Resmi Rayiçlerin Aşırı Düşük Teklifteki Gücü

Yapım işi ihalelerinde aşırı düşük teklif açıklaması, sürecin en teknik ve riskli aşamasıdır. Özellikle mazot, demir, çimento gibi ana girdilerin tevsikinde hangi yöntemin seçileceği, açıklamanın kabulünü doğrudan etkiler. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, ihalenin firmanızda kalmasını sağlayabilir. Aşağıda Kamu İhale Kurulu'nun 22.04.2025 tarihli ve 2025/UY.1-990 sayılı kararı analiz edilmiştir.

Kararın İlgili Kısmı

"...Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır..."

İsteklinin "Resmi Rayiç Kullandım" Savunması

Bir baraj ikmali ihalesinde istekli, aşırı düşük teklif açıklamasında mazot (motorin) girdisi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın yayımladığı 2024 yılı birim fiyatını (36,42 TL/kg) kullanmıştır. Ancak idare, bu fiyatı EPDK'nın yayımladığı piyasa ortalama fiyatlarının %90'ı ile (38,04 TL/kg) kıyaslamış ve resmi rayicin piyasa fiyatının altında kaldığı gerekçesiyle teklifi reddetmiştir. İstekli, resmi rayiç kullandığı için EPDK fiyatlarına bakılmaması gerektiğini iddia etmiştir.

İdarenin "EPDK Fiyatı Alt Sınırdır" Yaklaşımı

İdare, Kamu İhale Genel Tebliği'nin akaryakıtla ilgili maddesine (45.1.13.14) atıfta bulunarak, mazot fiyatının EPDK tarafından belirlenen ortalama fiyatın %90'ının altında olamayacağını savunmuştur. İsteklinin kullandığı resmi rayiç (36,42 TL), hesaplanan sınırın (38,04 TL) altında kaldığı için açıklamayı yetersiz bulmuştur.

Kamu İhale Kurulu'nun "Resmi Rayiç İstisnası" Kararı

Kurul, mevzuatı detaylı inceleyerek idarenin kararını hatalı bulmuştur. Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.6 maddesi açıkça, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerini kullanan isteklilerin, bu girdiler için ayrıca belge (fiyat teklifi, analiz, EPDK raporu vb.) sunmasına gerek olmadığını düzenlemektedir.

Kurul, isteklinin Bakanlık tarafından yayımlanan resmi rayici (Poz No: 10.160.1026) aynen kullandığını tespit etmiştir. Resmi rayiç kullanıldığında, bu fiyatın piyasa fiyatları veya EPDK sınırları ile kıyaslanarak "düşük" denilemeyeceğine hükmetmiştir. Resmi rayiç kullanımı, tevsik edici belge sunma yükümlülüğünü ortadan kaldıran, mevzuatın tanıdığı bir "güvenli liman"dır. Bu nedenle idarenin işlemi iptal edilerek, isteklinin teklifinin geçerli sayılmasına karar verilmiştir.

 

Analizin Sonucu

Bu karar, yapım işi ihalelerinde stratejik bir avantajı vurgulamaktadır:

  • Güvenli Liman: Aşırı düşük teklif açıklamasında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerini kullanmak, ekstra belge toplama yükünü ve fiyatın reddedilme riskini ortadan kaldırır.
  • İdarenin Sınırı: İdareler, resmi rayiç kullanan bir istekliyi, "piyasa fiyatının altında" veya "EPDK fiyatını tutmuyor" gerekçesiyle eleyemez.
  • Poz Numarası Şartı: Bu istisnadan yararlanmak için kullanılan rayicin poz numarasının açıkça belirtilmesi şarttır.