Olağanüstü Hallerde Yeterlik Kriterlerinin Esnetilmesi, Mücbir Sebep Dolayısıyla Sözleşme Damga Vergisi Yatırılmamışsa, Firmanın İhalede Sunduğu Özel Sektör İş Deneyim Belgesi Kabul Edilmez mi?

Kamu ihalelerinde özel sektör iş deneyimlerinin tevsiki için sözleşmeye ait damga vergisinin "ihale tarihinden önce" yatırılmış olması genel bir kuraldır. Ancak deprem gibi mücbir sebeplerle vergi ödeme süreleri ertelendiğinde bu kuralın nasıl uygulanacağı hayati önem taşır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, mağduriyetinizi önleyebilir. Aşağıda Kamu İhale Kurulu'nun 30.04.2025 tarihli ve 2025/UH.I-1004 sayılı kararı analiz edilmiştir.

Kararın İlgili Kısmı

"...Sirküler gereğince mücbir sebep kapsamında olduğunuz tespit edilmiş olup mücbir sebep haliniz 31/05/2025 tarihine kadar uzatılmıştır... başvuru sahibinin iddiasında haklı bulunmadığı anlaşıldığından..."

 

İsteklinin "Mücbir Sebep Var, Geç Ödedim" Savunması

Pazarcık'ta (deprem bölgesi) yapılan bir yemek ihalesinde, istekli özel sektör iş deneyimini tevsik etmek için sunduğu sözleşmenin damga vergisini ihale tarihinden (26.03.2025) sonra, 24.03.2025 tarihinde (aslında ihaleden önce ama vadesinden çok sonra ve ilandan sonra) yatırmıştır. İstekli, bölgede mücbir sebep hali (deprem) olduğunu, vergi ödemelerinin ertelendiğini ve Vergi Dairesi yazısının da bunu doğruladığını belirterek, geç ödemenin kabul edilmesini istemiştir.

İdarenin "Yönetmelik Şarttır" Kararı

İdare, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 47. maddesini gerekçe göstermiştir. Bu maddeye göre, özel sektör iş deneyimlerinde sözleşme damga vergisinin ihale ilan tarihinden önce ödenmiş olması şarttır. İstekli ise vergiyi ihale ilanından sonra ödemiştir.

Kamu İhale Kurulu'nun "İhale Mevzuatı Vergi Mevzuatından Ayrıdır" Yaklaşımı

Kurul, Vergi Usul Kanunu kapsamında deprem bölgesi için getirilen "mücbir sebep ve ödeme ertelemesi" düzenlemelerini incelemiştir. Ancak, Kamu İhale Mevzuatı'nın amacının farklı olduğunu vurgulamıştır. İhale mevzuatında damga vergisinin yatırılma şartı, sözleşmenin tarihinin ve geçerliliğinin teyidi (geriye dönük belge düzenlenmesinin engellenmesi) amacını taşır.

Kurul, vergi dairesinin ödeme süresini uzatmış olmasının, ihale mevzuatındaki "damga vergisinin ilan tarihinden önce ödenmiş olması" şartını ortadan kaldırmadığına hükmetmiştir. İstekli, vergiyi ilan tarihinden sonra yatırdığı için sunduğu iş deneyim belgesi (sözleşme) geçersiz sayılmıştır. İdarenin eleme kararı hukuka uygun bulunmuştur.

 

Analizin Sonucu

Bu karar, deprem bölgesindeki veya mücbir sebep altındaki firmalar için çok sert bir uyarı niteliğindedir:

  • Vergi Ertelemesi İhaleyi Kurtarmaz: Vergi dairesinin size "borcunu seneye ödeyebilirsin" demesi, ihalede o borcun "ödenmiş sayılacağı" anlamına gelmez. Özellikle iş deneyim tevsikinde damga vergisi, ihale ilanından önce mutlaka ödenmelidir.
  • Belge Güvenliği: KİK, damga vergisini bir "vergi ödevi"nden ziyade, sözleşmenin o tarihte gerçekten var olduğunu kanıtlayan bir "delil" olarak görür. Bu yüzden ödeme tarihi kritiktir.
  • Risk Yönetimi: Mücbir sebep bölgelerinde bile olsanız, ihaleye girecekseniz iş deneyim sözleşmelerinizin damga vergilerini zamanında (ilan tarihinden önce) yatırmalısınız.