İhale Tarihinden Sonra Yaklaşık Maliyet Güncellemesi. Yaklaşık Maliyet Tespitinde Zamanlama Hatası ve İptal

Kamu ihalelerinde yaklaşık maliyet, tekliflerin değerlendirilmesinde ve sınır değerin belirlenmesinde temel parametredir. İdareler bazen ihale sonrasında birim fiyatların piyasayı yansıtmadığını fark ederek geriye dönük düzeltme yapmaya çalışabilirler. Ancak bu işlemin hukuki sınırları vardır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, keyfi iptallerin önüne geçmenizi sağlar. Aşağıda Kamu İhale Kurulu'nun 07.05.2025 tarihli ve 2025/UY.II-1071 sayılı kararı analiz edilmiştir.

Kararın İlgili Kısmı

"...idare tarafından yapılan güncelleme işleminin de Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 11'inci maddesinde ifade edilen ve yaklaşık maliyetin güncelliğini kaybetmesi halinde ilk ilan veya davet tarihine kadar güncellenebilmesine ilişkin getirilen usul ile uyumlu olmadığı..."

İdarenin "Fiyatlar Güncel Değil" Gerekçesiyle İptali

Bir yapım işi ihalesinde idare, ihale yapıldıktan ve teklifler alındıktan sonra, yaklaşık maliyet hesabında kullanılan bazı özel pozların (trafik levhaları vb.) fiyatlarının hatalı/eksik olduğunu fark etmiştir. İhale tarihinden 8 gün sonra yaklaşık maliyeti yeniden hesaplayarak yükseltmiş, buna bağlı olarak sınır değer de yükselmiştir. Yeni hesaba göre tüm teklifler sınır değerin altında kaldığı ve dokümanda "açıklama istenmeksizin ret" düzenlemesi olduğu için idare, geçerli teklif kalmadığı gerekçesiyle ihaleyi iptal etmiştir.

İsteklinin "İdari İstikrar" İtirazı

Başvuru sahibi, ihale yapıldıktan sonra yaklaşık maliyetin değiştirilmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, teknik bir zorunluluk olmadan keyfi bir hesaplamayla ihalenin iptal edildiğini savunmuştur.

Kamu İhale Kurulu'nun "Güncelleme Zamanı" Tespiti

Kurul, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 11. maddesini esas almıştır. Buna göre yaklaşık maliyet, güncelliğini kaybetse bile ancak ilk ilan veya davet tarihine kadar güncellenebilir. İhale yapılıp teklifler görüldükten sonra yaklaşık maliyetin revize edilmesi (güncellenmesi) mevzuata aykırıdır.

İdare, ihale sonrasında yaklaşık maliyeti artırarak sınır değeri yukarı çekmiş ve geçerli teklifleri "aşırı düşük" kapsamına sokarak elemiştir. Kurul, ihale tarihinden sonra yapılan bu işlemin hukuka aykırı olduğunu, ihalenin ilk hesaplanan yaklaşık maliyet ve sınır değer üzerinden değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, ihalenin iptali kararını iptal etmiştir (ihaleyi canlandırmıştır).

 

Analizin Sonucu

Bu karar, idarelerin yetki sınırlarını netleştirmektedir:

  • Zaman Sınırı: Yaklaşık maliyet güncellemesi veya düzeltmesi, ihale ilanından sonra ve teklifler açıldıktan sonra yapılamaz.
  • İptal Gerekçesi: İdareler, kendi hesap hatalarını gerekçe göstererek, ihale sonucunu etkileyecek şekilde sonradan maliyet artışına gidemez.
  • Süreç Devamı: Bu tür durumlarda ihale, ilk ilan edilen şartlar ve ilk hesaplanan maliyetler üzerinden sonuçlandırılmalıdır.