkının nasıl hesaplanacağı, Bakanlar Kurulu (yeni sistemde Cumhurbaşkanlığı) tarafından çıkarılan "Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar" ile belirlenmiştir. 2026 yılında da geçerliliğini koruyacak bu esaslar ve hesaplama yöntemlerini detaylandıralım.

Fiyat Farkı Formülü (Pn) Nedir?

Fiyat farkı hesabının kalbinde Pn formülü yatar. Bu formül, sözleşme anındaki fiyatlar ile uygulama (hakediş) anındaki fiyatlar arasındaki oranı gösterir.

Temel Formül:

F = An * B * (Pn - 1)

  • F: Ödenecek Fiyat Farkı Tutarı
  • An: O ay yapılan işin hakediş tutarı (Sözleşme fiyatlarıyla)
  • B: Sabit Katsayı = 0,90
  • Pn: Fiyat Farkı Katsayısı

Pn Katsayısının Hesaplanması:

F = An  x B x ( Pn - 1 )

 

İn             Çn             Dn             AYn           Yn             Kn            Gn         Mn

Pn = a —— + b1 —— + b2 —— + b3 ——  + b4 —— + b5 —— +  b6—— + c ——

İ0             Ç0             D0             AY0           Y0             K0            G0         M0

Bu formüldeki harfler, işin girdilerini temsil eder:

a: İşçilik ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

b1: Metalik olmayan diğer mineral ürünlerinin ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

b2: Demir ve çelik ürünlerinin ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

b3: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

b4: Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

b5: Ağaç ve mantar ürünlerinin ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

b6: Diğer malzemelerin ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

c: Makine ve ekipmana ait amortismanın ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

Ağırlık Katsayılarının Önemi

İhaleye çıkılırken İdare, o işin yapısında hangi malzemenin ne kadar ağırlığı olduğunu idari şartnamede belirler.

Örneğin bir yol inşaatında akaryakıt ve bitüm katsayıları yüksek tutulurken, bir bina inşaatında demir ve çimento veya işçilik katsayıları daha yüksek olabilir. Bu katsayıların toplamı daima 1.00 olmak zorundadır. Yüklenici, teklif verirken bu katsayıları inceleyerek gelecekteki fiyat artışlarından ne kadar korunabileceğini analiz etmelidir.

Temel Endeks (Io) ve Güncel Endeks (In)

Hesaplamada kullanılan en kritik veri Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) verileridir.

  • Temel Endeks (Io): İhalenin yapıldığı tarihteki (veya teklif verilen aydaki) endeks değeridir. Bu değer sözleşme boyunca sabit kalır.
  • Güncel Endeks (In): İşin yapıldığı (hakedişin düzenlendiği) aydaki endeks değeridir.

Eğer In değeri Io değerinden büyükse, yükleniciye artı fiyat farkı ödenir. Eğer endeksler düşerse (nadiren görülse de), yükleniciden eksi fiyat farkı kesilir.

2026 Yılında Dikkat Edilmesi Gerekenler

2026 yılında özellikle enerji ve emtia fiyatlarındaki belirsizlikler, fiyat farkı hesabını daha da önemli hale getirmektedir.

  • Zamanında Hakediş: Fiyat farkı, işin yapıldığı ayın endeksine göre hesaplanır. Hakedişlerinizi işi yaptığınız ayda düzenletmezseniz, endeks değişimlerinden dolayı zarar edebilirsiniz.
  • İş Programı: Yüklenici iş programının gerisinde kalırsa (gecikirse), fiyat farkı cezalı olarak hesaplanır. Yani işi yapmanız gereken ayın endeksi ile fiilen yaptığınız ayın endeksinden hangisi düşükse o esas alınır. Bu nedenle 2026'te iş programına uymak hayati önem taşır.

Sonuç

Fiyat farkı, bir lütuf değil, sözleşmesel bir haktır. Ancak bu hakkın doğru hesaplanması, İdarenin belirlediği katsayıların ve TÜİK endekslerinin formüle doğru yerleştirilmesine bağlıdır. Fiyat farkı hesaplamalarında, iş programı ve fiyat farkı sorunlarında ve buna yönelik davalarda Yaka Danışmanlık gibi uzman kuruluşlardan destek almak, milyonlarca liralık hak kaybını önleyebilir.