İhale Öncesi ve Sonrası İş Teslimi: Kamu Zararı Sayılır mı? Zamanlaması Hatalı İşler ve Ödeme Riski

Bazen acil ihtiyaçlar nedeniyle, resmi sözleşme süreci tamamlanmadan yükleniciler işe başlatılabilir veya süre bittikten sonra teslimat kabul edilebilir. Mevzuat açısından usulsüz olan bu durumun "kamu zararı" (parasal kayıp) sayılıp sayılmayacağı önemlidir. Usul hataları ile mali zararı ayırt etmek ve süreçleri doğru yönetmek için Yaka Danışmanlık rehberliğine başvurabilirsiniz. Bu analiz, Sayıştay Temyiz Kurulu’nun 15.05.2024 tarihli ve 56845 tutanak sayılı kararı esas alınarak hazırlanmıştır.

Kararın İlgili Kısmı

"Sözleşme süresi/ihale süreci başlamadan önce hazırlandığı anlaşılan fotoğraf ve videoların önceden teslim edilmiş olmasının... 5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesi kapsamında kamu zararı oluşturmadığı anlaşıldığından..."

Erken ve Geç Teslim edilen Fotoğraflar

Bir kamu idaresi, tanıtım amacıyla fotoğraf ve video hizmeti almıştır. Denetimde, teslim edilen bazı görsellerin ihale ve sözleşme tarihinden önce çekildiği, bazılarının ise sözleşme süresi bittikten sonra teslim edildiği tespit edilmiştir. İddia, sözleşme dışı zamanlarda yapılan işin bedelinin ödenemeyeceğidir.

Sayıştay Temyiz Kurulu'nun 'Fayda ve Karşılık' Yaklaşımı

Sayıştay, olayı iki boyutta değerlendirmiştir:

  1. Mali Boyut: İdare bu fotoğraflara ihtiyaç duymuş, bunları teslim almış ve kullanmıştır. İşin ihale tarihinden önce hazırlanmış olması veya geç teslim edilmesi, idarenin bu hizmetten faydalandığı gerçeğini değiştirmez. Hizmet alındığı ve bedeli rayice uygun ödendiği sürece "kamu kaynağında eksilme" (kamu zararı) yoktur.
  2. İdari Boyut: İhale sürecini beklemeden iş yaptırmak veya süresi biten işi cezasız/uzatımsız kabul etmek mevzuata aykırıdır. Bu nedenle Temyiz Kurulu, kamu zararı (tazmin) hükmünü kaldırmış ancak sorumlular hakkında idari soruşturma (disiplin) açılması için bakanlığa yazı yazılmasına karar vermiştir.

Analizin Sonucu

  • Fiili Gerçeklik: İş yapıldıysa ve kurumun işine yaradıysa, bedelinin ödenmesi kamu zararı doğurmaz.
  • Usulsüzlük Cezası: Mali sorumluluk (borç) çıkmasa bile, ihale kurallarına uymamak (erken iş başlatmak vb.) memurlar için disiplin soruşturması nedenidir.
  • Sözleşme Disiplini: İşler mutlaka sözleşme süresi içinde ve yer tesliminden sonra yapılmalıdır.